Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Nasza Przeszłość

Vol. 118 (2012): Our Past

Articles

Religious education in Polish pedagogical tought of the 19th century

  • Jan Wnęk
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2012.118.171-182  [Google Scholar]
Published: 2012-12-30

Abstract

The article presents the development of the Polish catholic pedagogical thought in the 19th century. In this century there appeared many works which popularized religious pedagogical ideas and provided the readers with practical educational directions. The most renowned representatives of Polish pedagogical thought of the era of national bondage, such as Klementyna Tańska Hoffmanowa, Bronisław Trentowski and Ewaryst Estkowski wrote about the necessity of religious education.

References

  1. Andrukowicz W., Szlachetny pożytek: o filozoficznej pedagogice Bronisława F. Trentowskiego, Szczecin 2006. [Google Scholar]
  2. Bochwic F., Pomysły o wychowaniu człowieka, Wilno 1847. [Google Scholar]
  3. Bychowiec J., Rady dobrej matce, która pragnie usposobić swych synów do wychowania dobrego i wyższego oświecenia, Wilno 1827. [Google Scholar]
  4. Chmielowski P., Co wychowanie z dziecka zrobić może i powinno? Wskazówki postępowania z dziećmi na doświadczeniu i nauce oparte, Warszawa 1874. [Google Scholar]
  5. Chodecki W., O niemoralności młodzieży, „Przegląd Pedagogiczny” 1904, nr 4, s. 38 – 39. [Google Scholar]
  6. Chorowszewski M., O ukształceniu duszy czyli wychowaniu moralnym, Wilno 1841. [Google Scholar]
  7. Choynacki W. I., Zasady pierwiastkowe pedagogiki i metodyki, Warszawa 1815. [Google Scholar]
  8. Chwalibóg J., Uwagi nad dziełem Bochwica, - Obraz myśli mojej, [w:] idem, Pisma, Lwów 1849, s. 435-462. [Google Scholar]
  9. Dawid J.W., Program spostrzeżeń psychologiczno-wychowawczych nad dzieckiem od urodzenia do 20. roku życia. Przewodnik ułatwiający poznanie dziecka, Warszawa 1887. [Google Scholar]
  10. Dawid J.W., Zasób umysłowy dziecka. Przyczynek do psychologii doświadczalnej, Warszawa 1896. [Google Scholar]
  11. Dłuska E., Kłamstwo i upór, „Przegląd Pedagogiczny” 1904, nr 23, s. 269. [Google Scholar]
  12. Dutkiewicz S., Opieka duszpasterska nad młodzieżą męską w parafiach miejskich i wiejskich, „Gazeta Kościelna” 1911, nr 2, s. 14-15. [Google Scholar]
  13. Dybiec J., Michał Wiszniewski. Życie i twórczość, Wrocław – Warszawa – Kraków 1970. [Google Scholar]
  14. Dybiec J., Nie tylko szablą. Nauka i kultura polska w walce o utrzymanie tożsamości narodowej 1795 – 1918, Kraków 2004. [Google Scholar]
  15. Dziekoński T., Nauka moralna o powinnościach względem bliźniego, Warszawa 1831. [Google Scholar]
  16. Dziekoński T., O wychowaniu dzieci ze szczególniejszym do płci żeńskiej zastosowaniem, Warszawa 1828. [Google Scholar]
  17. Estkowski E., Kilka wstępnych słów o najpierwszej nauce elementarnej, „Szkoła Polska”, t. 1, 1849, s. 69-73. [Google Scholar]
  18. Estkowski E., Ku poczciwemu żywotowi dziecię chowane być ma, „Szkoła Polska”, t. 1, 1849, s. 535. [Google Scholar]
  19. Estkowski E., Wychowanie Polek, „Szkoła Polska”, t. 2, 1850, s. 356. [Google Scholar]
  20. Gabryl F., Polska filozofia religijna w wieku XIX, t. 2, Warszawa 1914. [Google Scholar]
  21. Haraszkiewicz M., Kłamstwo, „Rodzina i Szkoła” 1903, nr 5, s. 2. [Google Scholar]
  22. Hellwig J., Ewaryst Estkowski (1820 – 1856). Prekursor nowatorstwa pedagogicznego w Polsce, Poznań 1984. [Google Scholar]
  23. Hoffmanowa K. z Tańskich, Pamiątka po dobrej matce, czyli ostatnie jej rady dla córki, Warszawa 1819. [Google Scholar]
  24. Hulewicz J., Dziekoński Tomasz Sylwester (1790 – 1875), PSB, s. 136-137. [Google Scholar]
  25. Jedynak S., Etyka w Polsce. Słownik pisarzy, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1986. [Google Scholar]
  26. Kaniowska – Lewańska I., Pisarze dla młodego pokolenia w powstaniu listopadowym. Klementyna Hoffmanowa i Stanisław Jachowicz, [w:] Dziedzictwo powstania listopadowego w literaturze polskiej, Warszawa 1986. [Google Scholar]
  27. Kremer J., O zadaniu młodzieży kształcącej się w Uniwersytecie Jagiellońskim, [w:] Pisma pomniejsze, t. 12, Warszawa 1879, s. 480-483. [Google Scholar]
  28. Kula E., Działalność oświatowa Teodozego Sierocińskiego. Przyczynek do dziejów szkolnictwa w okresie międzypowstaniowym w Królestwie Polskim, „Kieleckie Studia Historyczne”, t. 14, 1996, s.47-58. [Google Scholar]
  29. Leśniewski P. E., Wychowaniec dziewiętnastego wieku czyli przepisy przystojności i dobrego tonu w pożyciu towarzyskim, Warszawa 1843. [Google Scholar]
  30. Lubicz Czerwiński I., Cenzor w ojcu czyli wykład cnót i wystawa wad, Lwów 1810. [Google Scholar]
