Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 31 Nr 2 (2023): A Tribute to Joseph Ratzinger – Benedict XVI

Teologia systematyczna

Nauczanie Josepha Ratzingera na tle „syntetycznej” tradycji teologicznej antropologii serca

DOI: https://doi.org/10.52097/wpt.5601  [Google Scholar]
Opublikowane: 19.12.2023

Abstrakt

Niniejszy artykuł rozpoczyna chronologiczne przedstawienie dwóch głównych tradycji rozumienia serca: tradycji analitycznej, która traktuje serce jako szczególną zdolność osoby ludzkiej, oraz tradycji syntetycznej, która uznaje, że serce tę szczególną zdolność przekracza. W kolejnych częściach artykułu autor dokonuje przeglądu współczesnych badań teologicznej antropologii serca oraz analizuje teologiczną antropologię serca Josepha Ratzingera, zaprezentowaną w jego komentarzu do Gaudium et spes, w jego ocenie patrystycznego rozumienia serca oraz w jego książkach Jezus z Nazaretu i Matka Boga. Maryja w wierze Kościoła. Następnie autor bada Ratzingerowską symboliczną teologię serca Boga Ojca oraz sposób, w jaki zarówno ludzkie serce, jak i serce Ojca objawiają się w sercu Jezusa. Artykuł kończą refleksje na temat sposobu, w jaki syntetyczna teologiczna antropologia serca może pomóc w uzdrowieniu współczesnej antropologicznej dezintegracji.

