Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Nasza Przeszłość

Vol. 129 (2018): Nasza Przeszłość

Articles

Life beyond the great wall of China - maintainig Catholic tradition in the Polish colony of Harbin at the turn of XIX and XX century

  • Andrzej Giza
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2018.129.249-263  [Google Scholar]
Published: 2018-06-30

Abstract

In Europe, the XIX century was a period of wars, falls of great empires and history-making socio-economic transformations. In this time China was being progressively colonized. Exterritorial railways of Eastern China was built whose central point was the town of Harbin. The railways were officially erected on the 16th of May 1898 by a Polish engineer Adam Szydłowski. Polish colony in Manguria survived for 50 years. Around 1920 the number of residents who came from historical territory of Polish Republic exceeded 20 000. It was a well-organized, enterprising community which cared for national traditions. Its outstanding representatives did not solely belong to railway industry. The community had such members among its ranks as Teodor Parnicki – creator of experimental historical novel, prof. Juliusz Samujłło – founding father of Polish underground mines and Janusz Korczak. Church became the most important center of Polish immigrants’ life. A material statue of the community’s presence in the region is a bridge on the Sungari river designed by Stanisław Kierbedź – an overseer of Eastern China railways. A silent signum temporis of the community’s life was the fate of Polish cemetery in Harbin devastated and scorched by Red Army. Today there is an entertainment spot in this place – advertised by a ferris wheel.

References

  1. Aleksandrowicz A., Mandżuria: jej przeszłość, teraźniejszość, kraj i ludzie, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1937. [Google Scholar]
  2. Banasiński E., Japonia-Mandżuria: studium polityczno-ekonomiczne, Wydawnictwo Instytutu Wschodniego: nakł. Księgarni Wydawniczej „Polska Zjednoczona”, Warszawa 1931. [Google Scholar]
  3. Borisow O., Związek Radziecki i mandżurska baza rewolucyjna 1945-1949: na 30-lecie rozgromienia militarnej Japonii, [tł. Ładyga T.], Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1979. [Google Scholar]
  4. Burski K., Głąbiński S., Rewolucja kulturalna w ChRL: wybór dokumentów i materia-łów (sierpień 1966-lipiec 1967), t. 1, [wstęp: Borteczko S.], Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1969. [Google Scholar]
  5. Cabanowski M., Tajemnice Mandżurii: Polacy w Harbinie, Muzeum Niepodległości, Warszawa 1993. [Google Scholar]
  6. Doleżan W., Mandżuria: opis kraju i ludzi, Druk A. T. Jezierskiego, Warszawa 1904. [Google Scholar]
  7. Dziak W. J., Rowiński J., Polska-Chiny 1956: zbiór dokumentów, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016. [Google Scholar]
  8. Fedorowicz A., Między Mandżurią a Ciechocinkiem, Forbes; za: https://www.forbes.pl/przywodztwo/miedzy-mandzuria-a-ciechocinkiem/me6ql7g [dostęp z dnia 22 kwietnia 2018 roku] [Google Scholar]
  9. Grochowski K., Polacy na Dalekim Wschodzie, „Harbin Daily News” Press, Harbin 1928. [Google Scholar]
  10. Kajdański E., Chiny: Leksykon, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  11. Kajdański E., Długi cień wielkiego muru: jak Polacy odkrywali Chiny, Oficyna Naukowa, Warszawa 2005. [Google Scholar]
  12. Kajdański E., Dzienniki syberyjskich podróży Kazimierza Grochowskiego 1910-1914, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1894. [Google Scholar]
  13. Kajdański E., Korytarz: burzliwe dzieje Kolei Wschodniochińskiej 1898-1998, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 2000. [Google Scholar]
  14. Kajdański E., Polacy na Dalekim Wschodzie: inż. Kazimierz Grochowski, Czyngis-Chan i złoto barona Ungerna, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 2014. [Google Scholar]
  15. Kajdański E., Wspomnienia z Harbinu, [w:] Chiny w oczach Polaków – Księga jubileuszowa z okazji 60-lecia nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską a Chińską Republiką Ludową, red. J. Włodarski, K. Zeidler, M. Burdelski, Wydaw-nictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2010. [Google Scholar]
  16. Kajdański E., Wspomnienie z mojej Atlantydy, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2013. [Google Scholar]
  17. Kałuski M., Polacy w Chinach, Wydawnictwo PAX, Warszawa 2001. [Google Scholar]
  18. Kim Y. D., Kolonia polska w Mandżurii 1897-1949, Wydawnictwo Promocji Powiatu, Miasta i Gminy, PROMO, Kraków 2001. [Google Scholar]
  19. Kim Y.-D., Życie kulturalne Polaków w Mandżurii w latach 1897-1947, Postscriptum Polonistyczne, Katowice 2010. [Google Scholar]
  20. Kosiński A, Kosińska A., Wspomnienia o polskim gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Harbinie [w:] Chiny w oczach Polaków – Księga jubileuszowa z okazji 60-lecia nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską a Chińską Republiką Ludową, red. J. Włodarski, K. Zeidler, M. Burdelski, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2010. [Google Scholar]
  21. Krzesiński A., Problem misji katolickich na Dalekim Wschodzie: na podstawie własnych badań, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1939. [Google Scholar]
  22. Łossowski P., Dyplomacja polska 1918-1939, Fundacja Studiów Międzynarodowych, Warszawa 2001. [Google Scholar]
  23. Majdowski A., Kościół Katolicki w Cesarstwie rosyjskim: Syberia, Daleki Wschód, Azja Środkowa, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2001. [Google Scholar]
  24. Miłowski M., Polscy dominikanie na misjach w Chinach w latach 1937-1953, Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie, Kraków 2008. [Google Scholar]
  25. Neja J., Harbin jako przestrzeń życia i działalności Polonii Mandżurskiej [w:] Materiał z konferencji naukowej Polskie ślady na Dalekim Wschodzie. Polacy w Harbinie zorganizowanej w Szczecinie w dniach 23-24 października 2008 r., red. A. Furiera, Szczecin 2008. [Google Scholar]
  26. Nguyen D. H., Polscy misjonarze na Dalekim Wschodzie w XVII-XVIII wieku, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2006. [Google Scholar]
  27. Polit J., Chiny 1946-1949, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2010. [Google Scholar]
  28. Polit J., Gorzki triumf: wojna Chińsko-Japońska 1937-1945, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2013. [Google Scholar]
  29. Polit J., Japońska polityka zagraniczna 1895-1945, Wydawnictwo ARCANA, Kraków 2015. [Google Scholar]
  30. Rodziński W., Chiny w ogniu: rewolucja w latach 1925-1927, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983. [Google Scholar]
  31. Urbanowicz W., Ogień nad Chinami: wojenne wspomnienia dowódcy Dywizjonu 303, Wydawnictwo Znak, Kraków 2007. [Google Scholar]
  32. Woźniakowski K., Polonia Chińska w latach 1897-1949 i jej życie kulturalno-literackie, cz. 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Kraków 1976. [Google Scholar]
  33. Woźniakowski K., Polonia Chińska w latach 1897-1949 i jej życie kulturalno-literackie, cz. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Kraków 1976. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.