Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 33 Nr 1 (2025)

Biblistyka

Domy ludzi konkurencją dla domu Boga w Księdze Aggeusza

DOI: https://doi.org/10.52097/wpt.9095  [Google Scholar]
Opublikowane: 03.06.2025

Abstrakt

Celem artykułu jest dokonanie charakterystyki wyrażenia ‘domy ludzi’ w Księdze Aggeusza. Jest to novum na tle dotychczasowych publikacji, które skupiają się głównie na tematach świątyni, postaci proroka czy tła wystąpienia Aggeusza. Punktem wyjścia jest obserwacja, że autor księgi znacznie częściej określa świątynię słowem bajit niż hêkāl. Może to świadczyć o celowym paralelnym zestawieniu domów ludzi i domu Boga, które tworzy grę słów opartą na różnych znaczeniach słowa bajit i może nawiązywać do 2 Sm 7. We wstępie przedstawiono kontekst wystąpienia proroka Aggeusza: przeanalizowano wyniki badań archeologicznych, aby odpowiedzieć na pytanie, jak przedstawiała się kwestia budownictwa w Jerozolimie w czasach Aggeusza, oraz przedstawiono sytuację retoryczną ze szczególnym uwzględnieniem słuchaczy, do których kierowane było wezwanie do odbudowy świątyni. W pierwszej części artykułu przeanalizowano, jak domy ludzi zostały ukazane w samej Księdze Aggeusza, w drugiej zbadano, jak nawiązania w Księdze Aggeusza do postaci Dawida i Salomona wpływają na przekaz proroka i jak uzupełniają charakterystykę domów ludzi. Stwierdzono, że w księdze została wielokrotnie wykorzystana antyteza, aby wykazać, że postawa słuchaczy Aggeusza jest niewłaściwa i powinni podjąć decyzję o zmianie postępowania. W księdze przeciwstawiony został stan, w jakim znajdują się domy ludzi, stanowi, w jakim znajduje się dom Boga (świątynia). Ponadto ustalono, że również nawiązania do Dawida i Salomona mają na celu przeciwstawienie sobie godnej naśladowania postawy królów i złej postawy słuchaczy proroka Aggeusza. Przeprowadzone badania prowadzą do wniosku, że domy, w których mieszkają ludzie, stanowią konkurencję dla świątyni – domu Boga.

