W Kościele Mariackim w Krakowie znajduje się bogata kolekcja 150 epitafiów umieszczonych na nagrobkach i płytach epitafijnych. Jest to największa tego typu kolekcja w Krakowie. Obiekty wypełniające wnętrze kościoła są jednym z najważniejszych czynników kształtujących jego duchowy klimat. Inskrypcje z XIX wieku powstawały w innych okolicznościach niż te z wcześniejszych okresów. Likwidacja cmentarza przy kościele Mariackim na początku XIX wieku i przeniesienie pochówków na cmentarz Rakowicki położyło kres trwającej od wczesnego średniowiecza tradycji grzebania zmarłych bezpośrednio w kościele lub w jego pobliżu.
Niemniej jednak kościół Mariacki, podobnie jak inne świątynie, nadal pełnił funkcję miejsca kultu zmarłych. Jednym z aktów kultu było umieszczanie w kościele tablic upamiętniających zmarłych. Ponieważ na cmentarzach wznoszono kosztowne pomniki nagrobne, w kościele fundowano jedynie skromne epitafia z imieniem i nazwiskiem zmarłego. Miały one na celu zachowanie imienia zmarłego w pamięci wiernych i zapewnienie ich o modlitwie. Analiza tej kolekcji wskazuje, że ma ona wartość bardziej historyczną niż artystyczną, gdyż tylko kilka obiektów wykracza poza przeciętny poziom artystyczny typowych XIX-wiecznych krakowskich rzeźb kamiennych. Większość z nich to "dzieła znanych artystów, w tym C. Godebskiego, J. N. Galii, P. Welońskiego, S. R. Lewandowskiego, M. Guyskiego i innych. Większość obiektów w kolekcji nie została zaaranżowana wewnątrz kościoła, jedynie 33 tablice znajdują się na zewnątrz świątyni. Do najczęściej wybieranych miejsc na epitafia i nagrobki należą trzy kaplice: Matki Boskiej Częstochowskiej, św. Wawrzyńca i Przemienienia Pańskiego, gdzie znajduje się prawie jedna trzecia zbioru.
Prezentowane w artykule epitafia poświęcone są głównie przedstawicielom krakowskiego mieszczaństwa oraz licznej grupie inteligencji pochodzenia mieszczańskiego. Wśród inskrypcji poświęconych przedstawicielom szlachty i duchowieństwa znajdujemy szereg obiektów odnoszących się do osób związanych z życiem Krakowa w XIX wieku. Tym samym inskrypcje w Kościele Mariackim stanowią cenny zabytek kultury XIX-wiecznego Krakowa.