
Artykuł prezentuje dzieje Małego Seminarium prowadzonego przez Księży Misjonarzy we Wilnie w okresie międzywojennym. Ta instytucja swymi początkami sięga czasów św. Wincentego a Paulo żyjącego w XVII w. W Polsce pierwsze Małe Seminaria prowadzone przez misjonarzy pojawiły się dopiero w czasie zaborów na początku XIX wieku w prowincji litewskiej misjonarzy. W prowincji krakowskiej misjonarzy takie Małe Seminarium utworzono w 1878 r. W latach 20tych XX w. o miejsce w Małym Seminarium ubiegało się bardzo dużo kandydatów, dlatego misjonarze podjęli decyzję, aby od roku szkolnego 1924/25 uruchomić w Wilnie drugie tego typu seminarium. Miało ono jednocześnie rozładować tłok w krakowskim zakładzie misjonarskim oraz ułatwić dostęp do nauki uczniom z terenów wschodniej Polski. Małe Seminarium Księży Misjonarzy było prywatnym zakładem naukowym, w którym kształciła się młodzież, pragnąca w większości poświecić się stanowi duchownemu. Zakład ten obejmował cztery niższe klasy szkoły średniej, według programu nauk gimnazjów państwowych typu klasycznego. Uczniowie odbywając edukację w tym zakładzie naukowym pod wpływem przełożonych rozeznawali swoje powołanie i zdatność do poświęcenia się pracy w Zgromadzeniu poprzez podejmowanie w przyszłości misji i pracy formacyjnej w diecezjalnych seminariach duchownych. Inni poprzez naukę w męskim gimnazjum zgromadzenia korzystali z wszechstronnego rozwoju jaki gwarantowała szkoła, aby w ten sposób przygotować się do życia w społeczeństwie lub podjąć wyższe studia na uczelniach, obierając różne kierunki w procesie zdobywania wiedzy.