Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer
Nasza Przeszłość

Vol. 123 (2015): Our Past

Articles

Technological and chronological analysis of the medieval earthenware from the "Lipowiec" Castel

  • Joanna Małocha
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2015.123.5-52  [Google Scholar]
Published: 2015-06-30

Abstract

The "Lipowiec" Castle (Babice municipality, Chrzanów district, Małopolska province) played a considerable role in the history of Małopolska province and the church of Cracow since the break of the 13th and 14th centuries. During the following ages it was not only a fortress and the residence of hierarchs but also a place of retreat for the clergy and a bishopric prison. Nowadays – preserved in the form of a sustainable ruin – it constitutes one of the more interesting tourist attractions of the region. Profession-al historic-architectural-archeological research of the object was conducted only in the second half of the 20th century and the historical material obtained at that time has not been researched in detail up to now. The present article contains a proposal of an analysis of medieval earthenware from Lipowiec discovered during the research work in 1967-1974. The presentation consists both of the technological aspect and the generic classification of the earthenware (including a typology of characteristic parts of the pottery and its ornamentation). It also presents premises on which chronology has been based – technological and stylistic analogies as well as information based on stratigraphic position of each find. The whole analysis allows not only to characterise the researched earthenware but also to make some conclusions about stylistic influences and technological effect in respect of medieval pottery in this part of Małopol-ska. Illustration templates constitute an integral part of the article.

