Abstract
Współczesna debata teologiczna szeroko omawia ludzkie poznanie i samozrozumienie Chrystusa w kontekście historycznym. W niniejszym artykule analizowane jest rozróżnienie dokonane przez Akwinatę między zwykłą nabytą wiedzą Chrystusa a Jego „wiedzą wlaną” lub nadprzyrodzonym zrozumieniem i poznaniem profetycznym. To rozróżnienie w odniesieniu do nabytej wiedzy Chrystusa dostarcza materiału do rozważań na temat przekazu i samozrozumienia Jezusa rozpatrywanych w historycznym i kulturowym kontekście językowym. Nacisk na zwykłe ludzkie uwarunkowania Chrystusa jest jednakże słusznie uzupełniony o wynikające z łaski zrozumienie własnej tożsamości, misji i soteriologicznego znaczenia. Święty Tomasz z Akwinu traktuje o wiedzy wlanej Chrystusa w taki sposób, aby umożliwić nam uznanie w Jezusie habitualnej zdolności do profetycznego poznania, dzięki której wiedziałby on wszystko, czego potrzebował dla dobra swojej misji. Ostatnia część artykułu jest poświęcona badaniu, w jaki sposób afirmacja wiedzy wlanej jest również zgodna z tradycyjnym katolickim twierdzeniem, że Chrystus nie miał teologicznej cnoty wiary, tylko w pewnym stopniu widzenie uszczęśliwiające. Końcowe rozważania dotyczą rozróżnienia i kompatybilności wiedzy wlanej oraz bezpośredniej, uszczęśliwiającej intuicji w ludzkim umyśle Chrystusa.
Riferimenti bibliografici
Arystoteles, De interpretatione.
Barker M., Aquinas on Internal Sensory Intentions: Nature and Classification, „International Philosophical Quarterly” 52/2 (2012), s. 199–226.
Barker M., Experience and Experimentation: The Meaning of Experimentum in Aquinas, „The Thomist” 76/1 (2012), s. 37–71.
Bathrellos D., The Byzantine Christ: Person, Nature and Will in the Christology of Saint Maximus the Confessor, Oxford 2005.
Caird G.B., New Testament Theology, Oxford 1995.
Dodd C.H., The Interpretation of the Fourth Gospel, Cambridge 1953.
Dunn J.D.G., Jesus Remembered, Grand Rapids 2003.
Gaine S.F., Did the Saviour See the Father? Christ, Salvation, and the Vision of God, London 2015.
Gaine S.F., Is There Still a Place for Christ’s Infused Knowledge in Catholic Theology and Exegesis?, „Nova et Vetera” English edition 2 (2018).
Garrigues J.-M., La conscience de soi telle qu’elle était exercée par le Fils de Dieu fait homme, „Nova et Vetera” 79/1 (2004), s. 39–51.
Israel J., Radical Enlightenment: Philosophy in the Making of Modernity 1650–1750, Oxford 2001.
Jan od św. Tomasza, Cursus theologicus.
Jan Paweł II, Novo Millennio Ineunte 2001.
Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1992.
Kongregacja Nauki Wiary, Notyfikacja w sprawie ks. Jona Sobrino, 2006.
Legge D., The Trinitarian Christology of Thomas Aquinas, Oxford 2017.
Lessing G.E., Philosophical and Theological Writings, tłum. H.B. Nisbet (ed.), Cambridge 2005.
Lindbeck G.A., The Nature of Doctrine: Religion and Theology in a Post-Liberal Age, Louisville 1984.
Neill S., Wright N.T., The Interpretation of the New Testament, 1861–1986, Oxford 1988.
Nicolas M.-J., Voir Dieu dans la ‘condition charnelle’, „Doctor Communis” 36 (1983), s. 384–394.
Pannenberg W., Jesus-God and Man, Philadelphia 1968.
Pius IX, Dei Filius 1870.
Pius XII, Mystici Corporis 1943.
Ratzinger J., Behold the Pierced One, San Francisco 1986.
Sanders E.P., Jesus and Judaism, Philadelphia 1985.
Schweitzer A., Geschichte der Leben-Jesu-Forschung, Tübingen 1913.
Spinoza B., Tractatus Theologico-Politicus 1690.
The Consciousness of Christ Concerning Himself and His Mission, Międzynarodowa Komisja Teologiczna, http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/-cfaith/cti_documents/rc_cti_1985_coscien-za-gesu_en.html [dostęp: 7.10.2021]; wyd. pol.: Świadomość, jaką Jezus miał o sobie samym i o swoim posłaniu (1985), tłum. J. Bielecki, [w:] Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969–1996, J. Królikowski (red.), Kraków 2000, s. 237–250.
Tomasz z Akwinu, Commentary on St. John’s Gospel, tłum. J.A. Weisheipl, t. 1, Albany 1998.
Tomasz z Akwinu, De anima.
Tomasz z Akwinu, De ente et essentia.
Tomasz z Akwinu, Compendium theologiae.
Tomasz z Akwinu, Summa theologiae.
Torrell J.-P., Le savoir acquis du Christ selon les théologiens médiévaux, „Revue Thomiste” 101 (2001), s. 355–408.
Torrell J.-P., S. Thomas d’Aquin et la science du Christ, [w:] Saint Thomas au XXe siècle, S.-T. Bonino (ed.), Paris 1994, s. 394–409.
Wahlberg M., Revelation as Testimony: A Philosophical Theological Study, Grand Rapids 2014.
White T.J., Imperfect Happiness and the Final End of Man: Thomas Aquinas and the Paradigm of Nature-Grace Orthodoxy, „The Thomist” 78 (2014), s. 247–289.
White T.J., The Incarnate Lord: A Thomistic Study in Christology, Washington 2015.
Witherington B. III, The Christology of Jesus, Minneapolis 1990.
White T.J., Dyotheletism and the Instrumental Human Consciousness of Jesus, „Pro Ecclesia” 17/4 (2008), s. 396–422.
Wright N.T., Jesus and the Victory of God, Minneapolis 1997.
Wright N.T., The Climax of the Covenant: Christ and the Law in Pauline Theology, Minneapolis 1993.
Downloads
I dati di download non sono ancora disponibili.
