Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 30 Nr 1 (2022)

Teologia systematyczna

Wątki tomistyczne w teologii Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

DOI: https://doi.org/10.52097/wpt.4191  [Google Scholar]
Opublikowane: 26.07.2022

Abstrakt

Spośród wielu autorytetów Ratzinger otrzymał swoją formację od „trzech wielkich mistrzów”: Augustyna, Bonawentury i Tomasza z Akwinu. Odrzucając nieosobową i esencjalistyczną scholastykę, uznaje on autorytet Akwinaty – postrzegany poprzez „tomizm augustiański” – w antropologii, doktrynie o łasce i stworzeniu, a także w naturze aktu wiary i metodzie teologicznej. Niemiecki teolog stara się pogodzić perspektywę ontologiczną z perspektywą historyczno-zbawczą, perspektywę personalistyczną z metafizyczną. Na potrzeby syntezy wiary i rozumu, filozofii i teologii Ratzinger znajduje u Akwinaty dobry model, który opiera się nie tylko na porządku łaski, ale także na porządku stworzenia.

Bibliografia

  1. Aktualität der Scholastik?, J. Ratzinger (Hg.), Regensburg 1975. [Google Scholar]
  2. Aurelius Augustinus, Enarrationes in psalmos, serie: Corpus christianorum Series Latina 40, Turnhout 1956. [Google Scholar]
  3. Bachanek G., Šv. Tomas Akvinietis Josepho Ratzingerio (Benedikto XVI) apmąstymuose, “Logos” 65 (2010), pp. 29–40. [Google Scholar]
  4. Belda M., Escudero J., Illanes J.L., O’Callaghan P., Santità e mondo. Atti del Convegno teologico di studio sugli insegnamenti del beato Josemaría Escrivá, Roma 1994. [Google Scholar]
  5. Bellandi A., Considerazioni sullo statuto epistemologico della teologia, “Vivens homo” 6 (1995) pp. 56–62. [Google Scholar]
  6. Bellandi A., Fede cristiana come «Stare e comprendere». La giustificazione dei fondamenti della fede in Joseph Ratzinger, Roma 1996. [Google Scholar]
  7. Benedict XVI, General Audience, Saint Peter’s Square Wednesday, 2 June 2010. [Google Scholar]
  8. Benedicto XVI, P. Seewald, Luz del mundo. El papa, la Iglesia y el signo de los tiempos, transl. R.H. Bernet, Barcelona 2010. [Google Scholar]
  9. Benedikt XVI, Zur Gründung der Josef Pieper Arbeitssstelle an der Theologischen Fakultät Paderborn (25.04.2009), “Theologie und Glaube Testament” 100 (2010), pp. 377–378. [Google Scholar]
  10. Blanco-Sarto P., Analogia entis, analogia fidei. Karl Barth dialoga con teólogos católicos, “Scripta Theologica” 51/1 (2019), pp. 67–95. [Google Scholar]
  11. Blanco-Sarto P., Joseph Ratzinger: razón y cristianismo. La victoria de la inteligencia en el mundo de las religiones, Madrid 2005. [Google Scholar]
  12. Blanco-Sarto P., Logos. Joseph Ratzinger y la historia de una palabra, “Límite” 14/1 (2006), pp. 57–86. [Google Scholar]
  13. Correas Mazuecos M.A., Los ‘pensadores de la fe’ de Joseph Ratzinger. Tradición y diálogos teológicos, “Excerpta e dissertationibus in sacra theologia. Cuadernos doctorales de la facultad de teología” 67 (2018), pp. 159–217. [Google Scholar]
  14. Denzinger H., Enchiridion symbolorum definitionum et declarationum de rebus fidei et morum. Kompendium der Glaubensbekenntnisse und kirchlichen Lehrentscheidungen, Freiburg im Breisgau 2009. [Google Scholar]
  15. Forte B., Una teologia ecclesiale, [in:] Alla ricerca della verità: i settanta anni di Joseph Ratzinger, J. Clemens, A. Tarzia (eds.), San Paolo 1997, pp. 66–83. [Google Scholar]
