Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen
Nasza Przeszłość

Bd. 129 (2018): Nasza Przeszłość

Artykuły

Mieszczaństwo ze Spisza w szeregach bractwa św. Zofii przy kościele św. Marka w Krakowie

  • Tadeusz M. Trajdos
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2018.129.81-148  [Google Scholar]
Veröffentlicht: 2018-06-30

Abstract

Przy klasztorze i kościele św. Marka w Krakowie, należących do zakonu kanoników regularnych pokuty, w 1410 r. powstało Bractwo św. Zofii, które po długim okresie bezczynności pomyślnie reaktywowano w 1610 r. Do dziś zachowała się księga Bractwa. W 1626 roku ogłoszono Konstytucje Bractwa. W setną rocznicę tego wydarzenia, w 1726 r., zapisało się 234 osoby z mieszczaństwa Starej Lubowli, ośrodka mieszkalnego polskiego starostwa spiskiego, oraz niewielkie grupy chłopców z sąsiednich wsi. Wcześniej, bo w roku 1720, do tego bractwa zapisało się 14 mieszczan ze Spiskiej Nowej Wsi, ośrodka górniczego wspomnianego starostwa. W pracy omówiono okoliczności tego niezwykłego (geograficznie i liczebnie) poboru, jego kontekst religijny, społeczny i etniczny, a także dokonano analizy struktury narodowo-społecznej wyznawców Bractwa ze Starej Lubowli na podstawie zachowanych archiwów miejskich (księga testamenty, księgi przyjęć do praw miejskich, księgi parafialne).

