Kościelne dzieje Polonii w Connecticut (1870-1986). Wybrane zagadnienia

Abstrakt

Dotychczasowe badania terenowe potwierdzają tezę, że pierwsi Polacy przybyli do Connecticut przed 1770 rokiem i osiedlili się w Hartford i New London. Masowe imigracje Polaków do tego stanu rozpoczęły się w 1870 r. W 1891 r. polscy imigranci zorganizowali pierwszą parafię pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Meriden. Do 1905 roku w Connecticut — stanie należącym do diecezji Hartford, zorganizowano dziesięć polskich parafii, które liczyły łącznie 14 950 wiernych. Po 1900 r. polska imigracja wzrosła tak bardzo, że co roku liczba Polaków, łącznie z urodzeniami, zwiększała się o 1000. Pod względem liczbowym Polacy zajęli trzecie miejsce, za Irlandczykami i Włochami. Parafia polskich imigrantów odegrała bardzo znaczącą rolę kulturalną. W większości polskich parafii nadal działają szkoły parafialne, przedszkola, teatry, a nawet biblioteki. Obchodzone są tradycje i nabożeństwa religijne, a także polskie święta narodowe. "Przewodnik Katolicki", polski tygodnik założony w 1908 r., ukazywał się regularnie w Connecticut do 1966 r. W latach 1894—1987 w USA wyświęcono 100 polskich księży dla diecezji Hartford. Do 1940 r. z Polski przybyło 25 księży diecezjalnych, oprócz 25 księży ze Zgromadzenia Misji i 20 franciszkanów. W 1915 r. w Connecticut zorganizowano Związek Księży Polskich; jest tam nadal aktywny. Obecnie w Connecticut pracuje 96 księży diecezjalnych, w tym 46 ze Zgromadzenia Misji i 50 franciszkanów konwentualnych. W latach 1896—1955 w Connecticut zorganizowano 18 polskich szkół ośmioklasowych, a także 11 szkół języka polskiego i katechizmu (1900—1986). Od 1960 r. — z powodu kryzysu powołania zakonnego — większość polskiej kadry nauczycielskiej stanowią osoby świeckie (w 1987 r.: 64 zakonników i 134 świeckich). W Connecticut zorganizowano 3 polskie szkoły średnie oraz 8 polskich szkół sobotnich; najliczniejsza z nich — polska szkoła sobotnia w New Britain — liczyła w 1986 r. 350 uczniów.