Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 33 Nr 1 (2025)

Teologia systematyczna

Od Dei verbum do Verbum Domini: kształtowanie rozumienia objawienia w myśli Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

DOI: https://doi.org/10.52097/wpt.9399  [Google Scholar]
Opublikowane: 03.06.2025

Abstrakt

W artykule przedstawiono rozumienie i rozwój pojęcia Bożego Objawienia w pismach Josepha Ratzingera/Benedykta XVI oraz wpływ jego myśli na współczesny dyskurs teologiczny w tej materii. Poglądy rewelacjonistyczne niemieckiego teologa ukazano w odniesieniu do dwóch czasowo odległych dokumentów magisterialnych – konstytucji Dei verbum oraz adhortacji Verbum Domini. Wskazano, że teoretyczne i praktyczne zaangażowanie Ratzingera jako profesora, kardynała, prefekta Kongregacji Nauki Wiary i papieża w kwestie rozumienia Objawienia w relacji do Pisma, Tradycji i chrystologii stanowiło realny pomost między nauczaniem Soboru Watykańskiego II a jego rozwinięciem i pogłębieniem w Verbum Domini. Artykuł przedstawia wkład Ratzingera/Benedykta XVI w trwający kilka dekad dyskurs teologiczny, zwłaszcza w zakresie niezastępowalnej roli Pisma Świętego w Kościele, ukazania Tradycji jako żywego i dynamicznego przekazu Objawienia, a także w aspekcie samoobjawienia się Boga w Jezusie Chrystusie, którego odkrycie jest sensem istnienia Pisma i Tradycji. Novum badań jest szczegółowa analiza rozwoju Ratzingera teologii Objawienia w ramach czasowych wyznaczonych tytułowymi dokumentami Magisterium.