  16. Gaál E., The Theology of Benedict XVI: The Christocentric Shift, New York 2010. [Google Scholar]
  17. Guardini R., Pascal, Brescia 1972. [Google Scholar]
  18. Häring H., Theologie und Ideologie bei Joseph Ratzinger, Düsseldorf 2001. [Google Scholar]
  19. Hofmann P., Offenbarung und Geschichte. Joseph Ratzingers Kommentar zu Gaudium et spes als angewandte Bonaventura-Rezeption, [in:] Gegenwart der Offenbarung, M. Schlosser, F.-X. Heibl (Hg.), Serie: Ratzinger Studien 2, Regensburg 2011, pp. 74–103. [Google Scholar]
  20. Kaes D., Theologie im Anspruch von Geschichte und Wahrheit, St Ottilien 1997. [Google Scholar]
  21. Krieg R.A., Kardinal Ratzinger, Max Scheler und eine Grundfrage der Christhologie, “Theologische Quartalschrift” 160 (1980), pp. 111–124. [Google Scholar]
  22. Läpple A., Benedikt XVI. und seine Wurzeln. Was sein Leben und seinen Glauben prägte, Augsburg 2006. [Google Scholar]
  23. Läpple A., Theologie als Krisis und Wagnis des Theologen, “Die Besinnung” 1–2 (1947), pp. 52–60. [Google Scholar]
  24. Lecture by the Holy Father Benedict XVI at the University of Rome La Sapienza, January 17, 2008. [Google Scholar]
  25. Martuccelli P., Origine e natura della chiesa: la prospettiva storico-dogmatica di Joseph Ratzinger, Frankfurt am Main 2001. [Google Scholar]
  26. Nichols A., The Theology of Joseph Ratzinger: An Introductory Study, Edinburgh 1988. [Google Scholar]
  27. Pannenberg W., Die Aufnahme des philosophischen Gottesbegriffs als dogmatisches Problem der frühchristlichen Theologie, “Zeitschrift für Kirchengeschichte” 70 (1959), pp. 1–45. [Google Scholar]
  28. Pfnür V., Vom Wiederauffinden der Mitte, Freiburg–Basel–Wien 1997. [Google Scholar]
  29. Prestige G.L., Dios en el pensamiento de los Padres, Salamanca 1975. [Google Scholar]
  30. Ratzinger J., Convocados en el camino de la fe, Madrid 2004. [Google Scholar]
  31. Ratzinger J., Der Gott des Glaubens und der Gott der Philosophen. Ein Beitrag zum Problem der Theologia Naturalis, many editions. [Google Scholar]
  32. Ratzinger J., El Dios de la fe y el Dios de los filósofos, trad. J. Aguirre, Madrid 1962. [Google Scholar]
  33. Ratzinger J., El nuevo pueblo de Dios. Esquemas para una eclesiología, Barcelona 1972. [Google Scholar]
  34. Ratzinger J., En el principio creó Dios. Consecuencias de la fe en la creación. Cuatro sermones de cuaresma sobre la creación y el pecado, Valencia 2001. [Google Scholar]
  35. Ratzinger J., Fede e teologia, “Sacra Doctrina” 38 (1993), pp. 8–12. [Google Scholar]
  36. Ratzinger J., Gesammelte Schriften, Bd. 1: Volk und Haus Gottes in Augustins Lehre von der Kirche, Freiburg 2011. [Google Scholar]
  37. Ratzinger J., Gesammelte Schriften, Bd. 2: Offenbarungsverständnis und Geschichtstheologie Bonaventuras. Habilitationsschrift und Bonaventura-Studien, Freiburg 2009. [Google Scholar]
  38. Ratzinger J., La sal de la tierra. Cristianismo e Iglesia católica ante el nuevo milenio, Madrid 1997. [Google Scholar]
  39. Ratzinger J., Milestones. Memoirs (1927–1977), San Francisco 1998. [Google Scholar]
  40. Ratzinger J., Obras completas, vol. 1: Pueblo y casa de Dios en la doctrina de san Agustín sobre la Iglesia, Madrid 2014. [Google Scholar]
  41. Ratzinger J., Obras completas, vol. 11: Teología de la liturgia, Madrid 2012. [Google Scholar]
  42. Ratzinger J., Omelia in occasione della festa di S. Tommaso d’Aquino, “Angelicum” 64 (1987), pp. 189–192. [Google Scholar]
