Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 32 Nr 1 (2024): A Tribute to Joseph Ratzinger – Benedict XVI, vol. 2

Teologia systematyczna

"Życie bez Boga i przeciwko Bogu" – chrześcijaństwo a (zsekularyzowany) świat w ujęciu Josepha Ratzingera

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2024.32.1.113-137  [Google Scholar]
Opublikowane: 11.07.2024

Abstrakt

Odpowiedzialni chrześcijanie pragną odpowiedzieć na sekularyzację. Jednak ani pomiary jej parametrów, ani mnożenie programów pastoralnych nie powstrzymują sekularyzacji. Potrzebne jest jej kompleksowe i poważne (głębokie teologicznie) zrozumienie. Joseph Ratzinger miał takie rozumienie sekularyzacji. Celem artykułu jest prezentacja jego (skondensowanej) teologii świata i sposobu postrzegania przez niego czasów współczesnych, w których świat Zachodu zdaje się żyć bez Boga, a nawet przeciwko Niemu. Artykuł rozpoczyna się przypomnieniem krótkiego tekstu Ratzingera z 1965 roku, poświęconego podstawowym znaczeniom słowa „świat”. Każde poważne myślenie o świecie powinno odpowiedzieć na pytanie, czym jest świat. Ratzinger odpowiadał na nie, przedstawiając chrześcijańskie rozumienie świata oraz konfrontując je z różnymi stanowiskami filozoficznymi i naukowym obrazem świata. Wskazywał na wyższość chrześcijaństwa; tylko chrześcijaństwo ma dla świata „dobrą nowinę”. W dalszej części artykuł prezentuje porównanie chrześcijaństwa z ciągle sekularyzującym się światem. Chociaż Ratzinger krytykował projekt budowy zsekularyzowanego świata (współczesnej wieży Babel) i zadawał promotorom sekularyzacji poważne pytania, to jednocześnie wskazywał elementy wspólne dla wszystkich ludzi na świecie. W końcowej części artykułu przywołany został ważny tekst Ratzingera, przypomniany publicznie w czasie pandemii COVID-19, w którym wyjaśnił on współistnienie dwóch głównych mechanizmów napędzających ludzkie dzieje: budowania świata bez Boga i działanie opatrznościowej „ręki Boga”. Starcie się wiary w Boga z życiem bez Boga zaczęło się na początku ludzkiej historii i będzie trwało do jej zakończenia. Ratzingera rozumienie świata i sekularyzacji jest realistyczne, intelektualnie odważne, bardzo często dramatyczne, lecz jednocześnie pełne chrześcijańskiej nadziei i optymizmu. Jego teologia prowadzi do zakwestionowania potocznego rozumienia pojęć „liberalny” i „konserwatywny”, a nawet do odwrócenia ich znaczeń.

