Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Nasza Przeszłość

Vol. 100 (2003): Our Past

Articles

Orthodox fathers of a Catholic nation. The image of the tsars in Polish preaching in the years 1815-1914

  • Joanna Knapik
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2003.100.367-390  [Google Scholar]
Published: 2003-12-30

Abstract

In the post-1815 Kingdom of Poland, which was part of the Russian Empire, the Polish Catholic clergy faced the problem of defining their attitude towards the Tsar. The fact that he was both the supreme civil magistrate (though of an Orthodox state) and the nefariouschief agent of Poland ’s partitions created a situation fraught with moral and political dilemmas. The ways in which they were tackled can be traced in contemporary sermons. As the pulpit remained an important opinion-makingin stitution, the analysis of political references and tone of the sermons can be expected to offer a valuable insight into the attitudes of the Polish society towards the Tsar. The image of the Russian monarchy in the Polish sermons was subject to considerable variations in the course of the 19th century. Yet our sources indicate that most of the clergy preferred passive resistance and kept politics away from the pulpit. They were encou raged to act like that by their bishops who kept stressing the catechetical priorities of preaching.

References

  1. Błuchowicz P., Kazania niedzielne, t. 1, Warszawa 1833. [Google Scholar]
  2. Brzozowski M., Kaznodziejstwo i sprawy narodu, „Znak” 1988 nr 398 [Google Scholar]
  3. Feliński Z., Pamiętniki, Lwów 1911. [Google Scholar]
  4. Hołowiński I., Kazania niedzielne, świętalne i przygodne oraz allokucje miane w Petersburgu, Kraków 1857. [Google Scholar]
  5. Kępiński A., Lach i Moskal. Z dziejów stereotypu, Warszawa - Kraków 1990. [Google Scholar]
  6. Krechowiecki A., Przemówienie na żałobnem nabożeństwie za duszę śp. Andrzeja hr. Zamoyskiego [Lwów 13 XI 1874]. [Google Scholar]
  7. Koźmian K., Pamiętniki, t. 3, Wrocław 1972. [Google Scholar]
  8. Łepkowski T., Myśli o historii Polski i Polaków, „Zeszyty Historyczne” 1984 nr 68. [Google Scholar]
  9. Łukasiński W., Pamiętniki, Warszawa 1960. [Google Scholar]
  10. Niemcewicz J. U., Pamiętniki, t. 2, Poznań 1871. [Google Scholar]
  11. Nowak A., Między carem a rewolucją,, Warszawa 1994. [Google Scholar]
  12. Przeczytański P., Kazania adwentowe i dwoiste postne, Warszawa 1815. [Google Scholar]
  13. Sobczak J., Polskie fascynacje młodym cesarzem Mikołajem 11. Geneza jego wizyty warszawskiej we wrześniu 1897 r. i próba polsko-rosyjskiej „ugody”, „Mazowieckie Studia Humanistyczne” 1996 nr 1. [Google Scholar]
  14. Turkułł J., Gawędy familijne, Kraków 1897. [Google Scholar]
  15. Woronicz J. P., Homilie, nauki i przemowy dotąd drukiem nieogłoszone, Kraków 1852. [Google Scholar]
  16. Zamoyski A., Moje przeprawy. Pamiętnik o czasach powiania listopadowego (1830-1831), [Google Scholar]
  17. Kraków 1906. [Google Scholar]
  18. Żywczyński M., Sprawa Gutkowskiego (1832-1839), „Rocznik Lubelski” t. 1:1958. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Most read articles by the same author(s)