Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 97 (2002): Nasza Przeszłość

Miscellanea

Kilka uwag o sakralnej funkcji dzwonów w średniowieczu

  • Waldermar Rozynkowski
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2002.97.363-369  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2002

Abstrakt

Dzwony od wieków stanowią ważny element życia społeczności, a ich znaczenie symboliczne jest dobrze udokumentowane. W średniowieczu dzwony pełniły różnorodne funkcje sakralne, będąc integralną częścią akcji liturgicznej Kościoła. Historia dzwonów zaczyna się w starożytności, a początek ich obecności w Europie datuje się od VI i VII wieku. Dzwony zyskiwały imiona, co nadawało im symboliczne znaczenie. W Polsce pierwsze dzwony pojawiły się po wprowadzeniu chrześcijaństwa, choć najstarsze zachowane pochodzą dopiero z XIV wieku z powodu grabieży wojennych. Funkcje sakralne dzwonów w średniowieczu obejmowały m.in. dzwonienie podczas mszy świętej, ogłaszanie świąt, noszenie sakramentu, modlitwę Anioł Pański, oraz uczestnictwo w pogrzebach. Dzwony także nawoływały do modlitw o pokój i towarzyszyły pielgrzymom. W obchodach jubileuszu Roku Świętego 1500 dzwony pełniły szczególną rolę, a powstanie takiego dzwonu jak Tuba Dei w Toruniu było uznaniem tego wydarzenia. Dzwonnice, zwłaszcza w postaci wież, również miały głęboką symbolikę, utożsamiane z Matką Boską i Kościołem, oraz porównywane do kaznodziejów. Analiza funkcji sakralnych dzwonów w średniowieczu ukazuje ich istotny wpływ na przestrzeń sakralną i życie duchowe społeczności tego okresu. Temat ten wymaga dalszych badań, szczególnie w kontekście zanikającej obecności dzwonów w dzisiejszym krajobrazie dźwiękowym.

Bibliografia

  1. Bogdanowicz S. , Dzieła sztuki sakralnej Bazyliki Mariackiej w Gdańsku, Gdańsk 1990. [Google Scholar]
  2. Fros H., Sowa, Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, Kraków 2000. [Google Scholar]
  3. Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1991. [Google Scholar]
  4. Labuda G., Liturgia pogrzebu w Polsce, Warszawa 1983. [Google Scholar]
  5. Nadolski B., Liturgika, t. 4, Poznań 1992. [Google Scholar]
  6. Rozynkowski W., Powstanie i rozwój sieci parafialnej w diecezji chełmińskiej w czasach panowania zakonu krzyżackiego, Toruń 2000. [Google Scholar]
  7. Sczaniecki P., Służba Boża w dawnej Polsce, Poznań 1962. [Google Scholar]
  8. Wójcik W., Wiatyk w średniowiecznym ustawodawstwie biskupów polskich, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” t. 6: 1953. [Google Scholar]
  9. Wróblewska E., Funkcje sakralne dawnych dzwonów kościelnych Pomorza Wschodniego w świetle napisów nadzwonnych, „Studia Pelplińskie” t. 20: 1989. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.