Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 30 Nr 2 (2022)

Biblistyka

Kantyki w ewangelii dzieciństwa według świętego Łukasza

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2022.30.2.7-29  [Google Scholar]
Opublikowane: 08.02.2023

Abstrakt

Przedmiotem analizy w niniejszym artykule są cztery kantyki z Łukaszowej Ewangelii Dzieciństwa (Magnificat, Benedictus, Gloria oraz Nunc dimittis). Autor stawia pytanie o przyczynę przejścia od prozy do poezji. W badaniach nad kantykami (określanymi jako psalmy wstawione w tekst Ewangelii (ang. inset psalms) oraz Psałterzem zastosowano dwa podejścia: historyczne oraz prospektywne. W ramach pierwszego – intertekstualnego – przedstawiono, w jaki sposób kantyki Łukasza nawiązują do natchnionych i kanonicznych tekstów Starego Testamentu, wywierających istotny wpływ na bohaterów, ewangelistę, a także odbiorców dzieła. Narrator zaprasza czytelnika do przyjęcia ich jako Słowa Bożego na dziś. W podejściu drugim podkreśla się „linie melodyczne” wprowadzone przez kantyki w dziele Łukaszowym (Ewangelia i Dzieje Apostolskie). Cztery kantyki są ściśle ze sobą powiązane, stając się uprzywilejowanymi miejscami hermeneutycznymi dla zrozumienia sensu całej narracji. Dlaczego zatem Łukasz wprowadza kantyki do testu Ewangelii? Podkreślają one ich antropologiczną wartość i stanowią odpowiedź na wydarzenie zbawcze. Odpowiedź ta staje się częścią samego wydarzenia, ponieważ tylko przez nią przekazywana jest pełnia tego, czego Pan dokonał, dokonuje i będzie dokonywał w przyszłości.

