Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 23 Nr 2 (2015)

Teologia biblijna

Wokół problemu datacji Dziejów Apostolskich

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2015.23.2.75-94  [Google Scholar]
Opublikowane: 29.11.2019

Abstrakt

The article shows a new trend of research in the American biblical studies concerning canonical Acts, which departs from the traditional assign them Luke, the companion of St. Paul, and moves their rise at the beginning of the second century (100 –150). Shows that arguments for the appeal, to which the consequences of interpretation leads and how it affects the reconstruction of the origins of Christianity. Shifting of dating the writing of the Acts allows to treat them as polemical work to the theology of Cerdon and Marcion. Location them in this historical context, better explains the relationship of the Acts of the person of Paul of Tarsus and his letters. At the same time the message appears as mythological, but not divorced from historical reality, but bonded with him by interpreting the word of God, which introduces the recipients in the history of the sacred. This is subordinated to the language the author of Acts, which should be treated as performative.

Bibliografia

  1. Apokryfy Nowego Testamentu: Apostołowie, cz. 1: Andrzej, Jan, Paweł, Piotr, Tomasz, red. M. Starowieyski, Kraków 2007. [Google Scholar]
  2. Austin J.L., Mówienie i poznawanie, Warszawa 1993. [Google Scholar]
  3. Bartnik Cz.S., Historiologia w kulturach starożytnych, Lublin 2000. [Google Scholar]
  4. Beduhn J.D., The First New Testament. Marcion's Scriptural Canon, Salem, Oregon 2013. [Google Scholar]
  5. Bultmann R., Jesus Christ and Mithology, New York 1958. [Google Scholar]
  6. Cameron R., Miller M.P., Redescribing Christian Origins, Atlanta 2004. [Google Scholar]
  7. Danielou D., Nouvelle histoire de l’Eglise, vol. 1, Paris 1963. [Google Scholar]
  8. Danielou D., Marrou H., Historia Kościoła, t. 1, Od początków do roku 600, tłum. M. Taranowska, Warszawa 1984. [Google Scholar]
  9. Dzieje Apostolskie. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, oprac. i tłum. E. Dąbrowski, Poznań 1961. [Google Scholar]
  10. Dzieje Apostolskie: egzegeza, interpretacja, teologia, red. D. Kotecki, Toruń 2008. [Google Scholar]
  11. Ewangelia według św. Łukasza rozdziały 1–11., cz. 1, oprac. i tłum. F. Mickiewicz, Częstochowa 2011. [Google Scholar]
  12. Ewangelia według św. Łukasza, t. 1–2, oprac. i tłum. F. Mickiewicz, Częstochowa 2011–2012. [Google Scholar]
  13. Frend W.H., The Rise of Christianity, Philadelphia 1984. [Google Scholar]
  14. Gnilka J., Pierwsi chrześcijanie: źródła i początki Kościoła, tłum. W. Szymona, Kraków 2004. [Google Scholar]
  15. Gryglewicz F., Dzieje Apostolskie, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 4, red. F Gryglewicz, L. Bieńkowski L. Łukaszyk, Lublin 1983, 576. [Google Scholar]
  16. Harnack A., Marcion. Das Evangelium vom fremden Gott, Leipzig 1921. [Google Scholar]
  17. Hills J.V., The Acts of the Apostles in the Acts of Paul, [in;] Society of Biblical Literature 1994 Seminar Papers, ed. E.H. Lovering, Atlanta 1994, s.24–54. [Google Scholar]
  18. Ireneusz z Lyonu, Adversus haereses III, 3, 5. [Google Scholar]
  19. Jaspers K., Bultmann R., Problem demitologizacji, red. T. Kupś , tłum. M. Pawlicki, D. Kolasa, Toruń 2015. [Google Scholar]
  20. Jóźwiak F., Dzieje Apostolskie, [w:] Wstęp do Nowego Testamentu, red. F. Gryglewicz, Poznań–Warszawa 1969, s. 299–332. [Google Scholar]
  21. Kiereś H., Mit, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 7, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2006. [Google Scholar]
  22. Knox J., Marcion and the New Testament. An Essay in the Early History of the Canon, Chicago 1942. [Google Scholar]
  23. Kręcidło J., Dzieje Apo¬stolskie na tle starożytnej historiografii, „Biblica et Patristica Thoruniensia” (2008), nr 1, s. 17–33. [Google Scholar]
