Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 31 Nr 2 (2023): A Tribute to Joseph Ratzinger – Benedict XVI

Teologia systematyczna

Wezwanie do autentycznego uczniostwa – papież Benedykt XVI, Kierkegaard i Entweltlichung

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2023.31.2.263-279  [Google Scholar]
Opublikowane: 19.12.2023

Abstrakt

W artykule wykazano, że zarówno papież Benedykt XVI, jak i Søren Kierkegaard wzywają do autentycznego chrześcijańskiego uczniostwa. Dostrzegają w chrześcijaństwie wciąż na nowo niebezpieczeństwo mieszczańskiego dostosowania chrześcijańskiej Ewangelii do panującego Zeitgeistu. W pierwszej części artykułu przedstawiono stanowisko Kierkegaarda, dla którego zagrożenie to pochodziło od ustanowionego przez państwo Duńskiego Kościoła Luterańskiego. W drugiej części tekstu omówiono poglądy Josepha Ratzingera. Jego zdaniem o ile zagrożenie może wynikać także z bliskiego związku chrześcijaństwa z państwem, o tyle prawdziwe niebezpieczeństwo w XX wieku było poważniejsze niż to w XIX-wiecznej Danii. Pochodziło ono z „niskiej” chrystologii, z podkreślania człowieczeństwa Jezusa i ignorowania boskiego statusu Jego osoby i natury. W ostatniej części artykułu zwrócono uwagę na różnice w podejściach autorów i znaczącą odmienność proponowanych przez nich rozwiązań, co uwydatniło wielkość obu myślicieli. Kierkegaard, według jego własnych słów, pozostanie zawsze „szczyptą przyprawy”. W przeciwieństwie do radykalnego duńskiego chrześcijanina Ratzinger/Benedykt XVI, pisząc swoje dzieła (zwłaszcza trylogię Jezus z Nazaretu) oparte na mądrości wiecznie tego samego Kościoła katolickiego, inauguruje à la longue przełomowy zwrot chrystocentryczny. Z pewnością potomni uhonorują go tytułem „doktora Kościoła”.