Bibliografia

  1. Dicastery For the Doctrine of the Church, The Declaration Fiducia Supplicans on the Pastoral Meaning of Blessings (December 18, 2023), https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_ddf_doc_20231218_fiducia-supplicans_en.html [access: 14.10.2021]. [Google Scholar]
  2. Friedberger W., Schnider F. (eds.), Theologie, Gemeinde, Seelsorger, München 1979. [Google Scholar]
  3. Lipiec D., Pastoral Care as the Church’s Response to the Phenomenon of Secularization, “Diacovensia” 28/1 (2020), pp. 95–106. [Google Scholar]
  4. Mąkosa P., Mariański J., Słotwińska H., Buk-Cegiełka M., Religiosity and Secularisation of Polish Youth in the 21st Century. Quantitative Research Analysis, “Rocznik Teologii Katolickiej” 22 (2023), pp. 186–202. [Google Scholar]
  5. Millare R., The Renewed Christocentric Synthesis in Joseph Ratzinger’s. Logos-centric Symphony, “Wrocławski Przegląd Teologiczny” 31/2 (2023), pp. 243–262. [Google Scholar]
  6. Ratzinger J., Auf Christus schauen. Einübung in Glaube, Hoffnung, Liebe, Freiburg–Basel–Wien 2007. [Google Scholar]
  7. Ratzinger J., Auferstehung und ewiges Leben. Beiträge zur Eschatologie und zur Theologie der Hoffnung, ed. G.L. Müller, Series: Gesammelte Schriften 10, Freiburg im Breisgau 2012. [Google Scholar]
  8. Ratzinger J., Christianity and the Crisis of Cultures, transl. B. McNeil, San Francisco 2006. [Google Scholar]
  9. Ratzinger J., Dogma and Preaching: Applying Christian Doctrine to Daily Life. transl. M.J. ¬Miller, M.J. O’Connell, San Francisco 2011. [Google Scholar]
  10. Ratzinger J., Einführung in das Christentum. Bekenntnis – Taufe – Nachfolge, ed. G.L. Müller, Series: Gesammelte Schriften 4, Freiburg im Breisgau 2014. [Google Scholar]
  11. Ratzinger J., Eschatology: Death and Eternal Life, transl. M. Waldstein, A. Nichols, Series: Dogmatic Theology 9, Washington, DC 1988. [Google Scholar]
  12. Ratzinger J., Faith and the Future, San Francisco 2009. [Google Scholar]
  13. Ratzinger J., Fundamental Speeches from Five Decades, ed. F. Schuller, transl. M.J. Miller, J.R. Foster, A.J. Walker, San Francisco 2012. [Google Scholar]
  14. Ratzinger J., Glaube in Schrift und Tradition. Hermeneutik und Theologische Prinzipienlehre, ed. G.L. Müller, vol. 1, Series: Gesammelte Schriften 9/1, Freiburg im Breisgau 2016. [Google Scholar]
  15. Ratzinger J., Głosiciele Słowa i słudzy Waszej radości. Teologia i duchowość sakramentu święceń, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. M. Górecka, M. Rodkiewicz, J. Kobienia, D. Petruk, Series: Opera Omnia 12, Lublin 2012. [Google Scholar]
  16. Ratzinger J., God and the World: Believing and Living in Our Time: A Conversation with Peter Seewald, transl. H. Taylor, San Francisco 2002. [Google Scholar]
  17. Ratzinger J., Im Gespräch mit der Zeit. Interviews – Stellungnahmen – Einsprüche, ed. G.L. Müller, vol. 3, Series: Gesammelte Schriften 13/3, Freiburg im Breisgau 2016. [Google Scholar]
  18. Ratzinger J., Introduction to Christianity, ed., transl. J.R. Foster, San Francisco 2004. [Google Scholar]
  19. Ratzinger J., Jesus of Nazareth: From the Baptism in the Jordan to the Transfiguration, transl. A.J. Walker, San Francisco 2007. [Google Scholar]
  20. Ratzinger J., Jesus of Nazareth: Holy Week: From the Entrance into Jerusalem to the Resurrection, transl. Ph.J. Whitmore, San Francisco 2011. [Google Scholar]
  21. Ratzinger J., Jesus von Nazareth. Beiträge zur Christologie, ed. G.L. Müller, vol. 2, Series: Gesammelte Schriften 6/2, Freiburg im Breisgau 2013. [Google Scholar]
  22. Ratzinger J., Jezus z Nazaretu. Studia o chrystologii, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. W. Szymona, vol. 2, Series: Opera Omnia 6/2, Lublin 2015. [Google Scholar]
  23. Ratzinger J., Kirche – Zeichen unter den Völkern. Schriften zur Ekklesiologie und Ökumene, ed. G.L. Müller, vol. 1, Series: Gesammelte Schriften 8/1, Freiburg im Breisgau 2015. [Google Scholar]
