Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
EPPiSM Baner

Nr 1/2025/73 (2025)

Artykuły

Sententia non existens, czyli kolejny głos w dyskusji dotyczącej wyroków nieistniejących

DOI: https://doi.org/10.52097/eppism.9662  [Google Scholar]
Opublikowane: 02-04-2025

Abstrakt

Wyrok sądowy jest czynnością procesową wysoce sformalizowaną. Dopiero zachowanie wszystkich ustawowych wymagań warunkuje prawidłowość, czyli niewadliwość tej czynności. Zarówno uchybienia w procedurze wydania wyroku, jak i błędy w zakresie treści lub formy wyroku mogą być podstawą jego zaskarżenia lub rektyfikacji. W szczególnych sytuacjach wadliwości mogą być na tyle poważne, że w ogóle nie może być mowy o wyroku (sententia non existens). Kwestia wyroków nieistniejących od lat wywołuje w doktrynie i judykaturze liczne spory i kontrowersje, które na nowo odżyły ostatnio i to ze wzmożoną siłą – z uwagi na orzecznictwo TSUE. Stąd też potrzeba zabrania głosu w tej niezwykle ważkiej dyskusji.

Bibliografia

  1. Bladowski B., Orzeczenia nieistniejące w cywilnym postępowaniu odwoławczym, „Nowe Prawo” 1991, 1–3. [Google Scholar]
  2. Błaszczak Ł., Wybrane przypadki orzeczeń nieistniejących (sententia non existens) w procesie cywilnym na przykładzie orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Radca Prawny” 2012, 130, suppl. [Google Scholar]
  3. Broniewicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  4. Broniewicz W., Marciniak A., Kunicki I., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2016. [Google Scholar]
  5. Dostęp do ochrony prawnej w postępowaniu cywilnym, K. Flaga-Gieruszyńska, R. Flejszar, E. Marszałkowska-Krześ (eds), Warszawa 2021. [Google Scholar]
  6. Ewolucja polskiego postępowania cywilnego wobec przemian politycznych, społecznych i gospodarczych. Materiały konferencyjne Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Postępowania Cywilnego, Szczecin–Niechorze, 28–30 września 2007, H. Dolecki, K. Flaga-Gieruszyńska (eds), Warszawa 2009. [Google Scholar]
  7. Gapska E., Wady orzeczeń sądowych w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2009. [Google Scholar]
  8. Góra-Błaszczykowska A., Orzeczenia w procesie cywilnym. Komentarz do art. 316–366 k.p.c., Warszawa 2020. [Google Scholar]
  9. Gudowski J., Iudex impurus (sędzia skażony). Wyłączenie z mocy samej ustawy sędziego objętego zarzutem wadliwego powołania lub przejścia na wyższe stanowisko sędziowskie, „Przegląd Sądowy” 2022, 5. [Google Scholar]
  10. Hanausek S., Orzeczenie sądu rewizyjnego w procesie cywilnym, Warszawa 1966. [Google Scholar]
  11. Hart H. L. A., Pojęcie prawa, tłum. J. Wole ński, Warszawa 1998. [Google Scholar]
  12. Jankowski J., Wadliwa postać orzeczenia sądu I instancji w procesie cywilnym , „Palestra” 1987, 12. [Google Scholar]
  13. Konwencjonalne i formalne aspekty prawa. Studia i Materiały, S. Czepita (ed.), Szczecin 2006, 629. [Google Scholar]
  14. Korzan K., Wyroki nieistniejące, „Przegląd Prawa i Administracji” 1976, 7, Acta UWr. [Google Scholar]
  15. Markiewicz K., Problem sententia non existens na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Rejent” 2002, 11. [Google Scholar]
  16. Miączyński A., Faktyczne i prawne istnienie orzeczenia w sądowym postępowaniu cywilnym, ZN UJ. Prace Prawnicze [Legal Works] 1972, 55. [Google Scholar]
  17. Opinia Komisji Weneckiej z 14.10.2024, CDL-AD(2024)029; https://www.venice.coe.int/webforms/documents/?pdf=CDL-AD(2024)029-e [accessed: 01.11.2024]. [Google Scholar]
  18. Pietryga T., Dariusz Barski i nieuznany wyrok. Demokracja walcząca przeszła od słów do czynów, „Rzeczpospolita” 2024, Sept. 29, https://www.rp.pl/opinie-prawne/art41212301-tomasz-pietryga-dariusz-barski-i-nieuznany-wyrok-demokracja-walczaca-przeszla-od-slo- [Google Scholar]
  19. w-do-czynow [accessed: 01.11.2024]. [Google Scholar]
  20. Proces cywilny. Nauka–kodyfikacja–praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, P. Grzegorczyk, K. Knoppek, M. Walasik (eds), Warszawa 2012. [Google Scholar]
  21. Sawczuk M., Wznowienie postępowania cywilnego, Warszawa 1970. [Google Scholar]
  22. Siedlecki W., Czynności procesowe, „Państwo i Prawo” 1951, 11. [Google Scholar]
  23. Sroczyński G., wywiad z B. Pilitowskim, ‘Bodnar i fanatycy: 90 procent sędziów w głowę się puka’, Gazeta.pl, 23.10.2024, https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114884,31405917,bodnar-i-fanatycy-90-procent-sedziow-w-glowe-sie-puka [Google Scholar]
  24. -wywiady.html [accessed: 01.11.2024]. [Google Scholar]
  25. Stanowisko Kolegium NSA z 13.08.2024, https://www.nsa.gov.pl/ogloszenia/stanowisko-kolegium-naczelnego-sadu-administracyjnego-w-sprawie-statusu-asesorow-sadowych-w-wojewodzkich-sadach-administracyjnych,news,182,1079.php [accessed: 01.11.2024]. [Google Scholar]
  26. Studia z prawa postępowania cywilnego. Księga pamiątkowa ku czci Zbigniewa Resicha, M. Jędrzejewska, T. Ereciński (eds), Warszawa 1985. [Google Scholar]
  27. Symbolae Andreae Marciniak dedicatae. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Marciniakowi, J. Jagieła, R. Kulski (eds), Warszawa 2022. [Google Scholar]
  28. System postępowania cywilnego. Orzeczenia sądowe, tom 4, A. Góra-Błaszczykowska, P. Osowy (eds), Warszawa 2025. [Google Scholar]
  29. System prawa procesowego cywilnego. Postępowanie rozpoznawcze przed sądami pierwszej instancji, tom 2, Z. Resich (ed.), Warszawa 1987. [Google Scholar]
  30. Wokół problematyki orzeczeń, Ł. Błaszczak (ed.), Toruń 2007. [Google Scholar]
  31. Zaradkiewicz K., Abusive Constitutionalism in Poland: On the self-delegitimisation of the judiciary, JoMS 2024, 59 (special issue 5). [Google Scholar]
  32. Zedler F., Glosa do uchwały SN z 07.02.1997, III CZP 125/96, OSP 1997/12/225. [Google Scholar]
  33. Zembrzuski T., Nieważność postępowania w procesie cywilnym, Warszawa 2017. [Google Scholar]
  34. Zembrzuski T., Glosa do postanowienia SN z 31.08.2018, I CSK 300/18, OSP 2019/04. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.