Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 31 Nr 2 (2023): A Tribute to Joseph Ratzinger – Benedict XVI

Teologia systematyczna

Teologia słowa Bożego w adhortacji apostolskiej Verbum Domini Benedykta XVI

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2023.31.2.61-84  [Google Scholar]
Opublikowane: 19.12.2023

Abstrakt

Teologia słowa Bożego stanowi jeden z wątków przewodnich całej teologii Josepha Ratzingera, a poniekąd jej zwieńczeniem jest adhortacja Verbum Domini, która będąc wprawdzie rezultatem kolegialnej refleksji nad słowem Bożym podjętej przez Synod Biskupów, nosi także wyraźne rysy osobistych poszukiwań i teologicznych przekonań Benedykta XVI. W artykule autor zwraca uwagę na najbardziej kluczowe, głównie o charakterze dogmatycznym, aspekty tego zagadnienia odczytywane w świetle adhortacji Verbum Domini. W jego pierwszej części wyjaśnia istotę i specyfikę faktu, że „Bóg mówi do człowieka”. Zakorzeniając się w działaniu Boga na rzecz człowieka, słowo Boże ma charakter sakramentalny. Dopełnieniem tego wymiaru słowa Bożego jest jego ścisła więź z działaniem Ducha Świętego, który wpływa na jego przekazywanie, spisanie oraz interpretację. W kolejnej części artykułu autor omawia kwestię przekazywania słowa Bożego. Określa również działanie Ducha Świętego w relacji do słowa Bożego. Trzecia część opracowania zajmuje się zagadnieniem odpowiedzi udzielanej Bogu przez człowieka. Charakter słowa Bożego domaga się od niego przede wszystkim wiary jako warunku i sposobu jego rozumienia oraz jej przeżywania zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i wspólnotowym. Analiza poszczególnych punktów adhortacji w odniesieniu do teologii posoborowej pozwoliła na ukazanie zasadniczego znaczenia słowa Bożego w życiu każdego wierzącego, jak i wspólnoty Kościoła.

