Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen
##common.pageHeaderLogo.altText##

Bd. 19 (2020)

Artykuły naukowe

Sacrum między profanum, czyli o kwestiach wyznaniowych w testamentach szlachetnie urodzonych kobiet w Prusach Królewskich xvii-go wieku

Veröffentlicht: 2020-12-30

Abstract

Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza kwestii wyznaniowych w testamentach kobiet szlachetnie urodzonych w Prusach Królewskich XVII-go wieku, na obszarze objętym niegdyś procesem niemieckiego osadnictwa na Wschodzie. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, jak często i jak mocno kwestie związane z sacrum pojawiają się w kontekście ostatniego przejścia człowieka, tj. w kontekście jego śmierci. Ponieważ dla dawniejszego spadkodawcy testament stanowił pomost między doczesnością a wiecznością, był on miejscem przenikania się sfer sacrum i profanum. Dlatego testamenty minionych epok są cennym źródłem wiedzy o duchowości, w tym religijności, sporządzających je testatorów. Przedstawiona w niniejszej pracy eksploracja poświęcona została zawartym w badanych testamentach odwołaniom do Boga, Matki Bożej oraz świętych i błogosławionych Kościoła. Wskazane zostały konkretne funkcje i konteksty, w jakich podmioty te występują w analizowanych dokumentach. Niniejsza praca pozwala rzucić światło na duchowość i religijność testatorek oraz na funkcję testamentu, jaką pełnił on dla szlacheckich kobiet w Prusach Królewskich XVII-go wieku.

Literaturhinweise

  1. KOWALKOWSKI J., NOWOSAD W., Testamenty szlachty Prus Królewskich z XVII wieku, Warszawa: DiG 2013. [Google Scholar]
  2. ARIÈS P., Człowiek i śmierć, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia 2011. [Google Scholar]
  3. AUSTIN, J. L., Mówienie i poznawanie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1993. [Google Scholar]
  4. BOOCKMANN, H., Der Deutsche Orden. Zwölf Kapitel aus seiner Geschichte, München: Beck 1981. [Google Scholar]
  5. DUTTA A., Warum Erbrecht? Das Vermögensrecht des Generationenwechsels in funktionaler Betrachtung, Tübingen: Mohr Siebeck 2014. [Google Scholar]
  6. EGGERS H., Deutsche Sprachgeschichte III. Das Frühneuhochdeutsche, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt Taschenbuch Verlag 1969. [Google Scholar]
  7. ELIADE M., Sacrum a profanum, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia 2008. [Google Scholar]
  8. HAMPE K., Der Zug nach Osten. Die kolonisatorische Großtat des deutschen Volkes im Mittelalter, Leipzig – Berlin: Teubner 1921. [Google Scholar]
  9. HUSZAŁ G., Przygotowanie do śmierci w XVII wieku, „Roczniki Humanistyczne” 2(1983), s. 105-151. [Google Scholar]
  10. JANUSZOWSKI, J., Nauka umierania chrzescianskiego: Tákze iáko konáiącégo Pánu Bogu oddawáć, y czego ná ten czás pilnowáć trzebá: Prʒy tym y prʒykłády o roskoßách niebieskich y mękach Cʒyścowych y piekielnych, Kraków: Bazyli Skalski 1604. [Google Scholar]
  11. KOWALKOWSKI J., NOWOSAD W., Wstęp, w: J. Kowalkowski, W. Nowosad (red.), Testamenty szlachty Prus Królewskich z XVII wieku, Warszawa: DiG 2013. [Google Scholar]
  12. KRASUSKI, J., Historia Niemiec. Wrocław – Warszawa – Kraków: Ossolineum 2008. [Google Scholar]
  13. LONGCHAMPS DE BÉRIER F., Szacunek dla woli zmarłego na przykładzie rzymskich fideikomisów, w: A. Pikulska-Robaszkiewicz (red.), Profesorowi Janowi Kodrębskiemu in memoriam, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2000, s. 209-219. [Google Scholar]
  14. LUDAT H., Słowianie połabscy i marchie nadłabskie jako problem europejskiej historii, w: J. Strzelczyk, A. Krawiec (red.), Powojenna mediewistyka niemiecka, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje 2017, s. 250-263. [Google Scholar]
  15. MAYNTZ R., HOLM K., HÜBNER P., Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Warszawa: PWN 1985. [Google Scholar]
  16. MORAWIEC J., Początki państw. Dania, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2019. [Google Scholar]
  17. OWSIŃSKI P.A., Zu Konfessionsfragen in ausgewählten deutsche Dorfwillküren in Polen, „Kieleckie Studia Teologiczne” 17 (2018), s. 181-197. [Google Scholar]
  18. POPIOŁEK B., Woli mojej ostatniej Testament ten… Testamenty staropolskie jako źródło do historii mentalności XVII i XVIII wieku, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego 2009. [Google Scholar]
  19. SZAWIEL T., Religijność ludowa: perspektywy spojrzenia, III. 2008, nr 634: http://www.miesiecznik.znak.com.pl/6342008tadeusz-szawielreligijnosc-ludowa-perspektywy-spojrzenia/ (3.05.2020). [Google Scholar]
  20. SZYMAŃSKA, A., Religijność ludowa i kult świętych,http://rme.cbr.net.pl/index.php/archiwum-rme/534-stycze-luty-nr-65/kultura-i-tradycje-ludowe13/710-religijno-ludowa-i-kult-witych (4.05.2020). [Google Scholar]
  21. WIŚLICZ T., Religijność wiejska w Rzeczpospolitej szlacheckiej. Problemy i trzy przybliżenia „Barok” 11(2004)2, s. 97-118. [Google Scholar]
  22. WISZOWATA K., Testamenty jako źródło historyczne, „Białostockie Teki Historyczne” 7(2009), s. 25-38. [Google Scholar]
  23. ZHIRMUNSKIJ V.M., Istorija nemeckogo jazyka, Moskva: Vysshaja shkola 1965. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.