Bibliografia

  1. Augustine, Confessions. Books I–IV, ed. G. Clark, Cambridge 1995. [Google Scholar]
  2. Aumann J., Spiritual Theology, London 1980. [Google Scholar]
  3. Baumgärtel F., Behm J., kardia, [in:] Theological Dictionary of the New Testament, vol. 3, ed. G. Kittel, transl. G.W. Bromiley, Grand Rapids, MI 1965, pp. 605–614. [Google Scholar]
  4. Becker J., The Heart in the Language of the Bible, [in:] Faith in Christ and the Worship of Christ: New Approaches to Devotion to Christ, ed. L. Scheffczyk, San Francisco, CA 1986, pp. 23–31. [Google Scholar]
  5. Benedict XVI, Encyclical Letter Deus Caritas Est, 2006. [Google Scholar]
  6. Benedict XVI, Encyclical Letter Spe Salvi, 2007. [Google Scholar]
  7. Bovenmars J.G., A Biblical Spirituality of the Heart, New York 1991. [Google Scholar]
  8. Congar Y., The Word and the Spirit, transl. D. Smith, London 1986. [Google Scholar]
  9. Descartes R., Discourse on the Method of Rightly Conducting the Reason and Seeking for Truth in the Sciences, transl. S. Haldane, G.R.T. Ross, [in:] Great Books of the Western World, vol. 28: Bacon, Descartes, Spinoza, eds. M.J. Adler et al., Chicago, IL 1990, pp. 265–291. [Google Scholar]
  10. Elders L., The Inner Life of Jesus in the Theology and Devotion of Saint Thomas Aquinas, [in:] Faith in Christ and the Worship of Christ: New Approaches to Devotion to Christ, ed. L. Scheffczyk, San Francisco, CA 1986, pp. 65–79. [Google Scholar]
  11. Evdokimov M., To Open One’s Heart: A Spiritual Path, transl. A.P. Gythiel, New York 2015. [Google Scholar]
  12. Ferreira M.J., The Grammar of the Heart: Newman on Faith and Imagination, [in:] Discourse and Context: An Interdisciplinary Study of John Henry Newman, ed. G. Magill, Carbondale, IL 1993, pp. 129–143. [Google Scholar]
  13. Gross H., Das Hohelied der Liebe Gottes. Zur Theologie von Hosea 11, [in:] Mysterium der Gnade (Festschrift J. Auer), eds. H. Rossman, J. Ratzinger, Regensburg 1974, pp. 83–91. [Google Scholar]
  14. Guardini R., Christliches Bewußtsein: Versuche über Pascal, Leipzig 1935. [Google Scholar]
  15. Guardini R., The Conversion of Augustine, transl. E. Briefs, London 1960. [Google Scholar]
  16. Guardini R., Pascal for Our Time, transl. B. Thompson, New York 1966. [Google Scholar]
  17. Hildebrand D. von, The Sacred Heart: An Analysis of Human and Divine Affectivity, Baltimore, MD 1965. [Google Scholar]
  18. Hughes B.W., Une Source Cachée: Blaise Pascal’s Influence upon John Henry Newman, “Newman Studies Journal” 7/1 (2010), pp. 29–44. [Google Scholar]
  19. Ivánka E. von, Plato christianus, Einsiedeln 1964. [Google Scholar]
  20. John Paul II, Encyclical Letter Dives in Misericordia, 1980. [Google Scholar]
  21. Kreeft P., Christianity for Modern Pagans: Pascal’s Pensées Outlined, Edited and Explained, San Francisco, CA 1993. [Google Scholar]
  22. Levering M., Engaging the Doctrine of Revelation: The Mediation of the Gospel through Church and Scripture, Grand Rapids, MI 2014. [Google Scholar]
  23. Marcel G., The Mystery of Being: Reflection and Mystery, transl. G.S. Fraser, South Bend, IN 2001. [Google Scholar]
  24. Maxsein A., Philosophia cordis. Das Wesen der Personalität bei Augustinus, Salzburg 1966. [Google Scholar]
  25. McAuley J.P., Connolly R., The Sacred Heart of Jesus, [in:] The Living Parish Hymn Book, ed. A. Newman, Sydney 1965, no. 142. [Google Scholar]
  26. McGregor P.J., Heart to Heart: The Spiritual Christology of Joseph Ratzinger, Eugene, OR 2016. [Google Scholar]
  27. Moltmann J., The Crucified God, transl. R.A. Wilson, J. Bowden, London 1974. [Google Scholar]
  28. Newman J.H., An Essay in Aid of a Grammar of Assent, Westminster, MD 1973. [Google Scholar]
  29. Newman J.H., Newman’s University Sermons: Fifteen Sermons Preached before the University of Oxford 1826–43, London 1970. [Google Scholar]
  30. Pascal B., Pensées, ed. L. Brunschvicg, Paris 1897. [Google Scholar]
  31. Pascal B., Pensées, transl. A.J. Krailsheimer, London 1966. [Google Scholar]
  32. Peters J.R., The Logic of the Heart: Augustine, Pascal, and the Rationality of Faith, Grand Rapids, MI 2009. [Google Scholar]
  33. Pius XII, Haurietis Aquas, “Acta Apostolicae Sedis” 48 (1956), pp. 309–353. [Google Scholar]
  34. Plato, The Republic, [in:] The Dialogues of Plato, vol. 4, eds. R.M. Hare, D.A. Russell, transl. B. Jowett, London 1970. [Google Scholar]
  35. Plato, Timaeus, [in:] The Dialogues of Plato, vol. 3, eds. R.M. Hare, D.A. Russell, transl. B. Jowett, London 1970, pp. 223–298. [Google Scholar]
  36. Rahner H., On the Biblical Basis of the Devotion, [in:] Heart of the Saviour, ed. J. Stierli, transl. P. Andrews, New York 1957, pp. 15–35. [Google Scholar]
  37. Rahner K., Some Theses on the Theology of the Devotion, [in:] Heart of the Saviour, ed. J. Stierli, transl. P. Andrews, New York 1957, pp. 131–155. [Google Scholar]
  38. Ratzinger J., Behold the Pierced One: An Approach to a Spiritual Christology, transl. G. Harrison, San Francisco, CA 1986. [Google Scholar]
  39. Ratzinger J., The Church and Man’s Calling, [in:] Commentary on the Documents of Vatican II, vol. 5, ed. H. Vorgrimler, transl. J.W. O’Hara, London 1969, pp. 115–163. [Google Scholar]
  40. Ratzinger J., Faith and the Future, San Francisco, CA 2009. [Google Scholar]
  41. Ratzinger J., Introduction to Christianity, ed. J.R. Foster, transl. M.J. Miller, San Francisco, CA 2004. [Google Scholar]
  42. Ratzinger J., Jesus of Nazareth: From the Baptism in the Jordan to the Transfiguration, transl. A.J. Walker, New York 2007. [Google Scholar]
  43. Ratzinger J., Jesus of Nazareth: Holy Week: From the Entrance into Jerusalem to the Resurrection, transl. P.J. Whitmore, San Francisco, CA 2011. [Google Scholar]
  44. Ratzinger J., Mary: The Church at the Source, transl. A.J. Walker, San Francisco, CA 2005. [Google Scholar]
  45. Ratzinger J., Der Weg der religiösen Erkenntnis nach dem heiligen Augustinus, [in:] Kyriakon: Festschrift Johannes Quasten, vol. 2., eds. P. Granfield, J.A. Jungmann, Münster 1970, pp. 553–564. [Google Scholar]
  46. Ricoeur P., Fallible Man, transl. C. Kelbley, Chicago, IL 1965. [Google Scholar]
  47. Rist J.M., Augustine: Ancient Thought Baptized, Cambridge 1994. [Google Scholar]
  48. Rowland T., Ratzinger’s Faith: The Theology of Pope Benedict XVI, Oxford 2009. [Google Scholar]
  49. Rowland T., The Role of Natural Law and Natural Right in the Search for a Universal Ethics, [in:] Searching for a Universal Ethic: Multidisciplinary, Ecumenical, and Interfaith Responses to the Catholic Natural Law Tradition, eds. J. Berkman, W.C. Mattison III, Grand Rapids, MI 2014, pp. 156–166. [Google Scholar]
  50. Sands P.F., The Justification of Religious Faith in Søren Kierkegaard, John Henry Newman, and William James, Piscatway, NJ 2004. [Google Scholar]
  51. Sciglitano Jr. A.C., Pope Benedict XVI’s Jesus of Nazareth: Agape and Logos, “Pro Ecclesia” 17 (2008), pp. 159–185. [Google Scholar]
  52. Shute G.J., Newman’s Logic of the Heart, “Expository Times” 78 (May 1967), pp. 232–235. [Google Scholar]
  53. Špidlík T., Prayer: The Spirituality of the Christian East, vol. 2, transl. A.P. Gythiel, Kalamazoo, MI 2005. [Google Scholar]
  54. Špidlík T., The Spirituality of the Christian East: A Systematic Handbook, transl. A.P. Gythiel, Kalamazoo, MI 1986. [Google Scholar]
  55. Théophane the Recluse, Načertanie christianskago nravoučenjia [A Reading of Christian Ethical Teaching], Moscow 1895. [Google Scholar]
  56. Thomas Aquinas, The Summa Theologica of St. Thomas Aquinas, transl. the Fathers of the English Dominican Province, New York 1948. [Google Scholar]
  57. Tóth B., The Heart Has Its Reasons: Towards a Theological Anthropology of the Heart, Eugene, OR 2015. [Google Scholar]
  58. Wright W.M., Heart Speaks to Heart: The Salesian Tradition, Maryknoll, NY 2004. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.