Bibliografia

  1. Bachanek, Grzegorz. “Ksiądz Profesor Joseph Ratzinger na Soborze Watykańskim II.” In Studia Soborowe. Historia i recepcja Vaticanum II, edited by Michał Białkowski, 93–122. Toruń: GroupMedia, 2014. [Google Scholar]
  2. Benedykt XVI. Adhortacja apostolska Verbum Domini. 2010. [Google Scholar]
  3. Benedykt XVI. Encyklika Deus caritas est. 2005. [Google Scholar]
  4. Benedykt XVI. “Homilia Boże Dziecię prosi o naszą miłość.” L’Osservatore Romano 28, no. 2 (2007): 45–47. [Google Scholar]
  5. Benedykt XVI. “Homilia Chrystus objawia się wszystkim narodom.” L’Osservatore Romano 27, no. 2 (2006): 25–27. [Google Scholar]
  6. Benedykt XVI. “Homilia Mędrcy byli ludźmi o niespokojnym sercu.” L’Osservatore Romano 33, no. 2 (2012): 22–24. [Google Scholar]
  7. Benedykt XVI. “Katecheza Nawet ci, którzy nie wierzą, szukają oblicza Boga.” L’Osservatore Romano 34, nos. 3–4 (2013): 36–38. [Google Scholar]
  8. Benedykt XVI. “Przemówienie Tradycja i Pismo Święte przenikają się nawzajem.” L’Osservatore Romano 30, no. 6 (2009): 33–36. [Google Scholar]
  9. Blanco Sarto, Pablo. “Joseph Ratzinger, perito del Concilio Vaticano II (1962–1965).” Anuario de Historia de la Iglesia 15 (2018): 43–66. https://doi.org/10.15581/007.15.10252. DOI: https://doi.org/10.15581/007.15.10252 [Google Scholar]
  10. Boewe, Lieven. “La vraie réception du Vatican II n’a pas encore commencé. Joseph Ratzinger, Révélation et autorité du Vatican II.” Ephemeride Theologicae Lovanienses 85, no. 4 (2009): 305–39. https://doi.org/10.2143/ETL.85.4.2044763. DOI: https://doi.org/10.2143/ETL.85.4.2044763 [Google Scholar]
  11. Brotherton, Joshua R. “Development(s) in the Theology of Revelation: From Francisco Marin-Sola to Joseph Ratzinger.” New Blackfriars 97, no. 1072 (2016): 661–76. https://doi.org/10.1111/nbfr.12222. DOI: https://doi.org/10.1111/nbfr.12222 [Google Scholar]
  12. Dunaj, Bogusław, ed. Wielki słownik języka polskiego. Warszawa: Buchmann, 2007. [Google Scholar]
  13. Dziedzina, Waldemar P. Wiara jako odpowiedź na objawienie Boże w publikacjach Josepha Ratzingera (Benedykta XVI). Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 2023. [Google Scholar]
  14. Ferdek, Bogdan. “Objawienie w doktrynie kard. Josepha Ratzingera/Benedykta XVI.” In Objawienie Boże w interpretacji współczesnych teologów, edited by Bogusław Kochaniewicz, 169–81. Studia Theologiae Fundamentalis 1. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny, 2010. [Google Scholar]
  15. Gaál, Emery de. “The Theologian Joseph Ratzinger at Vatican II: His Theological Vision and Role.” Lateranum 78, no. 3 (2012): 515–48. [Google Scholar]
  16. Gagliardi, Mauro. “Rivelazione, Ermeneutica e Sviluppo Dottrinale in Joseph Ratzinger. Un Contributo Indiretto Alla Sinodalità.” Alpha Omega 25 (2022): 37–63. [Google Scholar]
  17. Góźdź, Krzysztof. “Chrystus samoobjawieniem Boga.” Roczniki Teologiczne 70, no. 4 (2023): 9–20. https://doi.org/10.18290/rt2023.22. DOI: https://doi.org/10.18290/rt2023.22 [Google Scholar]
  18. Jan Paweł II. Encyklika Redemptor hominis. 1979. [Google Scholar]
  19. Jan Paweł II. Encyklika Redemptoris missio. 1990. [Google Scholar]
  20. Jan Paweł II. Konstytucja apostolska Pastor bonus. 1988. [Google Scholar]
  21. Katechizm Kościoła Katolickiego. Poznań: Pallottinum, 2001. [Google Scholar]
  22. Kiciński, Andrzej. “Katechizm Kościoła katolickiego.” In Słownik katechetyczny, edited by Joseph Gevaert and Kazimierz Misiaszek, 478–81. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 2007. [Google Scholar]
  23. Kongregacja Nauki Wiary. Deklaracja o jedyności i powszechności zbawczej Jezusa Chrystusa i Kościoła Dominus Iesus. 2000. [Google Scholar]
  24. Linke, Waldemar. “Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei Verbum. Wprowadzenie i komentarz.” In Żywe dziedzictwo Soboru: Komentarze do tekstów Vaticanum II, edited by Robert J. Woźniak and Piotr Roszak, 153–219. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2023. [Google Scholar]
  25. Martin, Francis. “Revelation and Understanding Scripture: Reflections on the Teaching of Joseph Ratzinger, Pope Benedict XVI.” Nova et Vetera 13, no. 1 (2015): 253–72. [Google Scholar]
  26. Panaro, Antonio. “Wiara w teologii Josepha Ratzingera/Benedykta XVI.” Studia Theologica Varsaviensia 57, no. 1 (2019): 33–51. https://doi.org/10.21697/stv.2019.57.1.02. DOI: https://doi.org/10.21697/stv.2019.57.1.02 [Google Scholar]
  27. Pokrywiński, Rafał. “Pojęcie Objawienia Bożego według Josepha Ratzingera.” In Teologia fundamentalna w twórczości Josepha Ratzingera, edited by Krzysztof Kaucha and Jacenty Mastej, 81–102. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2017. [Google Scholar]
  28. Ratzinger, Joseph. “Aktualność doktrynalna Katechizmu Kościoła Katolickiego.” L’Osservatore Romano 24, no. 3 (2003): 48. [Google Scholar]
  29. Ratzinger, Joseph. “Antropologiczne uzasadnienie pojęcia Tradycji.” In Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach, Ratzinger, Joseph, edited by Krzysztof Góźdź and Marzena Górecka, translated by Jarosław Merecki, 1:423–41. Opera Omnia 9.1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018. [Google Scholar]