Bibliografia

  1. Aletti J.-N., Les passages néotestamentaires en prose rythmée. Propositions sur leurs fonctions multiples, [in:] Les hymnes du Nouveau Testament et leurs fonctions. XXIIe congrès de l’Association catholique française pour l’étude de la Bible (Strasbourg, 2007), Serie: Lectio Divina 225, D. Gerber, P. Keith (édd.), Paris 2009, pp. 239–263. [Google Scholar]
  2. Aletti J.-N., L’Évangile selon saint Luc. Commentaire, Serie: Le Livre et le Rouleau 57, Bruxelles–Paris 2022. [Google Scholar]
  3. Berger K., Formen und Gattungen im Neuen Testament, Serie: UTB Theologie 2532, Tübingen–Basel 2005. [Google Scholar]
  4. Brown R.E., The Birth of the Messiah: A Commentary of the Infancy Narratives in the Gospels of Matthew and Luke. New Updated Edition, Serie: The Anchor Yale Bible Reference Library, New York et al. 1999. [Google Scholar]
  5. Coleridge M., The Birth of the Lukan Narrative: Narrative as Christology in Luke 1-2, Serie: Journal for the Study of the New Testament. Supplement Series 88, Sheffield 1993. [Google Scholar]
  6. Crimella M., La ripresa dell’Antico Testamento nell’Opera Lucana. Lo stato dell’arte, [in:] L’Opera Lucana (Vangelo di Luca e Atti degli Apostoli). Seminario per studiosi di Sacra Scrittura. Roma, 21-25 gennaio 2019, Serie: @biblicum 5, Roma 2019, pp. 65–117. [Google Scholar]
  7. Crimella M., Luca. Introduzione, traduzione e commento, Serie: Nuova versione della Bibbia dai testi antichi 39, Cinisello Balsamo 2015. [Google Scholar]
  8. Crimella M., Psałterz i modlitwa, “Wrocławski Przegląd Teologiczny” 29/1 (2021), pp. 7–28. [Google Scholar]
  9. Delitzsch F., Symbolæ ad Psalmos illustrandos isagogicæ, Lipsiæ 1846. [Google Scholar]
  10. Didascalia et Constitutiones Apostolorum, vol. 1, F.X. Funk (ed.), Paderbornæ 1905. [Google Scholar]
  11. Dupont J., Le Magnificat comme discours sur Dieu [1980], [in:] J. Dupont, Études sur les évangiles synoptiques, t. 2, Serie: Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium 70 B, Leuven 1985, pp. 953–975. [Google Scholar]
  12. Farris S.C., The Hymns of Luke’s Infancy Narratives: Their Origin, Meaning and Significance, Serie: Journal for the Study of the New Testament. Supplement Series 9, Sheffield 1985. [Google Scholar]
  13. Flichy O., Quand le récit se fait poésie. Les hymnes de Luc 1–2, [in:] Analyse narrative et Bible. Deuxième colloque international du RRENAB, Louvain-la-Neuve, avril 2004, C. Focant, A. Wénin (édd.), Serie: Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium 191, Leuven–Paris–Dudley, MA 2005, pp. 389–406. [Google Scholar]
  14. Garland D.E., Luke, Serie: Zondervan Exegetical Commentary on the New Testament 3, Grand Rapids, MI 2011. [Google Scholar]
  15. Genette G., Palimpsestes. La littérature au second degré, Serie: Poétique, Paris 1982. [Google Scholar]
  16. George A., Les anges, [in:] A. George, Études sur l’œuvre de Luc, Serie: Sources Bibliques, Paris 1986, pp. 149–183. [Google Scholar]
  17. Gerber D., Le Magnificat, le Benedictus, le Gloria et le Nunc dimittis: quatre hymnes en réseau pour une introduction en surplomb à Luc-Actes, [in:] La Bible en récits. L’exégèse biblique à l’heure du lecteur. Colloque international d’analyse narrative des textes de la Bible, Lausanne (mars 2002), D. Marguerat (éd.), Serie: Le Monde de la Bible 48, Genève 2005, pp. 353–367. [Google Scholar]
  18. Gerber D., ‘Ton salut que tu as préparé’. Les diverses fonctions du cantique de Syméon en Luc-Actes, [in:] Les hymnes du Nouveau Testament et leurs fonctions. XXIIe congrès de l’Association catholique française pour l’étude de la Bible (Strasbourg, 2007), Serie: Lectio Divina 225, D. Gerber, P. Keith (édd.), Paris 2009, pp. 83–98. [Google Scholar]
  19. Green J.B., The Gospel of Luke, Serie: The New International Commentary on the New Testament, Grand Rapids, MI–Cambridge 1997. [Google Scholar]
  20. Gunkel H., Einleitung in die Psalmen. Die Gattungen der religiösen Lyrik Israels, Serie: Göttinger Handkommentar zum Alten Testament 2, Göttingen 1933. [Google Scholar]
  21. Irigoin J., La composition rythmique des cantiques de Luc, “Revue Biblique” 98/1 (1991), pp. 5–50. [Google Scholar]
  22. Koch S., Die Samuelbücher als Indikation heilsgeschichtlichen Handelns im Lukasevangelium, [in:] The Books of Samuel: Stories – History – Reception History, W. Dietrich, C. Edenburg, P. Hugo (eds.), Serie: Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium 284, Leuven–Paris–Bristol, CT 2016, pp. 555–562. [Google Scholar]
  23. Lohfink N., Psalmen im Neuen Testament. Die Lieder in der Kindheitsgeschichte bei Lukas, [in:] Neue Wege der Psalmenforschung. Für Walter Beyerlin, K. Seybold, E. Zenger (Hrsg.), Serie: Herders Biblische Studien 1, Freiburg–Basel–Wien 1994, pp. 105–125. [Google Scholar]
  24. Lovinfosse M. de, La pédagogie de la « visite » (episkopé) de Dieu chez Luc, Serie: Études bibliques. Nouvelle série 76, Leuven–Paris–Bristol, CT 2018. [Google Scholar]
  25. Manicardi E., “Lo pose in una mangiatoia”. Il racconto lucano dell’infanzia di Gesù, Serie: Biblica, Bologna 2019. [Google Scholar]
  26. Mele S., A causa della speranza d’Israele. Il finale del libro degli Atti (At 28,17-31) alla luce della predicazione ad Antiochia di Pisidia (At 13,13-52) e a Corinto (At 18,1-18), Assisi 2014. [Google Scholar]
  27. Muraoka T., A Greek-English Lexicon of the Septuagint, Louvain–Paris–Walpole, MA 2009. [Google Scholar]
  28. Paszko P., Mundus inversus nei cantici femminili dell’Antico Testamento, Serie: Analecta Biblica 227, Roma 2019. [Google Scholar]
  29. Piégay-Gros, N., Introduction à l’intertextualité, Serie: Lettres supérieures, Paris 1996. [Google Scholar]
  30. Sequeri P.A., Effetti dell’Angelo. Prospettive dell’angelologia per una nuova teologia della storia, “La rivista del clero italiano” 89 (2008), pp. 254–268. [Google Scholar]
  31. Sonnet J.-P., “C’est moi qui, pour Yhwh, c’est moi qui veux chanter” (Jg 5,3). La poésie lyrique au sein du récit biblique, [in:] Analyse narrative et Bible. Deuxième colloque international du RRENAB, Louvain-la-Neuve, avril 2004, C. Focant, A. Wénin (édd.), Serie: Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium 191, Leuven–Paris–Dudley, MA 2005, pp. 373–387. [Google Scholar]
  32. Sonnet J.-P., “Tu diras ce jour-là…” (Is 12,1)”, [in:] R. Lafontaine et al., L’Écriture âme de la théologie, Serie: Collection Institut d'Études Théologiques 9, Bruxelles 1990, pp. 163–187. [Google Scholar]
  33. Watts J.W., Psalms and Story: Inset Hymns in Hebrew Narrative, Serie: Journal for the Study of the Old Testament. Supplement Series 139, Sheffield 1992. [Google Scholar]
  34. Weitzman S., Song and Story in Biblical Narrative: The History of a Literary Convention in Ancient Israel, Serie: Indiana Studies in Biblical Literature, Bloomington–Indianapolis, IN 1997. [Google Scholar]
  35. Wolter M., Das Lukasevangelium, Serie: Handbuch zum Neuen Testament 5, Tübingen 2008. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.