Перейти к главному меню навигации Перейти к основному контенту Перейти к нижнему колонтитулу сайта
Językoznawstwo baner

№ 2/23 (2025)

Artykuły

Pejoratywizacja zooleksemów bydło/skot w języku polskim i rosyjskim (na podstawie metaforyki i frazeologii zwierzęcej)

DOI: https://doi.org/10.25312/j.9498  [Google Scholar]
Опубликован: 2025-06-17

Аннотация

Celem artykułu jest analiza metafor i frazeologizmów związanych z leksemami bydło w języku polskim oraz скот
w języku rosyjskim. Badanie przedstawia negatywny obraz człowieka kształtowany przez przenośnie i multiwerbizmy zawierające wspomniane zooleksemy. Skupiono się na ewolucji znaczeniowej tych jednostek oraz ich funkcjonowaniu we współczesnym dyskursie. W artykule wykorzystano dane pochodzące z leksykografii historycznej i współczesnej. Na ich podstawie ukazano, że wyrazy bydło i скот ewoluowały od neutralnych określeń zwierząt gospodarskich do znaczeń antropomorficznych, służących deprecjacji człowieka.

Библиографические ссылки

  1. Bartwicka H. (1992), „Metafory zwierzęce” w języku polskim i rosyjskim, [w:] J. Wawrzyńczyk (red.), Lexicographica Slavica. Profesorowi Andrzejowi Bogusławskiemu, Toruń: UMK, s. 7–14. [Google Scholar]
  2. Brückner A. (1927), Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków: Krajowa Spółdzielnia Wydawnicza. [Google Scholar]
  3. Czapiga A. (2002), O metaforizatsii znachenii (na primere nazvanii zhivotnykh v russkom, pol'skom i angliiskom yazykakh), [w:] E. Komorowska, Ż. Kozicka-Borysowska (red.), Świat Słowian w języku i kulturze, t. III, Szczecin: Zapol, s. 35–40. [Google Scholar]
  4. Dal’ V. (1955), Tolkovyi slovar’ zhivogo velikorusskogo yazyka, t. 1–4, Moskva: GIS. [Google Scholar]
  5. Doroszewski W. (red.) (1958–1969), Słownik języka polskiego, t. 1–11, Warszawa: Wiedza Powszechna, PWN. [Google Scholar]
  6. Fasmer M. (1964–1973), Etimologicheskii slovar' russkogo yazyka, t. 1–4, Moskva: Progress. [Google Scholar]
  7. Frolova O.E. (2005), Perenosnye znacheniya nazvanii zhivotnykh v tolkovykh slovaryakh (antropotsentricheskii aspekt), „Russkii yazyk v nauchnom osveshchenii”, № 2(10), s. 137–158. [Google Scholar]
  8. Karłowicz J., Kryński A.A., Niedźwiedzki W. (red.) (1900–1927), Słownik języka polskiego, t. I–VIII, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  9. Kasperczak M., Rzeszutek M., Smól J., Zgółkowa H. (2004), Nowy słownik gwary uczniowskiej, Wrocław: Europa. [Google Scholar]
  10. Koncewicz-Dziduch, E. (2020), Kulturowe aspekty „mowy nienawiści” we frazeologii animalistycznej w języku polskim i chorwackim, „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies”, nr 6, s. 301–313. [Google Scholar]
  11. Kozlova T.V. (2001), Ideograficheskii slovar' russkikh frazeologizmov s nazvaniyami zhivotnykh, Moskva: Delo i Servis. [Google Scholar]
  12. Krzyżanowski J. (red.) (1969–1978), Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. [Google Scholar]
  13. Kuznetsov S.A. (red.) (2003), Bol'shoi tolkovyi slovar' russkogo yazyka, Sankt-Peterburg: Norint. [Google Scholar]
  14. Lubaś W. (2003), Polskie gadanie: podstawowe cechy i funkcje potocznej odmiany polszczyzny, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. [Google Scholar]