  24. Leszczyński R.M., Marcjonici, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 11, red. E. Ziemann, Lublin 2006, s. 1254 –1255. [Google Scholar]
  25. Lewandowski G., Polemika między Tertulianem a Marcjonem na temat nauki o „dwóch Bogach” w świetle „Adversus Marcionem”, „Studia Gnesnensia” (1999), nr 13, s. 205–241. [Google Scholar]
  26. Lindemann G., The Acts of Apostles. What Really Happened in the Earliest Days of the Church, Amhest, New York 2005. [Google Scholar]
  27. Moll S., The Arch – Heretic Marcion, Tiibingen 2010. [Google Scholar]
  28. Najda A.J., Historiografia paradygmatyczna w Dziejach Apostolskich, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  29. Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Pisma Świętego w Kościele, tłum. K. Romaniuk, Poznań 1994. [Google Scholar]
  30. Pervo J., The Acts of Paul: a New Translation with Introduction and Commentary, [b.m.w] 2014. [Google Scholar]
  31. Pervo J., The Gospel of Luke. The Scholars Bible, Salem, Oregon 2014. [Google Scholar]
  32. Pervo R.I., „A Hard Act to Follow”: the Acts of Paul and the Canonical Acts, „Journal Higher Cricism” (1995), no. 2, s. 3–31. [Google Scholar]
  33. Pervo R.I., The Date of Acts, [in:] Acts and Christian Beginnings: The Acts Seminar Report, red. D.E. Smith, J.B. Tyson, Salem, Oregon 2013, s. 6–9. [Google Scholar]
  34. Piskozub–Piwosz A., Polemika z marcjonizmem w Orygenesa „Komentarz do Listu świętego Pawła do Rzymian”, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stu¬dia Religiologica” 39 (2006), s. 127–140. [Google Scholar]
  35. Pontificia Commissione Biblica, De auctore, de tempore compositionis et de historica veritate libri Actuum Apostolorum, , „Acta Apostolicae Sedis” (1913), nr 5, s. 291–292. [Google Scholar]
  36. Ptaszek R.T., Bultmann Rudolf, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 1, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2000, s. 736–737. [Google Scholar]
  37. Ptaszek R.T., Marcjon z Pontu, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 6, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2005, s. 824–826. [Google Scholar]
  38. Rakocy W., „Będziecie moimi świadkami…” (Dz 1, 8) [w:] Dzieje Apostolskie – Listy św. Pawła (Wprowadzenie w myśl i wezwanie ksiąg biblijnych), t. 9, red. J. Frankowski, S. Mędala, Warszawa [b.r.], s. 13–81. [Google Scholar]
  39. Rakocy W., Paweł Apostoł: chronologia życia i pism, Częstochowa 2003. [Google Scholar]
  40. Sajdak J., Kwintus Septymiusz Florens Tertulian, Czasy, życie, dzieła, Poznań 1949. [Google Scholar]
  41. Stachura M., Herezja Marcjona i rozwój terytorialny kościoła marcjonitów do początku IV w., „Nomos. Kwartalnik Religioznawczy” 3–4 (1995–1996), nr 12–13, s. 153–167. [Google Scholar]
  42. Stachura M., Marcjon z Pontu i początki kościoła marcjonitów, „Vox Patrum” 11–12 (1991–1992), z. 20–23, s. 345–360. [Google Scholar]
  43. Sztajer S., Mit – język – rzeczywistość: mityczno–rytualna kreacja i odtwarza¬nie uniwersum religijnego, „Przegląd Religioznawczy” 219 (2006), nr 1, s. 59–82. [Google Scholar]
  44. Teodoret L., Haereticorum fabularum compendium, I, 1, 24. [Google Scholar]
  45. Tyson J.B., Acts, Myth, and History, [w:] Acts and Christian Beginnings: the Acts Seminar Report, red. D.E. Smith, J.B. Tyson, Salem, Oregon 2013, s.15–18. [Google Scholar]
  46. Tyson J.B., Marcion and Luke – Acts: a Defining Struggle, Columbia, South Carolina 2006. [Google Scholar]
  47. Van der Leeuw G., Fenomenologia religii, tłum. J. Prokopiuk, Warszawa 1997, [Google Scholar]
  48. Vermes G., Twarze Jezusa, tłum. J. Kołak, Kraków 2008. [Google Scholar]
  49. Walkier W.O., Interpolations in the Pauline Letters, London 2001. [Google Scholar]
  50. Walker W.O., Paul and His Legacy: Collected Essays, Salem, Oregon 2014. [Google Scholar]
  51. Wipszycka E., Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 2006. [Google Scholar]
  52. Zamorzanka A.Z., Cerdon, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, t. 2, red. A. Maryniarczyk i in., Lublin 2001, s. 80–81. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.