  43. Ratzinger J., Opuscoli teologico-spirituali, Rome 1976. [Google Scholar]
  44. Ratzinger J., Seewald P., Ultime conversazioni, trad. C. Galli, Milano 2016. [Google Scholar]
  45. Ratzinger J., Teoría de los principios teológicos. Materiales para una teología fundamental, trad. M.V. Salas, Barcelona 1985. [Google Scholar]
  46. Ratzinger J., Una mirada a Europa, Madrid 1993. [Google Scholar]
  47. Ratzinger J., Volk und Haus Gottes in Augustinus Lehre von der Kirche, München 1954. [Google Scholar]
  48. Rausch T.P., Pope Benedict XVI: An Introduction to His Theological Vision, New York–Mahwah 2009. [Google Scholar]
  49. Rodríguez Mas J., La Doctrina sobre la creación y el pecado original en la teología de Joseph Ratzinger. El valor de la categoría de relación, Roma 2013. [Google Scholar]
  50. Rossi M., Rossi T., Rossi T.F., L’anima tomista di Benedetto XVI. L’impronta di san Tommaso nei temi chiave di Papa Ratzinger: un’eredità per la chiesa del futuro, Roma 2013. [Google Scholar]
  51. Rowland T., La fe de Ratzinger. La teología del papa Benedicto XVI, Granada 2008. [Google Scholar]
  52. Schenk R., Bonaventura als Klassiker der analogia fidei. Zur Rezeption der theologischen Programmatik Gottlieb Söhngens im Frühwerk Joseph Ratzingers, [in:] Gegenwart der Offenbarung, M. Schlosser, F.-X. Heibl (Hg.), Serie: Ratzinger Studien 2, Regensburg 2011, pp. 37–44. [Google Scholar]
  53. Schlögl M., Joseph Ratzinger in Münster (1963-1966), Regensburg 2014. [Google Scholar]
  54. Seewald P., Benedikt XVI. Ein Leben, München 2020. [Google Scholar]
  55. Sicouly P.C., Fe y razón en la lectura del pensamiento patrístico y medieval de Joseph Ratzinger-Benedicto XVI: una mirada a sus primeras obras (1951-1962), “Ciencia Tomista” 138 (2011), pp. 107–132. [Google Scholar]
  56. Söhngen G., Die Einheit in der Theologie, München 1952. [Google Scholar]
  57. Söhngen G., Die Neubegründung der Metaphysik und die Gottesserkenntnis, [in:] G. Söhngen, Probleme der Gottererkenntnis, Münster 1928, pp. 1–55. [Google Scholar]
  58. St Bonaventure, Sententiarum, [in:] Collegium S. Bonaventurae, Doctoris Seraphici S. Bonaventurae Opera Omnia, vol. 3, Paris 1887. [Google Scholar]
  59. Stern J., Le futur Benoît XVI et Henri de Lubac, “Bulletin de la Association Internationale Cardenal Henri de Lubac” 7/8 (2005), pp. 7–8. [Google Scholar]
  60. Thomas Aquinas, De veritate. [Google Scholar]
  61. Thomas Aquinas, Summa Theologiae. [Google Scholar]
  62. Tura R., La teologia di J. Ratzinger. Saggio introduttivo, “Studia Patavina” 1974, pp. 150–161. [Google Scholar]
  63. Valente G., El profesor Ratzinger (1946-1977). Los años dedicados al estudio y a la docencia en el recuerdo de sus compañeros y alumnos, Madrid 2011. [Google Scholar]
  64. Verweyen H., Ein unbekannter Ratzinger. Die Habilitationsschrift von 1955 als Schlüssel zu seiner Theologie, Regensburg 2010. [Google Scholar]
  65. Verweyen H., Joseph Ratzinger – Benedikt XVI. Die Entwicklung seines Denkens, Darmstadt 2007. [Google Scholar]
  66. Voderholzer R., Offenbarung und Kirche. Ein Grundgedanke von Joseph Ratzingers Habilitationsprojekt (1955/2009) und seine theologische Tragweite, [in:] Gegenwart der Offenbarung, M. Schlosser, F.-X. Heibl (Hg.), Serie: Ratzinger Studien 2, Regensburg 2011, pp. 50–73. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.