References

  1. Abraham W, Sprawa Muskaty, Kraków 1893. [Google Scholar]
  2. Antoniewicz M., Zamki na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Geneza – Funkcje – Konteksty, Kielce 1998. [Google Scholar]
  3. Arnold S., Geografia historyczna Polski, Warszawa 1951. [Google Scholar]
  4. Bartys J., Sprawozdanie z badań na grodzisku w Starym Bielsku w pow. bielskim przeprowadzonych w 1938 r., „Śląskie Prace Prehistoryczne” 5 (1939). [Google Scholar]
  5. Barycz H., Historja[!] Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kraków 1935. [Google Scholar]
  6. Bláha J., Středověkénálezy z Olomouce – MaléhoNámĕsti, PřehledVýzkumú 1975, ryc. 48.1. [Google Scholar]
  7. Błaszczyk W., Wyniki badań archeologicznych w strefie osady św. Gotar-da na Starym Mieście w Poznaniu, „Fontes Archaeologici Posnanienses” 23 (1972). [Google Scholar]
  8. Bogdanowski J., Sztuka obronna, Kraków 1993. [Google Scholar]
  9. Cabalska M., Wczesne średniowiecze, [w:] Ziemia Chrzanowska i Jaworzno. Monografia, Kraków 1969. [Google Scholar]
  10. Ciż A., Badania archeologiczne na terenie kościoła NMP w Elblągu w roku 1959, „Rocznik Elbląski” 1 (1961), ryc. 17, 18. [Google Scholar]
  11. Codex Diplomaticus Poloniae, t. 3, wyd. Bartoszewicz J., Warszawa 1858. [Google Scholar]
  12. Dehio G., Geschichte der deutschen Kunst, t. 2, Berlin-Leipzig 1921. [Google Scholar]
  13. Dębska-Luty K., Badania wykopaliskowe w Poznaniu na posesji przy ul. Szewskiej 6 w roku 1960, „Fontes Archaeologici Posnanienses” 22 (1972). [Google Scholar]
  14. Długosz J., Liber Beneficiorum Dioecesis Cracoviensis, t. 2, Ecclesiae parochiales, red. A. Przeździecki, Cracoviae 1864. [Google Scholar]
  15. Dobrowolski H. Staropolskie czasy, [w:] Ziemia Chrzanowska i Jaworzno. Monografia, Kraków 1969. [Google Scholar]
  16. Dzięciołowski, E., Badania ratunkowe na starym Rynku w Poznaniu w roku 1960, „Fontes Archaeologici Posnanienses” 23 (1972), ryc. 8.7. [Google Scholar]
  17. Gabałówna L., Ceramika z XII i XIII w. z grodziska łęczyńskiego, „Studia Wczesnośredniowieczne” 3 (1955). [Google Scholar]
  18. Gaczoł A., Zamek Lipowiec, „Spotkania z Zabytkami” 6 (1986). [Google Scholar]
  19. Gajewska M., Kruppé J., Badania archeologiczne w 1958 r. na Wzgórzu Katedralnym we Fromborku, „Rocznik Olsztyński” 3 (1960). [Google Scholar]
  20. Gajewska M., Materiały archeologiczne do dziejów późnośredniowiecznego garncarstwa Kielecczyzny, „Studia z Dziejów Rzemiosła i Przemysłu” 1 (1961). [Google Scholar]
  21. Gajewski L., Materiały do średniowiecznego garncarstwa wiejskiego w Małopolsce, „Materiały Archeologiczne” 1 (1959). [Google Scholar]
  22. Gierlach B., Gierlach O., Ceramika wieku XVI w Warszawie, „Warszawskie Materiały Archeologiczne” 3 (1968). [Google Scholar]
  23. Gierlach O., Góra Trębacz w Trzebnicy w świetle badań archeologicznych w 1964 r., „Wiadomości Archeologiczne” 40 (1975). [Google Scholar]
  24. Górska I., Archeologiczne badania na terenie średniowiecznego zamku w Nowym Korczynie, pow. Busko, [w:] Badania archeologiczne w okolicy Wiślicy, Warszawa 1963. [Google Scholar]
  25. Gruszecki A., Zamki i pałace małopolskie w XVI w. Cechy reprezentacyjno-mieszkaniowe i obronne, Warszawa 1986. [Google Scholar]
  26. Guerquin B., Zamki w Polsce, Warszawa 1974. [Google Scholar]
  27. Hachulska-Lewos R., Materiały średniowieczne z Krakowa-Nowej Huty, stan. 1 (Mogiła, rejon szpitala-centrum), „Materiały Archeologiczne” 13 (1972). [Google Scholar]
  28. Hensel W., Początki państwa polskiego i jego kultury, Wrocław 1971. [Google Scholar]
  29. Holl I., Középkoricserépedények a Budaivárpalotából (XIII-XV sz.), „Buda-pest Régiségei” 20 (1963), ryc. 46. [Google Scholar]
  30. Hołubowicz W., Badania wykopaliskowe w Opolu w 1958 r., „Sprawozdania Archeologiczne” 149 (1962). [Google Scholar]
  31. Inglot S., Stan i rozmieszczenie uposażenia biskupstwa krakowskiego w połowie XV wieku. [Google Scholar]
  32. Jamka R., Szczegółowe sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Opolu za okres 1948-1949, „Materiały Wczesnośredniowieczne” 1 (1949). [Google Scholar]
  33. Janiszowski K., Ceramika XVI w., „Warszawskie Materiały Archeologiczne” 1 (1966). Kaźmierczyk J., Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na zamku w Toszku, „Archeologia Śląska” 2 (1959). [Google Scholar]