Bibliografia

  1. Alonso Schökel L., Artola A.M., La palabra de Dios en la historia de los hombres. Comentario Temático a la Constitutión “Dei Verbum” del Vaticano II sobre la Divina Revelatión, Bilbao 1991. [Google Scholar]
  2. Balthasar H.U. von, Die Schrift als Gottes Wort, “Schweizer Rundschau” 49 (1949), pp. 428–442. [Google Scholar]
  3. Balthasar H.U. von, Verbum caro, Series: Skizzen zur Theologie 1, Einsiedeln 1960. [Google Scholar]
  4. Benedetto XVI, A conclusione degli esercici spirituali dettati dal Cardinale Marco Cé, patriarca emerito di Venezia (11 marzo 2006), [in:] Insegnamenti di Benedetto XVI, vol. II, 1 (2006), Città del Vaticano 2007, pp. 302–303. [Google Scholar]
  5. Benedict XVI, Address at the Close of the Papal Spiritual Exercises (11 March 2006), https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2006/march/documents/hf_ben-xvi_spe_20060311_spiritual-exercises.html [access: 10.11.2023]. [Google Scholar]
  6. Benedict XVI, General Audience St Ephrem (28 November 2007), [in:] Insegnamenti di Benedetto XVI, vol. III, 2 (2007), Città del Vaticano 2008, pp. 654–659; https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/audiences/2007/documents/hf_ben-xvi_aud_20071128.html. [Google Scholar]
  7. Betti U., La rivelazione divina nella Chiesa, Roma 1970. [Google Scholar]
  8. Boeve L., “La vraie réception de Vatican II n’a pas encore commencé”. Joseph Ratzinger, Révélation et autorité de Vatican II, “Ephemerides Theologicae Lovanienses” 85/4 (2009), pp. 305–339. [Google Scholar]
  9. Bonaventure, Bringing Forth Christ. Five Feasts of the Child Jesus by St. Bonaventure, transl. E. Doyle, Oxford 1984 (Bonawentura, Pięć świąt Dzieciątka Jezus, [in:] Bonawentura, Pisma ascetyczno-mistyczne, Warszawa 1984, pp. 143–153). [Google Scholar]
  10. Brzeziński D., Sakramentalność słowa Bożego w świetle adhortacji apostolskiej Benedykta XVI Verbum Domini, “Liturgia Sacra” 17/1 (2011), pp. 15–23. [Google Scholar]
  11. Burigana R., La Bibbia nel Concilio. La redazione della costituzione “Dei Verbum” del Vaticano II, Bologna 1998. [Google Scholar]
  12. Buzzi F., Il Concilio di Trento e il dibattito sul “sola scriptura” protestante, [in:] La Bibbia nella storia dell’Europa, eds. A. Autiero, M. Perroni, Bologna 2012, pp. 125–140. [Google Scholar]
  13. Chromy Z., Teologia Słowa Bożego Benedykta XVI, [in:] Słowo Boże w życiu i misji Kościoła. Wokół adhortacji apostolskiej Benedykta XVI “Verbum Domini”, ed. D. Ostrowski, Świdnica 2012, pp. 45–60. [Google Scholar]
  14. Cocco F., La verità della Scrittura: dalla Providentissimus Deus alla Verbum Domini, “Euntes Docete” 64/2 (2011), pp. 27–40. [Google Scholar]
  15. Corbon J., La Parole de Dieu. Approche catholique, [in:] J. Corbon, M. Bouttier, G. Khodre, La Parole de Dieu. Approche catholique, protestante, orthodoxe, Paris 1966, s. 17–59. [Google Scholar]
  16. Dokumenty Soborów Powszechnych. Tekst łaciński i polski, vol. 4: Lateran V, Trydent, Watykan I (1511–1870), Series: Źródła Myśli Teologicznej 33, eds. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2007. [Google Scholar]
  17. Gaboriau F., L’Écriture seule?, Paris 1997. [Google Scholar]
  18. Grelot P., Une lecture de l’épître aux Hébreux, Paris 2003. [Google Scholar]
  19. Hahn S.W., Covenant and Communion: The Biblical Theology of Pope Benedict XVI, Grand Rapids, MI 2009. [Google Scholar]
  20. Holstein H., La Tradition dans l’Église, Paris 1960. [Google Scholar]
  21. Królikowski J., Jezus Chrystus jako prasakrament Boga i zbawienia, “Tarnowskie Studia Teologiczne” 26/2 (2007), pp. 3–18. [Google Scholar]
  22. Królikowski J., Słowo Boże i Eucharystia w konstytucji Dei Verbum, “Teologia w Polsce” 9/1 (2015), pp. 71–81. [Google Scholar]
  23. Królikowski J., Światło Chrystusa i sakrament zbawienia. Studia eklezjologiczne, Series: Ministerium Expositionis 5, Kraków 2018. [Google Scholar]
  24. Leuzzi L., Allargare gli orizzonti della razionalità. I discorsi per l’Università di Benedetto XVI, Milano 2008. [Google Scholar]