  31. Łossowska I., Tradycja i nowoczesność dydaktycznej powieści oświecenia w Polsce. Studia i szkice, Warszawa 2002. [Google Scholar]
  32. Majorek Cz., Myśl pedagogiczna na ziemiach polskich pod zaborem austriackim 1772 – 1918, [w:] Nauki pedagogiczne w Polsce. Tradycje, współczesność, przyszłość, red. S. Michalski, Bydgoszcz 1994, s. 161 – 186. [Google Scholar]
  33. Markiewicz A., Moralność w wykładzie prawa przyrodzonego stosownie do przepisów Komisji Edukacyjnej w kl. VI szkół przygłównych krakowskich podczas przerwania bytu Polski dawana, Kraków 1809. [Google Scholar]
  34. Markiewicz A., Nauka obyczajowa o obrzydzeniu występków, wad i przesądów, a zamiłowaniu prawdy, cnoty i przymiotów towarzyskich, Kraków 1810. [Google Scholar]
  35. Muklanowiczówna Z., Zaufanie wychowańca, „Dziecko” 1913, nr 1, s. 13-15. [Google Scholar]
  36. Nawroczyński B., Polska myśl pedagogiczna. Jej główne linie rozwojowe, stan współczesny i cechy charakterystyczne, Lwów – Warszawa 1938. [Google Scholar]
  37. Osiński A., Nauka ojca dana synowi jadącemu do Akademii, Warszawa 1801. [Google Scholar]
  38. Ostaszewski S., Ojciec córkom, t. 1 – 2, Kijów 1851. [Google Scholar]
  39. Poznański K., Polska myśl pedagogiczna pod zaborem rosyjskim – do powstania styczniowego (1795 – 1863), „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1992, nr 1 – 2, s. 9-31. [Google Scholar]
  40. Przybył J., Wychowanie religijne w polskich koncepcjach pedagogicznych w XIX wieku, [w:] Elementy pedagogiki religijnej, praca zbiorowa pod red. B. Milerskiego, Warszawa 1998, s. 93-118. [Google Scholar]
  41. Rowid H., Podstawy i zasady wychowania, Warszawa 1946. [Google Scholar]
  42. Smołalski A., Ideały wychowawcze w polskiej myśli pedagogicznej od XVI w. do końca II Rzeczypospolitej, Opole 1964. [Google Scholar]
  43. Rowid H., Podstawy pedagogiki Trentowskiego, Lwów-Warszawa 1920. [Google Scholar]
  44. S…, Rady i przestrogi dla dzieci czyli nauka, jak się kiedy zachować mają, aby u wszystkich za grzeczne i obyczajne uchodziły, 1808, [w:] Źródła do dziejów wychowania i szkolnictwa w Polsce w dobie Izby Edukacji Publicznej 1807 – 1812, zebrał i wstępem poprzedził Z. Kukulski, Lublin 1931, s. 334. [Google Scholar]
  45. Seredyński W., Pedagogia polska w zarysie, Lwów 1868. [Google Scholar]
  46. Sękowski M., Spencer i pozytywizm warszawski, Lublin 1986. [Google Scholar]
  47. Sierociński T., Pedagogika czyli nauka wychowania, Warszawa 1846. [Google Scholar]
  48. Skotnicki M., Nauka życia czyli zasady cnót i moralności dla młodzieży, Warszawa 1849. [Google Scholar]
  49. Służewski S., Wychowanie środek uszczęśliwienia człowieka i społeczeństwa, Kraków 1833. [Google Scholar]
  50. Spencer H., O wychowaniu umysłowym, moralnym i fizycznym, tł. A. Peretiatkowicz, Warszawa 2002. [Google Scholar]
  51. Szycówna A., Rozwój pojęciowy dziecka w okresie lat 6-12, Warszawa 1899. [Google Scholar]
  52. Szymczak-Hoff J., Drukowane kodeksy obyczajowe na ziemiach polskich w XIX wieku (studium źródłoznawcze), Rzeszów 1982. [Google Scholar]
  53. Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańsk 2007. [Google Scholar]
  54. Trentowski B. F., Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży, wstępem i komentarzem opatrzył A. Walicki, t. 2, Wrocław 1970. [Google Scholar]
  55. Wiszniewski M., Myśli o ukształceniu siebie samego, Warszawa 1873. [Google Scholar]
  56. Wiszniewski M., Pamiątka po dobrym ojcu, z rękopisma bezimiennego przerobiona, pomnożona i wydana przez T. Sierocińskiego, Warszawa 1825. [Google Scholar]
  57. Wnęk J., Polska myśl pedagogiczna 1795 – 1863, Kraków 2007. [Google Scholar]
  58. Wnęk J., Problematyka pedagogiczna w „Filozofii serca” Józefa Żochowskiego, „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych PAN” 2008, s. 5-20. [Google Scholar]
  59. Wnęk J., Problemy edukacyjne w utworze Józefa Bychowca pt. Rady dobrey matce, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 2011, s. 209-222. [Google Scholar]
  60. Wroczyński R., Myśl pedagogiczna i programy oświatowe w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1955. [Google Scholar]
  61. Żelazny M., Józef Władysław Bychowiec. Nota bio – i biograficzna, [w:] Filozofia na Uniwersytecie Wileńskim, praca zbiorowa pod red. R. Jadczaka i J. Pawlaka, Toruń 1997, s. 43 – 50. [Google Scholar]
  62. Żochowski J., Filozofia serca czyli mądrość praktyczna, Warszawa 1845. [Google Scholar]
  63. Żulińska B., O kształceniu uczuć religijnych w wieku przedszkolnym, „Dziecko” 1913, nr 2, s. 80. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.