  34. Jurasz T., Zamki i ich tajemnice, Warszawa 1972. [Google Scholar]
  35. Kajzer L., Kołodziejski S., Salm J., Leksykon zamków w Polsce, Warszawa 2001. [Google Scholar]
  36. Kajzer L., Zamki i społeczeństwo. Przemiany architektury i budownictwa obronnego w Polsce w X-XVIII wieku, Łódź 1993. [Google Scholar]
  37. Kamińska J., Obronność siedzib rycerskich w świetle archeologii, [w:] Początki zamków w Polsce, Wrocław 1978. [Google Scholar]
  38. Kamińska J., Siedlątków, obronna siedziba rycerska z XIV [w:], „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna” 15 (1968). [Google Scholar]
  39. Kaźmierczyk J., Wrocław lewobrzeżny we wczesnym średniowieczu, t. 1, Wrocław 1966. [Google Scholar]
  40. Kaźmierczyk J., Wrocław lewobrzeżny we wczesnym średniowieczu, t. 2, Wrocław 1970. [Google Scholar]
  41. Kaźmierczyk J., Wyniki badań wykopaliskowych na dziedzińcu uniwersyteckim we Wrocławiu, „Archeologia Śląska” 2 (1959), ryc. 4,15. [Google Scholar]
  42. Kociszewski L., Kruppé J., Badania fizykochemiczne ceramiki warszawskiej XIV-XVII wieku, Wrocław 1973. [Google Scholar]
  43. Kołodziejski S., Geneza obronnych rezydencji możnowładztwa w Polsce Piastowskiej, [w:] Castrum, urbis et bellum, Baranavičy 2002. [Google Scholar]
  44. Kołodziejski S., Obronne siedziby biskupów krakowskich. Zarys problematyki badawczej, [w:] Siedziby biskupów krakowskich na terenie dawnego województwa sandomierskiego. Materiały z sesji naukowej. Kielce 20. IX. 1997, red. Kajzer L., Kielce 1997. [Google Scholar]
  45. Kołos-Szafrańska Z., W odpowiedzi na recenzję S. Suchodolskiego, „Archeologia Polski” 11 (1966). [Google Scholar]
  46. Komsza M., O znaczenii gon czarnych klejm rannofeodalnej epochi, „Dacia” 5 (1961). [Google Scholar]
  47. Kostrzewski J., Chmielewski W., Jażdżewski K., Pradzieje Polski, Wrocław 1965. [Google Scholar]
  48. Kostrzewski J., Kultura prapolska, Poznań 1949. [Google Scholar]
  49. Kracik J., Ryś G., Dziesięć wieków diecezji krakowskiej, Kraków 1998. [Google Scholar]
  50. Král J., Nálezstředovĕkékeramiky v Opavĕ, „ČasopisSlezskéhoMusea” 5 (1956), z. 2. [Google Scholar]
  51. Kruppé J, Garncarstwo warszawskie w wiekach XIV i XV, Wrocław 1967. [Google Scholar]
  52. Kruppé J., Garncarstwo warszawskie w wiekach XIV i XV, Wrocław 1967. [Google Scholar]
  53. Kruppé J., Studia nad ceramiką XIV wieku ze Starego Miasta w Warszawie, Wrocław 1961. [Google Scholar]
  54. Kruppé, J., Garncarstwo warszawskie w wiekach XIV i XV, Wrocław 1967. [Google Scholar]
  55. Küas H., Mittelalterliche Keramik und andere Funde von Randstädter Steinweg und Pleissenmühlgraben zu Leipzig, „Arbeits und Forschungsberichte zur Sächsischen Bodenden kmalpflege” 14-15 (1966). [Google Scholar]
  56. Kuczyński J., Bodzentyn – zamek. Sprawozdanie z badań archeologicznych przeprowadzonych w 1963 r., „Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego” 3 (1966). [Google Scholar]
  57. Kwapieniowa M., Wałowy A., Średniowieczny piec garncarski odkryty w Dobczycach, pow. Myślenice, „Materiały Archeologiczne” 7 (1966). [Google Scholar]
  58. Leńczyk G., Grodziska i zamczyska w województwie krakowskiem[!], „Z otchłani wieków” 9 (1934). [Google Scholar]
  59. Leńczyk G., Drugie sprawozdanie z inwentaryzacji i planowania grodzisk w woj. Krakowskiem[!] w r. 1933, [w:] „Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności” 34 (1934), z. 3. [Google Scholar]
  60. Leńczyk G., Grodzisko w Piekarach, [w:] Badania wykopaliskowe w Piekarach w powiecie krakowskim, Kraków 1939. [Google Scholar]
  61. Leńczyk G., Wyniki dotychczasowych badań na Tyńcu, pow. Kraków, „Materiały Starożytne” 1(1956). [Google Scholar]
  62. Łepkowski J., Przegląd zabytków przeszłości z okolic Krakowa, Warszawa 1863. [Google Scholar]
  63. Machay F., Działalność duszpasterska kardynała Radziwiłła, biskupa krakowskiego (1591-1600), Kraków 1936. [Google Scholar]
  64. Małkowska-Holcerowa T., Lipowiec, dawny zamek biskupów krakowskich, Warszawa 1998. [Google Scholar]
  65. Małkowska-Holcerowa T., Lipowiec. Dawny zamek biskupów krakowskich, Warszawa 1989. [Google Scholar]
  66. Mechelk H. W., Stadtkernforschung in Dresden, „Forschungen zur Ältesten Entwicklung Dresdens” 4 (1970), ryc. 36.1-3. [Google Scholar]
  67. Motyka J., Kasztelania Chrzanowska, [w:] Chrzanów. Studia z dziejów miasta i regionu do roku 1939, Chrzanów 1998. [Google Scholar]