  25. Linke W., Logos Wcielony i słowo przepowiadane. Teologia Słowa Bożego i praktyka przepowiadania Słowa Bożego w Verbum Domini, Lumen fidei i Evangelii gaudium, “Warszawskie Studia Teologiczne” 28/1 (2015), pp. 104–123. [Google Scholar]
  26. Lubac H. de, Scripture in the Tradition, Series: Milestones in Catholic Theology, Freiburg 2001 (Polish translation: H. de Lubac, Pismo Święte w Tradycji Kościoła, transl. K. Łukowicz, Kraków 2008). [Google Scholar]
  27. O’Collins G., Ispirazione. Verso un’interpretatione cristiana dell’ispirazione biblica, Brescia 2022. [Google Scholar]
  28. Ostrowski D. (ed.), Słowo Boże w życiu i misji Kościoła. Wokół adhortacji apostolskiej Benedykta XVI “Verbum Domini”, Świdnica 2012, pp. 45–60. [Google Scholar]
  29. Pindel R., Jędrzejewski S. (eds.), Hermeneutyka Pisma Świętego w Kościele. Wokół adhortacji Verbum Domini Benedykta XVI o Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła, Series: Hermeneutica et Judaica 6, Kraków 2012. [Google Scholar]
  30. Pontifical Biblical Commission, The Inspiration and Truth of Sacred Scripture: The Word that Comes from God and Speaks of God for the Salvation of the World, Collegeville, MI 2014 (Polish translation: Papieska Komisja Biblijna, Natchnienie i prawda Pisma Świętego. Słowo, które od Boga pochodzi i mówi o Bogu, aby zbawić świat, transl. H. Witczyk, Kielce 2014). [Google Scholar]
  31. Potterie I. de la, L’interpretazione della Sacra Scrittura nello Spirito in cui è stata scritta (DV 12,3), [in:] Vaticano II. Bilancio e prospettive. Venticinque anni dopo (1962–1987), vol. 1, ed. R. Latourelle, Assisi 1987, pp. 204–242. [Google Scholar]
  32. Potterie I. de la, Studi di cristologia giovannea, Genova 1992. [Google Scholar]
  33. Potterie I. de la, La vérité dans Saint Jean, vol. 1: Le Christ et la vérité, l’esprit et la vérité, Rome 1977. [Google Scholar]
  34. Ratzinger J., Dyskusje soborowe nad relacją między Pismem i Tradycją, [in:] J. Ratzinger, O nauczaniu II Soboru Watykańskiego. Formułowanie – przekaz – interpretacja, vol. 1; Series: Opera Omnia 7/1, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. W. Szymona, Lublin 2016, pp. 413–418. [Google Scholar]
  35. Ratzinger J., Jedno źródło objawienia, [in:] J. Ratzinger, O nauczaniu II Soboru Watykańskiego. Formułowanie – przekaz – interpretacja, vol. 1; Series: Opera Omnia 7/1, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. W. Szymona, Lublin 2016, pp. 211–214. [Google Scholar]
  36. Ratzinger J., O nauczaniu II Soboru Watykańskiego. Formułowanie – przekaz – interpretacja, vol. 1–2; Series: Opera Omnia 7/1–2, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. W. Szymona, E. Grzesiuk, Lublin 2016. [Google Scholar]
  37. Ratzinger J., Wprowadzenie i komentarz do Prooemium, do rozdziałów I, II i IV Konstytucji o Objawieniu Dei Verbum, [in:] J. Ratzinger, O nauczaniu II Soboru Watykańskiego. Formułowanie – przekaz – interpretacja, vol. 2, Series: Opera Omnia 7/2, eds. K. Góźdź, M. Górecka, transl. E. Grzesiuk, Lublin 2016, pp. 633–702. [Google Scholar]
  38. Segalla G., Scrittura, Tradizione e tradizioni nel loro mutuo rapporto, “Lateranum” 74/1 (2008), pp. 29–68. [Google Scholar]
  39. Stramare T., La S. Scrittura come scienza della salvezza, “Miscellanea Lateranense” 40–41 (1974–1975), pp. 275–284. [Google Scholar]
  40. Testaferri F., La parola viva. Commento teologico alla Dei Verbum, Assisi 2009. [Google Scholar]
  41. Thomas Aquinas, De veritate, https://aquinas.cc/la/en/~QDeVer. [Google Scholar]
  42. Thomas Aquinas, Scriptum super libros Sententiarum, https://aquinas.cc/la/en/~Sent.I. [Google Scholar]
  43. Thomas Aquinas, Super II ad Corinthios, https://aquinas.cc/la/en/~2Cor. [Google Scholar]
  44. Thomas Aquinas, Super Evangelium S. Johannis lectura, https://aquinas.cc/la/en/~Ioan. [Google Scholar]
  45. Vanhoye A., L’epistola agli Ebrei. “Un sacerdote diverso”, Bologna 2010. [Google Scholar]
  46. Vanhoye A., La Parola di Dio nella vita della Chiesa: La recezione della Dei Verbum, “Rivista del Clero Italiano” 81 (2000), pp. 244–265. [Google Scholar]
  47. Vidmar C.J., Compendium repetitorium theologiae dogmaticae tum generalis cum specialis, New York 1925. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.