  24. Ratzinger J., Kościół – znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. W. Szymona, vol. 1, Series: Opera Omnia 8/1, Lublin 2013. [Google Scholar]
  25. Ratzinger J., Lud i dom Boży w nauce św. Augustyna o Kościele. Rozprawa doktorska oraz inne opracowania nauki Augustyna i teologii ojców Kościoła, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. W. Szymona, Series: Opera Omnia 1, Lublin 2014. [Google Scholar]
  26. Ratzinger J., Ministers of Your Joy: Meditations on Priestly Spirituality, transl. R. Nowell, London–New York 1989. [Google Scholar]
  27. Ratzinger J., The Nature and Mission of Theology: Essays to Orient Theology in Today’s Debates, transl. A.J. Walker, San Francisco 1995. [Google Scholar]
  28. Ratzinger J., The New Evangelization: Building the Civilization of Love: Address to Catechists and Religion Teachers Delivered on December 12, 2000, https://www.piercedhearts.org/benedict_xvi/Cardinal%20Ratzinger/new_evangelization.htm [access: 5.11.2020]. [Google Scholar]
  29. Ratzinger J., O nauczaniu II Soboru Watykańskiego. Formułowanie, przekaz, interpretacja, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. W. Szymona, vol. 1, Series: Opera Omnia 7/1, Lublin 2016. [Google Scholar]
  30. Ratzinger J., Teaching and Learning the Love of God: Being a Priest Today: Selected Writings, eds. P. Azzaro, C. Granados, transl. M.J. Miller, San Francisco 2017. [Google Scholar]
  31. Ratzinger J., Theology of the Liturgy: The Sacramental Foundation of Christian Existence, ed. M.J. Miller, transl. J. Saward et al., Series: Collected Works / Joseph Ratzinger 11, San Francisco 2014. [Google Scholar]
  32. Ratzinger J., A Turning Point for Europe. The Church in the Modern World: Assessment and Forecast, transl. B. McNeil, San Francisco 2010. [Google Scholar]
  33. Ratzinger J., Volk und Haus Gottes in Augustins Lehre von der Kirche. Die Dissertation und weitere Studien zu Augustinus und zur Theologie der Kirchenväter, ed. G.L. Müller, Series: Gesammelte Schriften 1, Freiburg im Breisgau 2011. [Google Scholar]
  34. Ratzinger J., W rozmowie z czasem, eds. K. Góźdź, M. Górecka, vol. 3: Wybrane wywiady, Series: Opera Omnia 13/3, Lublin 2018. [Google Scholar]
  35. Ratzinger J., Western Culture Today and Tomorrow: Addressing the Fundamental Issues, transl. M.J. Miller, San Francisco 2019. [Google Scholar]
  36. Ratzinger J., Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. J. Merecki, vol. 1, Series: Opera Omnia 9/1, Lublin 2018. [Google Scholar]
  37. Ratzinger J., Wprowadzenie do chrześcijaństwa. Wyznanie, chrzest, naśladowanie, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. R. Biel, M. Górecka, Series: Opera Omnia 4, Lublin 2017. [Google Scholar]
  38. Ratzinger J., Zmartwychwstanie i życie wieczne. Studia o eschatologii i teologii nadziei, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. J. Kobienia, Series: Opera Omnia 10. Lublin 2014. [Google Scholar]
  39. Ratzinger J., Zur Lehre des Zweiten Vatikanischen Konzils. Formulierung, Vermittlung, Deutung, ed. G.L. Müller, vol. 1, Series: Gesammelte Schriften 7/1, Freiburg im Breisgau 2012. [Google Scholar]
  40. Ratzinger J., Messori V., The Ratzinger Report: An Exclusive Interview on The State of the Church, transl. S. Attanasio, G. Harrison, San Francisco 1985. [Google Scholar]
  41. Rowland T., The World in the Theology of Joseph Ratzinger/Benedict XVI, “Journal of Moral Theology” 2/2 (2013), pp. 109–132. [Google Scholar]
  42. Rybicki A., The Theology of Spirituality: Its Growing Importance Amid the Transformations of the Modern World and the Church, “Verbum Vitae” 37/2 (2020), pp. 391–406. [Google Scholar]
  43. Szymik J., Epidemia. Ludzka furia i Boska ręka, 23 March 2020, https://www.ekai.pl/ks-jerzy-szymik-epidemia-ludzka-furia-i-boska-reka [access: 14.10.2021]. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.