Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 27 Nr 1 (2019): Jan Paweł II

Filozofia

Aeterni Patris i Fides et ratio: Rola i znaczenie filozofii w kontekście dyskusji między wiarą i rozumem

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2019.27.1.123-149  [Google Scholar]
Opublikowane: 10.07.2019

Abstrakt

W artykule poruszona zostaje kwestia roli i znaczenia filozofii w dyskursie między wiarą i rozumem. Podstawowymi analizowanymi tekstami są dwie encykliki: Aeterni Patris Leona XIII i Fides et ratio Jana Pawła II. Obydwaj papieże wskazując na konieczność przywrócenia edukacji filozoficznej na każdym szczeblu jej funkcjonowania, omawiają korzyści, jakie z tego faktu płyną. Autor, chcąc ukazać doniosłość i znaczenie filozofii, omawia cztery podstawowe przesłanki „drogi mądrości”: doświadczenie, zdziwienie, wątpliwość i bezprzesłankowość. Następnie ukazuje istotę teologii filozoficznej – odróżniając ją od teologii mitycznej i politycznej – jako drogi poszukiwania odpowiedzi na pytanie o arche, pytanie o to, co boskie (to theion). W ostatniej części omówione zostaje stanowisko Leona XIII i Jana Pawła II co do możliwej symbiozy, wzajemnych odniesień filozofii z teologią, rozumu z wiarą, które wzajemnie ubogacają zarówno filozofię, jak i teologię oraz pozwalają człowiekowi ustrzec się od popadania w błędne mniemania (doksai).

Bibliografia

Alkinous, Wykład nauk Platona (Didaskalikos), tłum. K. Pawłowski, Kraków 2008.

Arystoteles, Metafizyka, tłum. K. Leśniak, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. 2, Warszawa 1990.

Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. 3, Warszawa 1992.

Augustyn Św., O wolnej woli, tłum. A. Trombala, [w:] tegoż, Dialogi filozoficzne, Kraków 1999.

Augustyn Św., Wyznania, tłum. Z. Kubiak, Kraków 1995.

Bueno A.J., The Logicist Tribulation of Sophia. Book Three: Recuperation of Theological Principles against Ideo-logicist Incompetence, [b.m.] 2016.

Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. I. Krońska, Warszawa 1988.

Gilson E., Filozof i teologia, tłum. J. Kotsa, Warszawa 1968.

Havelock E.A., Preface to Plato, Cambridge 1963 (wydanie polskie: tegoż, Przedmowa do Platona, tłum. P. Majewski, Warszawa 2007).

Havelock E.A., The Muse Learns to Write. Reflections on Orality and Literacy from Antiquity to the Present, New Haven 1986 (wydanie polskie: tegoż, Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu, tłum. P. Majewski, Warszawa 2006).

Heller M., Ważniejsze niż wszechświat, Kraków 2018.

Homer, Iliada, tłum. F.K. Dmochowski, Warszawa 1990.

Jan Paweł II, Fides et Ratio, [w:] tegoż, Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 2005.

Jaspers K., Wprowadzenie do filozofii. Dwanaście odczytów radiowych, tłum. A. Wołkowicz, Wrocław 2000.

Justyn Męczennik, Dialog z Żydem Tryfonem, [w:] tegoż, Apologia – Dialog z Żydem Tryfonem, tłum. A. Lisiecki, Poznań 1926.

Justyn Męczennik, Apologia, [w:] tegoż, Apologia – Dialog z Żydem Tryfonem, tłum. A Lisiecki, Poznań 1926.

Kartezjusz, Rozprawa o metodzie, tłum. T. Żeleński, Warszawa 1980.

Kirk G.S., Raven J.E., Schofield M., Filozofia przedsokratejska. Studium krytyczne z wybranymi tekstami, tłum. J. Lang, Warszawa–Poznań 1999.

Leon XIII, Aeterni Patris, tłum. K. Pawłowski, http://bdp.xportal.pl/leon-xiii/aeterni-patris/ [data dostępu: 20.10.2018].

Orygenes, O zasadach, tłum. S. Kalinkowski, Kraków 1996.

Platon, Fajdros, [w:] tegoż, Dialogi, t. 2, tłum. W. Witwicki, Kęty 1999.

Platon, Teajtet, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1959.

Platon, Timajos, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1960.

Platon, Uczta, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1988.

Platon, Państwo, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1990.

Sobór Watykański I, Konstytucja dogmatyczna o wierze katolickiej (Dei Filius), [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych, t. 4/2, tłum. A. Baron, M. Karas, J.D. Szczurek, Kraków 2007.

Sobór Watykański II, Deklaracja o wolności religijnej „Dignitatis humanae”, [w:] Sobór Watykański II, Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, red. J. Groblicki, E. Florkowski, Poznań 2000.

Świderkówna A., Bogowie zeszli z Olimpu. Bóstwo i mit w greckiej literaturze świata hellenistycznego, Warszawa 1991.

Tomasz z Akwinu, Summa contra Gentiles, http://www.corpusthomisticum.org/scg1001.html [data dostępu: 10.10.2018].

Tomasz z Akwinu, Summa Theologiae, http://www.corpusthomisticum.org/sth1001.html [data dostępu: 10.10.2018].

Wszołek S., Racjonalność wiary, Kraków 2016.

Downloads

Download data is not yet available.

Inne teksty tego samego autora