Bibliografia

  1. Adorno T.W., Kierkegaard. Konstruktion des Ästhetischen, Frankfurt am Main 1986. [Google Scholar]
  2. Balthasar H.U. von, Geschichte des eschatologischen Problems in der modernen deutschen Literatur, Einsiedeln 1998. [Google Scholar]
  3. Balthasar H.U. von, Ratzinger J., Mary: The Church at the Source, San Francisco, CA 2005. [Google Scholar]
  4. Benedict XVI, Address at “Meeting with Catholics Engaged in the Life of the Church and Society”, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2011/september/documents/hf_ben-xvi_spe_20110925_catholics-freiburg.html [access: 16.02.2022]. [Google Scholar]
  5. Benedict XVI, Address of His Holiness Benedict XVI, Concert Hall, Freiburg im Breisgau, September 25, 2011, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2011/september/documents/hf_ben-xvi_spe_20110925_catholics-freiburg.html [access: 16.02.2022]. [Google Scholar]
  6. Bonhoeffer D., Nachfolge, München 1983. [Google Scholar]
  7. Dinan M.D., Pallotto M., Joseph Ratzinger’s “Kierkegaardian option” in Introduction to Christianity, “International Journal of Philosophy and Theology” 80/4–5 (2019), pp. 390-407. [Google Scholar]
  8. Dorrien G., The Barthian Revolt in Modern Theology: Theology without Weapons, Louisville, KY 1999. [Google Scholar]
  9. Gaál E. de, The Theology of Pope Benedict XVI. The Christocentric Shift, New York 2010. [Google Scholar]
  10. Harrison P., “I Believe Because it is Absurd”: The Enlightenment Invention of Tertullian’s Credo, “Church History” 86/2 (2017), pp. 339–364. [Google Scholar]
  11. Hong H.V., Hong E.H. (eds.), Søren Kierkegaard’s Journals and Papers, 6 vols., Bloomington, IN 1967–1978. [Google Scholar]
  12. Kasper W., Die Methoden der Dogmatik, Munich 1967. [Google Scholar]
  13. Kiefhaber M., Christentum als Korrektiv. Untersuchungen zur Theologie Søren Kierkegaards, Mainz 1987. [Google Scholar]
  14. Kierkegaard S., The Concept of Anxiety: A Simple Psychologically Oriented Deliberation in View of the Dogmatic Problem of Hereditary Sin, transl. A. Hannay, New York 2015. [Google Scholar]
  15. Kierkegaard S., Fear and Trembling, Dialectical Lyric by Johannes de Silentio, transl. A. Hannay, London 1986. [Google Scholar]
  16. Kierkegaard S., The Moment and Late Writings, eds., transl. H.V. Hong, E.H. Hong, Princeton, NJ 2009. [Google Scholar]
  17. Kierkegaard S., Philosophical Fragments/Johannes Climacus, eds., transl. H.V. Hong, E.H. Hong, Princeton, NJ 1987. [Google Scholar]
  18. Kierkegaard S., Sickness unto Death: A Christian Psychological Exposition of Edification and Awakening, transl. A. Hannay, London 1989. [Google Scholar]
  19. Kierkegaard S., Training in Christianity, and the Edifying Discourse Which ‘Accompanied’ It, transl. W. Lowrie, Oxford 1941. [Google Scholar]
  20. McCool G.A., From Unity to Pluralism, New York 1999. [Google Scholar]
  21. McCool G.A., The Neo-Thomists, Milwaukee, WI 1994. [Google Scholar]
  22. McCool G.A., Nineteenth Century Scholasticism: The Search for a Unitary Method, New York 1999. [Google Scholar]
  23. Pursell B.C., Benedict of Bavaria: An Intimate Portrait of the Pope and His Homeland, North Haven, CT 2008. [Google Scholar]
  24. Ratzinger J., Entweltlichung der Kirche, die sich gleichsam ihres weltlichen Reichtums entblößt und wieder ihre ganze weltliche Armut annimmt, [in:] J. Ratzinger, Zur Lehre des Zweiten Vatikanischen Konzils: Formulierung – Vermittlung – Deutung, Series: Gesammelte Schriften 7/2, Freiburg im Breisgau 2012, p. 999. [Google Scholar]
  25. Ratzinger J., “Der Glaube ist es der das Fragen ermöglicht, “30 Giorni” 24/1–2 (2006), http://www.30giorni.it/articoli_id_10221_l5.htm [access: 20.02.2023]. [Google Scholar]
  26. Ratzinger J., Introduction to Christianity, transl. J.R. Foster, San Francisco, CA 2004. [Google Scholar]
  27. Ratzinger J., Milestones. Memoirs 1927–1977, San Francisco, CA 1998. [Google Scholar]
  28. Ratzinger J., Die neuen Heiden und die Kirche, “Hochland” Oktober, 1958; reprinted in J. Ratzinger, Kirche, Zeichen unter den Völkern: Schriften zur Ekklesiologie und Ökumene, Series: Gesammelte Schriften 8/2, Freiburg im Breisgau 2010, pp. 1143–1158. [Google Scholar]
  29. Ratzinger J., Was ist der Mensch. Vortrag, Tübingen Ende 1966/ Anfang 1967, Tonbandaufnahme B. Suermann, [in:] Mitteilungen des Institut-Papst-Benedikt XVI., vol. 1, ed. R. Voderholzer, Regensburg 2008, pp. 28–32, 41–49. [Google Scholar]
  30. Ratzinger J., Weggemeinschaft des Glaubens, Kirche als Communio, Augsburg 2002. [Google Scholar]
  31. Ratzinger J., Wendezeit für Europa?, Einsiedeln 1991. [Google Scholar]
  32. Roos H., Kierkegaard nachkonziliar, Series: Kriterien 5, Einsiedeln 1967. [Google Scholar]
  33. Roos H., Søren Kierkegaard auf der Suche nach dem wahren Christentum, Series: Institut für europäische Geschichte, Mainz, Vorträge 30, Wiesbaden 1961. [Google Scholar]
  34. Rowland T., Ratzinger’s Faith: The Theology of Pope Benedict XVI, Oxford 2008. [Google Scholar]
  35. Theunissen M., Greve W. (eds.), Materialien zur Philosophie Søren Kierkegaards, Frankfurt am Main 1979. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.