Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Językoznawstwo baner

No. 1/16 (2022)

Articles

Germanisms in the contemporary urban dialect of Poznań – interference of the German language on the Poznań dialect in the context of particular levels of language organization

DOI: https://doi.org/10.25312/2391-5137.16/2022_04kszg  [Google Scholar]
Published: 2022-06-10

Abstract

The article deals with Germanisms in the contemporary urban dialect of Poznan. The aim of the article is to indicate the influence of German language structures on the lexicon, syntax and phraseology of the Poznań dialect. Germanisms occurring in the lexicon were considered in the context of the formation of Poznań Polish (dialectisms, archaisms, regionalisms) and in chronological terms, based on Bogdan Walczak’s studies (three chronological layers of Germanisms). In terms of syntax, reference was made to German grammatical constructions, which were transferred to the Poznań dialect. The division of borrowings in the area of Poznań phraseological units is based on the scheme adopted by the researchers, distinguishing German phraseological units (expressions and phrases) and German idiom units. The collected materials showed a great influence of the German language on the presented levels of the organization of the Poznań dialect and a strong rooting of the studied structures in the Polish of the Poznań people.

References

  1. Bańko M. (red.) (2000), Inny słownik języka polskiego, Warszawa. [Google Scholar]
  2. Bąba S. (1999), Frazeologia, [w:] M. Gruchmanowa, B. Walczak (red.), Słownik gwary miejskiej Poznania, Warszawa–Poznań. [Google Scholar]
  3. Bąba S., Piotrowicz A. (1994), Poznańska frazeologia regionalna, [w:] M. Białoskórska, S. Kania (red.), Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. I. Materiały II Kolokwium Językoznawczego, Szczecin, 16–18 września 1992 r., Szczecin. [Google Scholar]
  4. Bęza S. (1999), Nowe repetytorium z gramatyki języka niemieckiego, Warszawa. [Google Scholar]
  5. Biliński J. (1922), Błędy językowe, Poznań. [Google Scholar]
  6. Buttler D. (1987), Zapożyczenia niemieckie jako problem normatywny, „Poradnik Językowy”, z. 5. [Google Scholar]
  7. Dunaj B. (red.) (1996), Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa. [Google Scholar]
  8. Grochowski M. (2008), Założenia ogólne opisu tzw. wyrażeń funkcyjnych w Wielkim Słowniku Języka Polskiego, [w:] P. Żmigrodzki, R. Przybylska (red.), Nowe studia leksykograficzne, t. 2, Kraków. [Google Scholar]
  9. Gruchmanowa M. (1999), System gramatyczny, [w:] M. Gruchmanowa, B. Walczak (red.), Słownik gwary miejskiej Poznania, Warszawa–Poznań. [Google Scholar]
  10. Gruchmanowa M., Witaszek-Samborska M., Żak-Święcicka M. (1986), Mowa mieszkańców Poznania, Poznań. [Google Scholar]
  11. Helbig G., Buscha J. (2001), Deutsche Grammatik. Ein Handbuch für den Ausländerunterricht, Berlin–München. [Google Scholar]
  12. Kołodziejczyk M. (2010), Znajomość frazeologii regionalnej wśród poznaniaków, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 17. [Google Scholar]
  13. Kryński A.A. (1920), Jak nie należy mówić i pisać po polsku, Warszawa. [Google Scholar]
  14. Lewaszkiewicz T. (2014), Niemiecko-słowiańskie kontakty językowe (perspektywy badawcze), Konferencja „Wpływy języka niemieckiego na strukturę gramatyczną i leksykalną dialektów słowiańskich”, Poznań. [Google Scholar]
  15. Lewicki A.M. (1983), Składnia związków frazeologicznych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. XL. [Google Scholar]
  16. Lewicki A.M., Pajdzińska A. (2014), Frazeologia, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin. [Google Scholar]
  17. Malec T. (2003), Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny – recenzja, „Roczniki Humanistyczne”, nr 51/6. [Google Scholar]
  18. Milne A.A. (2009), Misiu Szpeniołek, Poznań. [Google Scholar]
  19. Müldner-Nieckowski P. (2004), Wstęp do frazeologii, [w:] P. Müldner-Nieckowski, Ł. Müldner-Nieckowski (red.), Nowy szkolny słownik frazeologiczny, Warszawa. [Google Scholar]
  20. Osowski B. (2013), Germanizmy leksykalne w gwarze miejskiej Poznania i brneńskim hantecu, „Slavia Occidentalis”, t. 70, nr 1. [Google Scholar]
  21. Pelcowa H. (2001), Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Lublin. [Google Scholar]
  22. Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M. (2010), Poznańskie regionalne czasowniki i frazeologizmy związane z czynnościami fizjologicznymi oraz stanem fizycznym człowieka, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 10. [Google Scholar]
  23. Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M. (2015), O żywotności zapożyczeń niemieckich w gwarze miejskiej Poznania, „Gwary Dziś”, t. 7. [Google Scholar]
  24. Polański K. (red.) (1993), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław. [Google Scholar]
  25. Rak M. (2009), Regionalizmy frazeologiczne – nowe ujęcie zagadnienia, [w:] B. Dunaj, M. Rak (red.), Polszczyzna mówiona ogólna i regionalna, Kraków. [Google Scholar]
  26. Skorupka S. (1967–1968), Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. I–II, Warszawa. [Google Scholar]
  27. Tokarski R. (2014), Słownictwo jako interpretacja świata, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin. [Google Scholar]
  28. Walczak B. (1992), Wpływy niemieckie w polszczyźnie Poznania, „Kronika Miasta Poznania”, nr 1–2. [Google Scholar]
  29. Walczak B. (1999), Słownictwo, [w:] M. Gruchmanowa, B. Walczak (red.), Słownik gwary miejskiej Poznania, Warszawa–Poznań. [Google Scholar]
  30. Walczak B. (2005), Notatka etymologiczna: węborek, [w:] H. Karaś (red.), Czynić słowami. Studia ofiarowane Krystynie Długosz-Kurczabowej, Warszawa. [Google Scholar]
  31. Walczak B. (2016), Warstwy chronologiczne germanizmów w gwarze miejskiej Poznania, „Gwary Dziś”, t. 8. [Google Scholar]
  32. Wielki multimedialny słownik niemiecko-polski polsko-niemiecki (2016), Warszawa. [Google Scholar]
  33. Witaszek-Samborska M. (1999), Składnia, [w:] M. Gruchmanowa, B. Walczak (red.), Słownik gwary miejskiej Poznania, Warszawa–Poznań. [Google Scholar]
  34. Witaszek-Samborska M. (2006), Odrębności w polszczyźnie miejskiej Poznania, „Horyzonty Polonistyki”, nr 8. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.