Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 132 (2019): Nasza Przeszłość

Artykuły

Polskie wypisy z najstarszej księgi pielgrzymów jerozolimskich – Navis peregrinorum (1561-1695)

DOI: https://doi.org/10.52204/np.2019.132.95-111  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2019

Abstrakt

Księga Navis peregrinorum wydana przez o. Bertranda Zimolonga w 1938 r. stanowi cenne źródło do ukazania kontaktów Polski z Ziemią Świętą prze-łomu XVI i XVII w. Po raz pierwszy część listy pielgrzymów z Navis (do 1636 r.) zamieszczono na łamach kwartalnika „Diarium Terrae Sanctae”, który wychodził nakładem Kustodii Ziemi Świętej w latach 1908-1912. Na kartach Navis można odnaleźć informacje na temat blisko 3650 pielgrzymów. Spośród nich ok. 65 odnosi się do polskich pątników. Jednak, aby wykazać ich obecność w księdze, należy mieć na uwadze położenie historyczno-geograficzne Polski tego czasu. Index peregrinorum bywa niejednolity: przy niektórych nazwiskach pielgrzymów nie określono dokładnie regionu, z którego pochodzili lub uwzględniono tylko ich nazwiska albo podano błędne dane na temat ich pochodzenia. Co więcej, w liber można spotkać także informacje dotyczące dalszych losów pątników, a nawet określające ich zawód czy wyznanie. W oparciu o Navis peregirnorum nie sposób ustalić, ilu Polaków przybyło do Jerozolimy, gdyż zakonnicy franciszkańscy nie rejestrowali każdego pielgrzyma. W dowód tego autor artykułu sporządził wykaz polskich pątników, których nie uwzględniono w księdze.