Bibliografia

  1. Ackroyd, Peter R. Exile and Restoration: A Study of Hebrew Thought in the Sixth Century B.C. Philadelphia, PA: Westminster John Knox Press, 1968. [Google Scholar]
  2. Alden, Robert L. Daniel and the Minor Prophets. Edited by Frank E. Gabaelein. The Expositor’s Bible Commentary 7. Grand Rapids, MI: Zondervan, 1985. [Google Scholar]
  3. Anderson, Arnold A. 2 Samuel. Word Biblical Commentary 11. Nashville, TN: Nelson, 2000. [Google Scholar]
  4. Assis, Elie. “Composition, Rhetoric and Theology in Haggai 1:1–11.” In Perspectives on Hebrew Scriptures IV: Comprising the Contents of Journal of Hebrew Scriptures, Vol. 7, edited by Ehud Ben Zvi. Perspectives on Hebrew Scriptures and its Contexts 4. Piscataway, NJ: Gorgias Press, 2008. DOI: https://doi.org/10.31826/9781463216238-027 [Google Scholar]
  5. Baldwin, Joyce G. Haggai, Zechariah, Malachi: An Introduction and Commentary. Tyndale Old Testament Commentaries. London: Tyndale Press, 1972. [Google Scholar]
  6. Barker, John Robert. Disputed Temple: A Rhetorical Analysis of the Book of Haggai. Emerging Scholars. Minneapolis, MN: Fortress Press, 2017. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt1tm7j0p [Google Scholar]
  7. Bitzer, Lloyd F. “The Rhetorical Situation.” Philosophy & Rhetoric 1, no. 1 (1968): 1–14. [Google Scholar]
  8. Boda, Mark J. Haggai, Zechariah. NIV Application Commentary. Grand Rapids, MI: Zondervan, 2004. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004397439_009 [Google Scholar]
  9. Brueggemann, Walter. 1 & 2 Kings: A Commentary. Smyth & Helwys Bible Commentary 8. Macon, GA: Smyth & Helwys, 2000. [Google Scholar]
  10. Carter, Charles E. The Emergence of Yehudin the Persian Period: A Social and Demographic Study. Journal for the Study of the Old Testament Supplement Series 294. Sheffield: Sheffield Academic Press, 1998. [Google Scholar]
  11. Clines, David J.A, and John F. Elwolde, eds. Bêt-Wāw. Vol. 2 of The Dictionary of Classical Hebrew. Sheffield: Sheffield Academic Press, 1995. [Google Scholar]
  12. Clines, David J.A, and John F. Elwolde, eds. Śîn-Tāw. Vol. 8 of The Dictionary of Classical Hebrew. Sheffield: Sheffield Phoenix Press, 2011. [Google Scholar]
  13. Cogan, Mordechai. 1 Kings: A New Translation with Introduction and Commentary. Anchor Bible 10. New York: Doubleday, 2001. DOI: https://doi.org/10.5040/9780300261974 [Google Scholar]
  14. Craig, Kenneth M. Asking for Rhetoric: The Hebrew Bible’s Protean Interrogative. Biblical Interpretation Series 73. Boston: Brill, 2005. DOI: https://doi.org/10.1163/9789047415039 [Google Scholar]
  15. Finkelstein, Israel. “Jerusalem in the Persian (and Early Hellenistic) Period and the Wall of Nehemiah.” Journal for the Study of the Old Testament 32, no. 4 (2008): 501–20. https://doi.org/10.1177/0309089208093928. DOI: https://doi.org/10.1177/0309089208093928 [Google Scholar]
  16. Grabbe, Lester L. Yehud: A History of the Persian Province of Judah. Vol. 1 of A History of the Jews and Judaism in the Second Temple Period. Library of Second Temple Studies 47. London: T&T Clark, 2004. [Google Scholar]
  17. House, Paul R. 1, 2 Kings. The New American Commentary 8. Nashville, TN: Broadman & Holman, 1995. [Google Scholar]
  18. Hundley, Michael B. Gods in Dwellings: Temples and Divine Presence in the Ancient Near East. Society of Biblical Literature. Writings from the Ancient World Supplements 3. Atlanta, GA: Society of Biblical Literature, 2013. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt5vjz5q [Google Scholar]
  19. Kasher, Rimon. “Haggai and Ezekiel: The Complicated Relations between the Two Prophets.” Vetus Testamentum 59, no. 4 (2009): 556–82. DOI: https://doi.org/10.1163/156853309X445016 [Google Scholar]
  20. Kessler, John. The Book of Haggai: Prophecy and Society in Early Persian Yehud. Supplements to Vetus Testamentum 91. Leiden: Brill, 2002. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004276178 [Google Scholar]
  21. Kim, Jieun. Jerusalem in the Achaemenid Period: The Relationship between Temple and Agriculture in the Book of Haggai. Oxford, UK: Peter Lang, 2016. DOI: https://doi.org/10.3726/978-3-0353-0812-9 [Google Scholar]
  22. Lausberg, Heinrich. Handbook of Literary Rhetoric: A Foundation for Literary Study. Edited by David E. Orton and R. Dean Anderson. Translated by Matthew T. Bliss, Annemiek Jansen, and David E. Orton. Leiden: Brill, 1998. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004663213 [Google Scholar]