Literaturhinweise

  1. Hradszky J., Additamenta ad initia, progressus ac praesens status Capituli ad Sanctum Martinum de Monte Scepusio, Szepesváralja 1903-1904. [Google Scholar]
  2. Bruździński A., Bractwo św. Zofii w Krakowie na tle dziejów Kościoła krakowskiego w okresie staropolskim, zarys problematyki, [w:] Bractwo św. Zofii, 600 lat istnienia, Kraków 2010, red. M. Łużna, J. Machniak, s. 17-35. [Google Scholar]
  3. Bruździński A., Kanonicy regularni od pokuty na ziemiach polskich, Kraków 2003. [Google Scholar]
  4. Bruździński A., Kanonicy Regularni od pokuty w Rzeczypospolitej obojga Narodów, [w:] Studia z dziejów kościoła św. Marka w Krakowie, red. ks. Z. Kliś, Kraków 2001, s. 15-51. [Google Scholar]
  5. Frey-Stecowa B., Kaplica Bractwa św. Zofii i ołtarz św. Zofii w kościele św. Marka, w Bractwo św. Zofii, 600 lat istnienia, Kraków 2010, s. 91-121. [Google Scholar]
  6. J. Radziszewska, Studia z dziejów ustroju Spisza, Katowice 1969, [Google Scholar]
  7. Kaleta L., M.Števík, Cechy a remesla v Podolínci, Hniezdnem a Starej Ľubovňi, [w:] K dejinám Podolínca a novovekého Spiša, Stará Ľubovňa 2006, s. 15-44. [Google Scholar]
  8. Kracik J., Stosunki kościelne doby sarmatyzacji katolicyzmu, [w:] Dzieje miasta Nowego Sącza, red. F. Kiryk, t. I, Warszawa-Kraków 1992, s. 625-632. [Google Scholar]
  9. Machniak J., Charakterystyczne cechy duchowości Bractwa św. Zofii, w: Bractwo św. Zofii, 600 lat istnienia, Kraków 2010, s. 55-80. [Google Scholar]
  10. Majkowska R., Bractwo św. Zofii w dokumentach archiwalnych- krótkie spojrzenie na dzieje archiwum, w: Bractwo św. Zofii, 600 lat istnienia, Kraków 2010, s. 37-48. [Google Scholar]
  11. Marcinová F., Kniha testamentov v Starej Ľubovňe 1660-1747, 1 č., „Zeszyty Sądecko-Spiskie”, t. 4, 2009, s. 107-125. [Google Scholar]
  12. Marcinová, op.cit., Kniha testamentov v Starej Ľubovňe 1660-1747, 2 č., „Zeszyty Sądecko-Spiskie”, t. 6, 2011, s. 56-64. [Google Scholar]
  13. Marcinová, F. Kniha testamentov v Starej Ľubovňe 1660-1747, 3 č., „Zeszyty Sadecko-Spiskie”, t. 7, 2012-2013, s. 19-28. [Google Scholar]
  14. Marcinová, op.cit., Kniha testamentov v Starej Ľubovňe 1660-1747, 4 č., „Zeszyty Sadecko-Spiskie”, t. 8, 2014, s. 135-143. [Google Scholar]
  15. Mislovičová V., Súdna právomoc Starej Ľubovne v zrkadle najstaršej mestskej knihy, „Z minulosti Spiša”, t.VII-VIII, 1999/2000, Levoča 2001, s. 73-90. [Google Scholar]
  16. Roszkowski J.M., „Zapomniane Kresy”, Spisz, Orawa, Czadeckie w świadomości i działaniach Polaków 1895-1925, Nowy Targ-Zakopane 2011, [Google Scholar]
  17. Števík M., K dejinám hradu Ľubovňa a Starej Ľubovňe, [w:] M.Števík, M.Timková, Dejiny hradu Ľubovňa, Stará Ľubovňa 2005, s. 5-121. [Google Scholar]
  18. Sudacka A., Kościół św. Marka w Krakowie, wyposażenie-przemiany historyczne, [w:] Studia z dziejów kościoła św. Marka w Krakowie, red. ks. Z. Kliś, Kraków 2001, s. 5-121. [Google Scholar]
  19. Szczepaniak J., Spis prałatów i kanoników kapituły katedralnej i kapituł kolegiackich diecezji krakowskiej (XVIII w.), Kraków 2008. [Google Scholar]
  20. Szczepaniak J., Spis prepozytów i plebanów diecezji krakowskiej (XVIII w.), Kraków 2008, [Google Scholar]
  21. Timková M., Stavebný vývoj mesta Stará Ľubovňa, [w:] M.Števík, V.Timková, V.Dlugolinský, Stará Ľubovňa v premenách storočí, Stará Ľubovňa 2006, s. 34-46. [Google Scholar]
  22. Trajdos T. M., Krakowscy „markowie” za panowania Władysława II Jagiełły (1386-1434), „Studia Historyczne”, R.25, 1982, z.3-4, s. 371-386 [Google Scholar]
  23. Trajdos T. M., Bractwo św. Zofii przy kościele św. Marka w Krakowie (XVXVIII w.), „Nasza Przeszłość”, t. 71, 1989, s. 5-59. [Google Scholar]
  24. Trajdos T. M., O pierwszym znanym plebanie w Muszynie, „Almanach Muszyny”, 1997, s.12-16. [Google Scholar]
  25. Trajdos T. M., Dekanat spiski diecezji krakowskiej w świetle wizytacji 1728 roku, „Nasza Przeszłość”, t. 90, 1998, 114-156. [Google Scholar]
  26. Trajdos T. M., Z dziejów kleru katolickiego na dawnym Spiszu, „Płaj”, t. 18, 1999, s. 111-138. [Google Scholar]
  27. Trajdos T. M., Reformacja i kontrreformacja na Spiszu, w: Terra Scepusiensis, red. R. Gładkiewicz, M. Homza, Levoča-Wrocław 2003, s. 467-487. [Google Scholar]
  28. Trajdos T. M., Parafia muszyńska w średniowieczu, „Almanach Muszyny”, 2007, s. 25-32. [Google Scholar]
  29. Trajdos T.M., Najstarsze fundacje dla kanoników regularnych od pokuty w diecezji wileńskiej, „Nasza Przeszłość”, t.119, 2013, s. 21-66. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.

Am häufigsten gelesenen Artikel dieser/dieses Autor/in

1 2 > >>