Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 60 (1983): Nasza Przeszłość

Artykuły

Saskie czasy w karpackiej posiadłości Małachowskich

  • Edward Wojtusiak
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1983.60.193-233  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.1983

Abstrakt

Autor opracowania opisuje warunki społeczno-gospodarcze wsi Dobra, która w latach 1696-1763 należała do rodziny Małachowskich. Przedmiotem analizy historyczno-socjologicznej są konflikty, jakie wybuchły pomiędzy właścicielami tego majątku (a raczej ich zarządcami), miejscowym księdzem i chłopami. Chłopi skrzywdzili nie tyle sami właściciele, co nieuczciwi zarządcy, ich komisarze, administratorzy i dzierżawcy. Przedmiotem sporu między księdzem a chłopami, a nawet buntu tego ostatniego, była niesprawiedliwość, jaką w ich oczach przedstawiały zebrane przez księdza pieniądze. W dwóch instancjach sąd kościelny wydał wyrok korzystny dla chłopów i księdza odwołano ze swoich funkcji i przeniesiono gdzie indziej.W Dobrej oprócz sporów między chłopami a administratorami i księdzem toczyły się także procesy między chłopami. Rozwój demograficzny wsi i wynikające z niego rozdrobnienie gruntów pogorszyły sytuację materialną mieszkańców Dobrej. W 1792 roku właściciel Dobrej Stanisław Małachowski przekształcił dawną pańszczyznę w opłatę, co nieco poprawiło warunki społeczno-gospodarcze na tych ziemiach.

Bibliografia

  1. Chałasiński J., Młode pokolenie chłopów, Warszawa 1938. [Google Scholar]
  2. Gierowski J., Kryzys gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej (Walka chłopów z uciskiem feudalnym), w: Historia Polski, PAN, t. I cz. II Warszawa 1957. [Google Scholar]
  3. Gierowski J., Między saskim absolutyzmem a złotą wolnością, Wrocław 1953. [Google Scholar]
  4. Gloger Z., Encyklopedia staropolska, Warszawa 1958, tom II. [Google Scholar]
  5. Rutkowski J., Zarys gospodarczych dziejów Polski w czasach przedrozbiorowych, t. I Poznań 1923. [Google Scholar]
  6. Smoleński W., Dzieje narodu polskiego, Warszawa—Kraków 1921. [Google Scholar]
  7. Wojs A., 600 lat wsi Dobrej kolo Limanowej, Limanowa 1961. [Google Scholar]
  8. Wojtusiak E., Spotkanie puszczy. Procesy kulturo twórcze na terenie Beskidu Wyspowego (XVI—XVII w) Kultura i Społeczeństwo” 1972 nr 1. [Google Scholar]
  9. Zabytki sztuki w Polsce. Powiat żywiecki. Opracował J. Szabłowski, Warszawa 1948. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.