Bibliografia

  1. Chateaubriand F-R. de, Opis podróży z Paryża do Jerozolimy, oprac. P. Hertz, Warszawa 1980. [Google Scholar]
  2. Goryński J., Peregrynacja do Ziemi Świętej, [w:] Antologia pamiętników polskich XVI w., red. R. Pollak, wybór i oprac. S. Drewniak, M. Kaczmarek, Wrocław 1966, s. 13-29. [Google Scholar]
  3. Navis peregrinorum: ein Pilgerverzeichnis aus Jerusalem von 1561 bis 1695: mit Angaben über Pilger aus Deutschland, England, Frankreich, Italien und den Niederlanden, sowie aus anderen europäischen aund ausereu-ropäischen Ländern, oprac. B. Zimolong, Köln 1938. [Google Scholar]
  4. Młodzianowski T., Kazania i homilyie na niedziele doroczne, także święta uroczystsze […]: napisane, zebrane, na cztery tomy rozłożone […], Poznań 1681. [Google Scholar]
  5. Paprocki B., Herby rycerstwa polskiego, wyd. K. J. Turowski, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  6. Pelczar J. S., Ziemia Święta i islam, czyli szkice z pielgrzymki do Ziemi Świętej, którą w roku 1872 odbył i opisał Józef Pelczar, cz. 1, Ziemia Święta, Lwów 1875. [Google Scholar]
  7. Radziwiłł M. K. „Sierotka”, Podróż do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu 1582-1584, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1962. [Google Scholar]
  8. Registrum Equitum SSmi Sepulchri D. N. J. C. (1561-1848). Monoscritti dell’Archivo storico della Custodia di Terra Santa a Gerusalemme, red. M. Piccirillo, Studium Biblicum Franciscanum Collectio Maior 46. Jerusalem-Milano 2006. [Google Scholar]
  9. Arce A., Miscelánea de Tierra Santa, t. 2, Jerusalem 1973. [Google Scholar]
  10. Barącz S., Żywoty sławnych Ormian w Polsce, Lwów 1856. [Google Scholar]
  11. Bernatowicz T., Peregrinus et Miles Christianus. O nagrobku Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki” w Nieświeżu, „Biuletyn Historii Sztuki”, 3-4 (1990), s. 227-249. [Google Scholar]
  12. Besala J., Zygmunt August i jego żony. Studium historyczno-obyczajowe, Poznań 2015. [Google Scholar]
  13. Gapski H., Polscy rycerze Bożego Grobu w Jerozolimie na przestrzeni wie-ków, [w:] Zwierzchnictwo w Polsce Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie, red. U. Przymus, J. Kamiński, Katowice 2008, s. 124-137. [Google Scholar]
  14. Gąsiorowski S., Starkowiecki Piotr, PSB, 42, Warszawa-Kraków 2003-2004, s. 318-319. [Google Scholar]
  15. Greniuk F., Młodzianowski Tomasz, PSB, 21, Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976, s. 425. [Google Scholar]
  16. Janicka D., Rodzina von der Groeben i jej związki z Polską w XVIII w., „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, 199 (1993), 1, s. 33-51; [Google Scholar]
  17. Kaniewska I., Strzała Hieronim, PSB, 44, Warszawa-Kraków 2006-2007, s. 553-554. [Google Scholar]
  18. Knopek J., Aktywność polskich rycerzy, pielgrzymów i podróżników w Afryce Północnej do początku XX w., „Przegląd Orientalistyczny”, 3-4 (2000), s. 169-188. [Google Scholar]
  19. Kościelna J. A., Pomorzanie w Ziemi Świętej (do końca XVI w.). Rekonesans badawczy, „Stargardia”, 10 (2015), s. 131-148. [Google Scholar]
  20. Kowalska H., Pudłowski Melchior, PSB, 29, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1986, s. 342-344. [Google Scholar]
  21. L’archivo storico della Custodia di Terra Santa (1230–1970), t. 2, red. A. Maia-relli, Milano 2012. [Google Scholar]
  22. Lemmens L., Collectanea Terrae Sanctae ex Archivo Hierosolymitano de-prompta, wyd. G. Golubovich, Quarrachi 1933. [Google Scholar]
  23. Lulewicz H., Radziwiłł Mikołaj zwany Sierotką, PSB, 30, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987, s. 349-361. [Google Scholar]
  24. Tenże, Skorulski Andrzej, PSB, 38, Warszawa-Kraków 1997-1998, s. 269-270. DOI: https://doi.org/10.1093/geront/38.2.269 [Google Scholar]
  25. Majewski M., Płyta nagrobna Petera von Kameke z Łasina (†1613) i jej twórca, „Koszalińskie Zeszyty Muzealne”, 25 (2005), s. 113-118. [Google Scholar]
  26. Małysz B., Renesansowy opis pielgrzymki Kryštofa Haranta z Czech do Ziemi Świętej i Egiptu, „Peregrinus Cracoviensis”, 17 (2006), s. 37-47. [Google Scholar]
  27. Myszor J., Pielgrzymki śląskie do Ziemi Świętej w latach 1840-1914, Katowice 2017. [Google Scholar]
  28. Nagielski M., Szemberg Teofil de Reichembac, PSB, 49, Warszawa-Kraków 2012-2013, s. 127-130. [Google Scholar]
  29. Nowak T. Groeben von der Henryk Wilhelm, PSB, 8, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959-1960, s. 622-623. [Google Scholar]
  30. Paknys M., Imiona zakonne kamedułów prowincji polsko-litewskiej w XVII i XVIII w., [w:] Kameduli w Warszawie 1641-2016: 375 lat fundacji eremu na Bielanach, red. K. Guttmejer, A.S. Czyż, Warszawa 2016, s. 433-449. [Google Scholar]
  31. Peri O., Christianity under Islam in Jerusalem: The Questions of the Holy Sites in Early Ottoman Times, Leiden 2001. DOI: https://doi.org/10.1163/9789047400806 [Google Scholar]
  32. Rachuba A., Stankiewicz Jan Mikołaj, PSB, 42, Warszawa-Kraków 2003-2004, s. 174-176. [Google Scholar]
  33. Röhricht R., Deutsche Pilgerreisen nach dem Heiligen Lande, Innsbruck 1900. [Google Scholar]
  34. Sajkowski A., Opowieści misjonarzy, konkwistadorów, pielgrzymów i innych świata ciekawych, Poznań 1991. [Google Scholar]
  35. Słabczyński T., Słownik polskich podróżników i odkrywców, Warszawa 2017. [Google Scholar]
  36. Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2009. [Google Scholar]
  37. Stopka K., Symeon Lehac’i, PSB, 46, Warszawa-Kraków 2009-2010, s. 231-235. [Google Scholar]
  38. Wagner M., Słownik biograficzny oficerów polskich drugiej połowy XVII wieku, t. 1, Oświęcim 2013; [Google Scholar]
  39. Zimolong B., Schlesische Pilger im. Hl. Lande von 1561-1695, Breslau 1938. [Google Scholar]
  40. Tenże, Zur Einfürung, [w:] Navis peregrinorum: ein Pilgerverzeichnis aus Jerusalem von 1561 bis 1695: mit Angaben über Pilger aus Deutschland, England, Frankreich, Italien und den Niederlanden, sowie aus anderen europäischen und aussereuropäischen Ländern, wyd. B. Zimolong, Köln 1938, s. I-XV. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.