Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 29 Nr 2 (2021)

Biblistyka

Jaskinia Makpela (mi'arat hammakpelah). Tradycja żydowska i archeologia świętych grobów w Hebronie

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2021.29.2.61-75  [Google Scholar]
Opublikowane: 27.12.2021

Abstrakt

Historia biblijnego Izraela jest imponująca. Mimo że uwaga historyków i archeologów w większości skupiona jest na Jerozolimie, należy pamiętać, że pierwszymi nabytymi na własność skrawkami Ziemi Obiecanej były pole i jaskinia w Hebronie. Tam również mieściła się pierwsza stolica królestwa Dawida, która po wygranej kampanii przeciwko Jebusytom została przeniesiona do Jerozolimy. Choć temat jaskini Makpela wydaje się dość powszechny, polska literatura biblijna jest w tej kwestii dość uboga. Niniejszy artykuł w pierwszej kolejności poświęca uwagę krótkiej egzegezie fragmentów Księgi Rodzaju traktujących o podjętym zagadnieniu; następnie zostaje przybliżona terminologia, która w kwestii zrozumienia tematu jest kluczowa. Innowacyjny punkt to spojrzenie w głąb żydowskiej kabały, która niezwykle interesująco rysuje tradycję Makpeli, bardzo głęboko zakorzenionej w judaizmie. Ostatnim zagadnieniem jest ujęcie archeologiczne, które mimo braku możliwości działań naukowych w dzisiejszym kompleksie grobowym biblijnych patriarchów przybliża kilka ciekawych faktów z przeszłości, pobudzając przy tym wyobraźnię, i stwarza niesamowitą atmosferę wokół jednego z najbardziej owianych tajemnicą obiektów sakralnych świata.

Bibliografia

Achtemeier P.J., Encyklopedia Biblijna, Warszawa 1998.

A Living Library of Jewish Texts, https://www.sefaria.org/Bereishit_Rabbah?lang=bi [dostęp: 28.09.2020].

Berg R., The Zohar: Prologue – Beresheet A 1/23, Nowy Jork 2003.

Biblia to jest Księgi Starego i Nowego Testamentu, tłum. J. Wujek, t. 1, Toruń 1599.

Black M., Rowley H.H., Peake’s Commentary on the Bible, Hongkong 1977.

Bright J., Historia Izraela, Warszawa 1994.

Brown R.E., Fitzmyer J.A., Murphy R.E., Katolicki Komentarz Biblijny, Warszawa 2001.

Buckenmaier A., Abraham. Ojciec wierzących, Kraków 2005.

Free J.P., Vos H.F., Archeology and Bible History, Michigan 1992.

Klimas S.N., Autentyczność Bożego Grobu w Jerozolimie. Badania historiograficzne, archeologiczno-architektoniczne i udokumentowane w zabytkach (I-X w.), Kalwaria Zebrzydowska 2018.

Koehler L., Baumgartner W., Stamm J.J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, t. 1, Warszawa 2008.

Lanning M.L., 100 największych dowódców wszechczasów, Warszawa 1998.

Laughlin J.C.H., Fifty Major Cites of the Bible, Londyn–Nowy Jork 2006.

Lemański J., Nowy Komentarz Biblijny. Księga Rodzaju rozdziały 11,27-36-43, t. 1, cz. 2–3, Częstochowa 2013.

Majewski M., Pięcioksiąg odczytany na nowo. Przesłanie autora kapłańskiego (P) i jego wpływ na powstanie Pięcioksięgu, Kraków 2018.

Miller N., Patriarchal Burial Site Explored for First Time in 700 Years, „Biblical Archeology Review” 11/3 (1985).

Orr J., Nuelsen J.L., Mullins E.Y., The International Standard Bible Encyclopedia, vol. 3, Chicago 1915.

Rubinkiewicz R., Apokryfy Starego Testamentu, Warszawa 1999.

Skolnik F., Berenbaum M., Encyclopedia Judaica, vol. 13, Jerusalem 2007.

The Hebron Fund, Inside the Caves of Machpela, https://www.hebronfund.org/inside-the-caves-of-machpela/ [dostęp: 8.09.2020].

The Zohar, Chayei Sarah-Toldot 4/23, Nowy Jork 2003.

The Zohar, Lech Lecha-Vayera 3/23, Nowy Jork 2003.

The Zohar, Trumah-Safra-Det’zniuta 11/23, Nowy Jork 2003.

Wright T., Early Travels in Palestine, Londyn 1848.

Wróbel M.S., Biblia Aramejska. Targum Neofiti 1. Księga Rodzaju, Lublin 2014.

Downloads

Download data is not yet available.