  68. Nekuda V., Pfaffenschlag – zaniklastředověkáves u Slavonic, Brno 1975. [Google Scholar]
  69. Nekuda, V., Reichertová K., Středovĕkákeramika v Čechách a na Moravĕ, Brno 1968. [Google Scholar]
  70. Nickel E., Eine mittelalterliche Fäkaliengrube in Magdeburg, „Praehistorische Zeitschrift” 37 (1959), ryc. 10b. [Google Scholar]
  71. Niesiołowska A., Perzyńska M., Żak J., Badania na posesji Ostrów Tumski 13 w latach 1950-1953, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 2, Wrocław 1960, s. 164- [Google Scholar]
  72. Piątkiewicz-Dereniowa M., Płytki posadzkowe z opactwa benedyktynów w Tyńcu, „Folia HistoriaeArtium” 6-7 (1971). [Google Scholar]
  73. Polla B., Středovĕkázaniknutá osada na Spiši (Zalužany), Bratysława 1962. [Google Scholar]
  74. Prokop K.R., Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999. [Google Scholar]
  75. Próba odtworzenia zaginionej części „Liber Beneficiorum” Długosza, z. 2, red. Bujak F., Lwów 1925. [Google Scholar]
  76. Przybyszewski B., Zarys dziejów diecezji krakowskiej (do roku 1999), Kraków 2000. [Google Scholar]
  77. Radomĕrský P., Richter M., Korpus českéstředověkékeramikydatovanémincemi, „Sbornik Národniho Muzea w Praze” 26 (1974). [Google Scholar]
  78. Radwański K., Wczesnośredniowieczna ceramika krakowska i zagadnienie jej chronologii, „Materiały Archeologiczne” 9 (1968). [Google Scholar]
  79. Reichertová K., Středověkákeramika ze SezimovaŬsti, Tábora, a KozihoHrádku. Přispěvek ku chronologii a tvaroslovistředovĕkýkeramiky, Praha 1965. [Google Scholar]
  80. Romiński W., Otmuchów, pow. Grodków, „Silesia Antiqua” 16 (1974). [Google Scholar]
  81. Rybakow B., Remesłodrewnej Rusi, b.m. 1948, [Google Scholar]
  82. Siemaszko A., Włodarek A.], Babice, [w:] Architektura gotycka w Polsce, t. 2, Katalog zabytków, red. Mroczko T, Arszyński M., Warszawa 1995. [Google Scholar]
  83. Sikora F., Lipowiec, [w:] Słownik Historyczno-Geograficzny Województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. 3, z. 3, red. Gąsiorowski A., Kraków 2000, s. 674. [Google Scholar]
  84. Sikorska-Uflik I., Materiały z badań wykopaliskowych przeprowadzonych na Starym Rynku w Poznaniu w roku 1964, „Fontes Archaeologici Posnanienses” 21 (1970), ryc. 22.7. [Google Scholar]
  85. Silnicki T., Z dziejów Kościoła w Polsce. Studia i szkice historyczne, Warszawa 1960. [Google Scholar]
  86. Sobieski W., Dzieje Polski, t. 1, Warszawa 1923. [Google Scholar]
  87. Strauss K., Beiträge zur Geschichte der mittelalterlichen Keramik, „Mannus” 18 (1926). [Google Scholar]
  88. Strauss K., Studien zur mittelalterlichen Keramik, Leipzig 1923. [Google Scholar]
  89. Ślawski T., Z przeszłości garncarstwa w Bieczu, „Polska Sztuka Ludowa” 15 (1961), ryc.1 [Google Scholar]
  90. Wałowy A., Materiały z badań archeologicznych na średniowiecznym zameczku w Szaflarach, pow. Nowy Targ, „Materiały Archeologiczne” 2 (1960). [Google Scholar]
  91. Wałowy A., Późnośredniowieczne garncarstwo krakowskie w świetle źródeł archeologicznych, „Materiały Archeologiczne” 19 (1979). [Google Scholar]
  92. Wiśniowski E., Kościół na ziemiach polskich w średniowieczu, [w:] Historia Kościoła, t. 2 (600-1500), red. Rogier L.J., Aubert R., Knowles M.D., Warszawa 1988. [Google Scholar]
  93. Wojciechowski Z., Państwo polskie w wiekach średnich. Dzieje ustroju, Poznań 1948. [Google Scholar]
  94. Wójcik M.L., Ród Gryfitów do końca XIII wieku. Pochodzenie – genealogia – rozsiedlenie, Wrocław 1993. [Google Scholar]
  95. Zagórowski, O. Lipowiec zamek biskupi i dom poprawy dla księży, [w:]„Nasza Przeszłość” 12 (1960). [Google Scholar]
  96. Zlat M., Polska albo opisanie położenia Królestwa Polskiego, Kraków 1976. [Google Scholar]
  97. Zlat M., Zamek średniowieczny jako problem historii sztuki, [w:] Początki zamków w Polsce, Wrocław 1978. [Google Scholar]
  98. Żak J., Badania w ogrodzie przy ul. Ostrów Tumski 10 w roku 1946, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 1, Wrocław 1959. [Google Scholar]
  99. Żaki A., Archeologia Czchowa nad Dunajcem, cz. 1, Zamczysko-baszta w świetle badań, „Acta Archaeolo-gicaCarpathica” 9 (1967). [Google Scholar]
  100. Żaki A., Badania nad przedlokacyjnym Krakowem w latach 1958-1961, „Sprawozdania Archeologiczne” 15 (1963). [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.