  30. Ratzinger, Joseph. “Bez wiary w Chrystusa wszystko staje się jedynie tradycją.” In Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach, Ratzinger, Joseph, edited by Krzysztof Góźdź and Marzena Górecka, translated by Jarosław Merecki, 1:393–405. Opera Omnia 9.1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018. [Google Scholar]
  31. Ratzinger, Joseph. “Czym jest wolność wiary?” In Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach, Ratzinger, Joseph, edited by Krzysztof Góźdź and Marzena Górecka, translated by Jarosław Merecki, 1:288–301. Opera Omnia 9.1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018. [Google Scholar]
  32. Ratzinger, Joseph. “De revelatione Dei et hominis in Jesu Christo facta.” In Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach, Ratzinger, Joseph, edited by Krzysztof Góźdź and Marzena Górecka, translated by Jarosław Merecki, 1:164–88. Opera Omnia 9.1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018. [Google Scholar]
  33. Ratzinger, Joseph. “De voluntate Dei erga hominem.” In Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach, Ratzinger, Joseph, edited by Krzysztof Góźdź and Marzena Górecka, translated by Jarosław Merecki, 1:159–63. Opera Omnia 9.1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018. [Google Scholar]
  34. Ratzinger, Joseph. Moje życie: Wspomnienia z lat 1927–1977. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 1999. [Google Scholar]
  35. Ratzinger, Joseph. “Pośredniczenie wiary i źródła wiary.” In Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach, Ratzinger, Joseph, edited by Krzysztof Góźdź and Marzena Górecka, translated by Jarosław Merecki, 2:830–39. Opera Omnia 9.2. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018. [Google Scholar]
  36. Ratzinger, Joseph. “Próba zdefiniowania pojęcia Tradycji.” In Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach, Ratzinger, Joseph, edited by Krzysztof Góźdź and Marzena Górecka, translated by Jarosław Merecki, 1:349–83. Opera Omnia 9.1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018. [Google Scholar]
  37. Ratzinger, Joseph. “To, co w Kościele zmienne i niezmienne.” In Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach, Ratzinger, Joseph, edited by Krzysztof Góźdź and Marzena Górecka, translated by Jarosław Merecki, 1:577–80. Opera Omnia 9.1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018. [Google Scholar]
  38. Ratzinger, Joseph. “Tradycja [Artykuł w leksykonie, 1965].” In Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach, Ratzinger, Joseph, edited by Krzysztof Góźdź and Marzena Górecka, translated by Jarosław Merecki, 1:384–92. Opera Omnia 9.1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2018. [Google Scholar]
  39. Ratzinger, Joseph. “Uwagi do schematu De fontibus revelationis.” In O nauczaniu II Soboru Watykańskiego. Formułowanie – przekaz – interpretacja, Ratzinger, Joseph, edited by Krzysztof Góźdź and Marzena Górecka, translated by Wiesław Szymona, 1:140–55. Opera Omnia 7.1. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2016. [Google Scholar]
  40. Schlosser, Marianne, and Franz-Xaver Heibl. Gegenwart der Offenbarung: Zu den Bonaventura-Forschungen Joseph Ratzingers. Regensburg: Pustet, 2011. [Google Scholar]
  41. Sicouly, Pablo. “El Dios de la revelación y la metafísica en la reflexión de Joseph Ratzinger, hoy Benedicto XVI: Una primera aproximación.” Studium. Filosofía y Teología 9, no. 18 (2006): 253–77. [Google Scholar]
  42. Sobór Watykański II. Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium. 1964. [Google Scholar]
  43. Sobór Watykański II. Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei verbum. 1965. [Google Scholar]
  44. Sobór Watykański II. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum concilium. 1963. DOI: https://doi.org/10.21906/rbl.2974 [Google Scholar]
  45. Wicks, Jared. “Six Texts by Prof. Joseph Ratzinger as Peritus Before and During Vatican Council II.” Gregorianum 89, no. 2 (2008): 233–311. [Google Scholar]
  46. Zatwardnicki, Sławomir. Od teologii objawienia do teologii natchnienia. Studium inspirowane twórczością Geralda O’Collinsa i Josepha Ratzingera. Lublin: Wydawnictwo Academicon, 2022. DOI: https://doi.org/10.52097/acapress.9788362475919 [Google Scholar]
  47. Zatwardnicki, Sławomir. “One Source of Revelation and Two Currents of the Revelation Transmission and Cognition: The Apological Dimension of Joseph Ratzinger’s Theology.” Wrocław Theological Review 28, no. 2 (2020): 63–93. https://doi.org/10.34839/WPT.2020.28.2.63-93. DOI: https://doi.org/10.52097/wpt.3508 [Google Scholar]
  48. Zatwardnicki, Sławomir. “Regula Fidei in the Light of Joseph Ratzinger’s Writings.” Verbum Vitae 42 (2024): 7–46. https://doi.org/10.31743/vv.16744. DOI: https://doi.org/10.31743/vv.16744 [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.