  23. Lipschits, Oded. “Between Archaeology and Text: A Reevaluation of the Development Process of Jerusalem in the Persian Period: A Reevaluation of the Development Process of Jerusalem in the Persian Period.” In Congress Volume Helsinki 2010, edited by Martti Nissinen, 145–65. Supplements to Vetus Testamentum 148. Leiden: Brill, 2012. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004221130_008 [Google Scholar]
  24. Lipschits, Oded. “Demographic Changes in Judah between the Seventh and the Fifth Centuries B.C.E.” In Judah and the Judeans in the Neo-Babylonian Period, edited by Oded Lipschits and Joseph Blenkinsopp, 323–76. Winona Lake, IN: Eisenbrauns, 2003. DOI: https://doi.org/10.1515/9781575065403-016 [Google Scholar]
  25. Lipschits, Oded. “Persian Period Finds from Jerusalem: Facts and Interpretations.” In Perspectives on Hebrew Scriptures VI: Comprising the Contents of Journal of Hebrew Scriptures, Vol. 9, edited by Ehud Ben Zvi, 423–54. Perspectives on Hebrew Scriptures and its Contexts 7. Piscataway, NJ: Gorgias Press, 2010. DOI: https://doi.org/10.31826/9781463229436-033 [Google Scholar]
  26. Luciani, Ferdinando. “Il verbo ‘šākar’ in ‘Aggeo’ 1,6.” Aevum 46, nos. 5/6 (1972): 498–501. [Google Scholar]
  27. May, Herbert G. “‘This People’ and ‘This Nation’ in Haggai.” Vetus Testamentum 18, no. 2 (1968): 190–97. https://doi.org/10.2307/1516915. DOI: https://doi.org/10.2307/1516915 [Google Scholar]
  28. McCarter, P. Kyle. II Samuel: A New Translation with Introduction, Notes, and Commentary. The Anchor Bible 9. Garden City, NY: Doubleday, 1984. [Google Scholar]
  29. Meyers, Carol L., and Eric M. Meyers. Haggai, Zechariah 1–8: A New Translation with Introduction and Commentary. The Anchor Bible 25B. Garden City, NY: Doubleday, 1987. DOI: https://doi.org/10.5040/9780300261608 [Google Scholar]
  30. Moro, Vincenzo. Aggeo: Il coraggio della rinascita. Studi biblici. Bologna: EDB, 2023. [Google Scholar]
  31. Nelson, Richard D. First and Second Kings. Interpretation: A Bible Commentary for Teaching and Preaching. Louisville, KY: Westminster John Knox Press, 1987. [Google Scholar]
  32. Parchem, Marek. “Znaczenie i funkcje świątyni w księdze Aggeusza.” Collectanea Theologica 82, no. 4 (2012): 53–74. [Google Scholar]
  33. Peter, Friedrich. “Zu Haggai 1:9.” Theologische Zeitschrift 7, no. 2 (1951): 150–51. [Google Scholar]
  34. Petersen, David L. Haggai and Zechariah 1–8: A Commentary. Old Testament Library. Philadelphia, PA: Westminster Press, 1984. [Google Scholar]
  35. Provan, Iaian W. 1 and 2 Kings. New International Biblical Commentary 7. Peabody, MA: Hendrickson, 1995. [Google Scholar]
  36. Reventlow, Henning. Aggeo, Zaccaria e Malachia. Translated by Franco Ronchi. Antico Testamento 25.2. Brescia: Paideia, 2010. [Google Scholar]
  37. Ristau, Kenneth A. Reconstructing Jerusalem: Persian-Period Prophetic Perspectives. Winona Lake, IN: Eisenbrauns, 2016. DOI: https://doi.org/10.1515/9781575064093 [Google Scholar]
  38. Smith, Ralph L. Micah-Malachi. Word Biblical Commentary 32. Waco, TX: Word Books, 1984. [Google Scholar]
  39. Stead, Michael R. Haggai, Zechariah, and Malachi: Return and Restoration: An Introduction and Study Guide. T&T Clark Study Guides to the Old Testament. London: T&T Clark, 2021. DOI: https://doi.org/10.5040/9780567699442 [Google Scholar]
  40. Steck, Odil Hannes. “Zu Haggai 1 2–11.” Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 83, no. 3 (1971): 355–79. https://doi.org/10.1515/zatw.1971.83.3.355. DOI: https://doi.org/10.1515/zatw.1971.83.3.355 [Google Scholar]
  41. Taylor, Richard A., and E. Ray Clendenen. Haggai, Malachi. New American Commentary 21A. Nashville, TN: Broadman & Holman, 2004. [Google Scholar]
  42. Vaux, Roland de. Institutions militaires, Institutions religieuses. Vol. 2 of Les Institutions de l’Ancien Testament. Paris: Cerf, 1960. [Google Scholar]
  43. Verhoef, Pieter Adriaan. The Books of Haggai and Malachi. The New International Commentary on the Old Testament. Grand Rapids, MI: W.B. Eerdmans, 1987. DOI: https://doi.org/10.5040/bci-0k2f [Google Scholar]
  44. Whedbee, J. William. “A Question-Answer Schema in Haggai 1: The Form and Function of Haggai 1:9–11.” In Biblical and Near Eastern Studies: Essays in Honor of William Sanford Lasor, 184–94. Grand Rapids, MI: Eerdmans, 1978. [Google Scholar]
  45. Whybray, R. N. The Succession Narrative: A Study of II Samuel 9–20; I Kings 1 and 2. Studies in Biblical Theology. Second Series 9. London: SCM Press, 1968. [Google Scholar]
  46. Wolff, Hans Walter. Haggai: A Commentary. Translated by Margaret Kohl. Minneapolis, MN: Augsburg Publishing House, 1988. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 3 4 5 6 7 8 9 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.