Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Językoznawstwo baner

Nr 1/18 (2023)

Artykuły

Odpowiedniki słowackich zaprzeczonych przymiotników na -teľný w słowacko-polskim korpusie paralelnym par-skpl-1.0

DOI: https://doi.org/10.25312/2391-5137.18/2023_13lp  [Google Scholar]
Opublikowane: 14.06.2023

Abstrakt

Artykuł omawia problematykę przymiotników potencjalnych, czyli takich, które zawierają w swym znaczeniu składnik ‘(nie)może/(nie)można’. W opisywanych językach istnieją formanty główne, wykorzystywane w derywacji przymiotników o znaczeniu potencjalnym. Formantami głównymi są następujące sufiksy: w języku słowackim -teľný, np. nedosiahnuteľný, nenahraditeľný, nenapodobiteľný, neoddeliteľný, rozpojiteľný, zameniteľný, oraz w języku polskim -alny, np. dopuszczalny, niejadalny, nieporównywalny, niewidzialny, przesuwalny, wyleczalny. Jak wynika z przeprowadzonych wcześniej analiz, słowackie derywaty z formantem -teľný są liczniejsze niż formacje z -alny w języku polskim. Dlatego też w języku polskim derywaty te mają różne odpowiedniki. W artykule przedstawiono analizę konfrontatywną omawianych przymiotników w słowacko-polskim korpusie paralelnym par-skpl-1.0 oraz w słowniku dwujęzycznym, żeby pokazać innowacyjne możliwości albo też ograniczenia korpusów paralelnych.

Bibliografia

  1. Buttler D. (1967), Rekcja przymiotników odczasownikowych, „Poradnik Językowy“, z. 8, s. 357–370. [Google Scholar]
  2. Buzássyová K. (1989), Názvy vlastností a dynamické tendencie v ich tvorení, [in:] Dynamika slovnej zásoby súčasnej slovenčiny, red. J. Horecký, K. Buzássyová, J. Bosák a kolektív, Bratislava. [Google Scholar]
  3. Chruścińska K. (1978), O formacjach potencjalnych i okazjonalnych, [in:] Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, Wrocław, s. 69–79. [Google Scholar]
  4. Furdík J. (2004), Slovenská slovotvorba (teória, opis, cvičenia), editor Martin Ološtiak, Prešov. [Google Scholar]
  5. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia (1998), red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski i H. Wróbel, Warszawa. [Google Scholar]
  6. Grzegorczykowa R. (1979), Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, Warszawa. [Google Scholar]
  7. Horecký J. (1964), Prídavné mená s príponou -teľný v slovenčine, „Slovenská reč“ 29, č. 3, s. 129–136. [Google Scholar]
  8. Nagórko A. (1987), Zagadnienie derywacji przymiotników, Warszawa. [Google Scholar]
  9. Nagórko A. (2000), Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem), Warszawa. [Google Scholar]
  10. Puzynina J. (1966), O pojęciu potencjalnych formacji słowotwórczych, „Poradnik Językowy”, z. 8, s. 329–338. [Google Scholar]
  11. Ptak L. (2009), Przymiotniki o znaczeniu potencjalnym w językach czeskim, słowackim i polskim, Wrocław. [Google Scholar]
  12. Slovenský národný korpus – par-skpl-1.0. Bratislava: Jazykovedný ústav Ľ. Štúra SAV 2018. Dostupný z WWW: https://korpus.sk. [Google Scholar]
  13. Slovník slovenského jazyka (1959–1968), zv. I–VI, Bratislava. – Skratka: SSJ [Google Scholar]
  14. Słownik języka polskiego (1958–1969), red. W. Doroszewski, zv. I–XI, Warszawa. – Skratka: SJPDor. [Google Scholar]
  15. Słownik słowacko-polski (2005), red. Z. Jurczak-Troja et al., zv. I–II, vyd.2., Kraków. [Google Scholar]
  16. Smółkowa T., Tekiel D. (1977), Nowe słownictwo poskie, Przymiotniki i przysłówki, Wrocław. [Google Scholar]
  17. Slovník súčasného slovenského jazyka (2006–2021), I–IV, Bratislava. [Google Scholar]
  18. Uniwersalny słownik języka polskiego (2003), red. S. Dubisz, zv. I–IV, Warszawa. [Google Scholar]
  19. Vojteková, M. (2014), Deverbatívne adjektíva v slovenčine a poľštine, [in:] Registre jazyka a jazykovedy (II), Prešov, s. 251–257. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.