  15. Mokienko V.M. (1995), Slovar' russkoi brannoi leksiki: matizmy, obstsenizmy, evfemizmy, Berlin: Dieter Lenz Verlag. [Google Scholar]
  16. Mokienko V.M., Nikitina T.G. (2000), Bol'shoi slovar' russkogo zhargona, Sankt-Peterburg: Norint. [Google Scholar]
  17. Mokienko V.M., Nikitina T.G. (2008a), Bol'shoi slovar' narodnykh sravnenii, Moskva: OLMA Media Grupp. [Google Scholar]
  18. Mokienko V.M., Nikitina T.G. (2008b), Bol'shoi slovar' russkikh pogovorok, Moskva: OLMA Media Grupp. [Google Scholar]
  19. Mokienko V.M., Nikitina T.G., Nikolaeva E.K. (2010), Bol'shoi slovar' russkikh poslovits, Moskva: OLMA Media Grupp. [Google Scholar]
  20. Müldner-Nieckowski P. (2003), Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa: Świat Książki. [Google Scholar]
  21. Sarnowski M. (1992), Rzeczowniki sekundarnie wartościujące w języku rosyjskim i polskim. Grupa tematyczna „nazwy zwierząt”, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, t. LXXIV, s. 91–101. [Google Scholar]
  22. Skawiński J. (2000), Językowy aspekt badań nad zwierzętami w kulturze, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej”, nr 1, s. 93–121. [Google Scholar]
  23. Skorupka S. (1987), Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1–2, Warszawa: Wiedza Powszechna. [Google Scholar]
  24. Slovar' russkogo yazyka XI–XVII vv. (1975–2008), t. 1–28, Moskva: Nauka. [Google Scholar]
  25. Smirnova L.G. (2009), Lyudi i zveri, „Russkii yazyk za rubezhom”, № 5, s. 48–55. [Google Scholar]
  26. Sojka-Masztalerz H. (2010), O inwektywach zwierzęcych w języku polskim, „Kształcenie Językowe”, t. 8, s. 11–24. [Google Scholar]
  27. Sotkilava T.Z. (2003), Metaforicheskie upotrebleniya nazvanii zhivotnykh v latinskoi Amerike i v Ispanii, „Voprosy filologicheskikh nauk”, № 1(1), s. 46–51. [Google Scholar]
  28. Sreznevskii I.I. (1893–1912), Materialy dlya slovarya drevnerusskogo yazyka po pis'mennym pamyatnikam, t. 1–3, Sankt-Peterburg: Tipografiya Imperatorskoi akademii nauk. [Google Scholar]
  29. Stępniak K. (1993), Słownik tajemnych gwar przestępczych, Londyn: Wydawnictwo Puls. [Google Scholar]
  30. Szerszunowicz J. (2004), Funkcje pragmatyczne faunizmów w mowie potocznej, [w:] K. Wojtczuk, A. Wierzbicka (red.), Funkcja emocjonalna jednostek językowych i tekstowych, Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, s. 243–248. [Google Scholar]
  31. Szerszunowicz J. (2006), Z badań nad zooinwektywami w ujęciu kontrastywnym (na materiale języka polskiego i włoskiego), [w:] K. Wojtczuk, V. Machnicka (red.), Wokół językowej funkcji emocjonalnej. Fakty dawne i współczesne, Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, s. 279–290. [Google Scholar]
  32. Tokarski R. (2001), Słownictwo jako interpretacja świata, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 343–370. [Google Scholar]
  33. Urbańczyk S. (red.) (1953–2002), Słownik staropolski, t. I–XI, Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Oddział Kraków. [Google Scholar]
  34. Zgółkowa H. (red.) (1994–2005), Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 1–50, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz. [Google Scholar]

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.

Похожие статьи

1 2 3 4 > >> 

Вы также можете начать расширеннвй поиск похожих статей для этой статьи.