Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Językoznawstwo baner

Nr 1/20 (2024)

Artykuły

Które rośliny czynią człowieka chorym? Próba kontrastywnej analizy językowego obrazu świata w polskich i niemieckich nazwach chorób z elementem roślinnym

DOI: https://doi.org/10.25312/j.8111  [Google Scholar]
Opublikowane: 29.05.2024

Abstrakt

Artykuł stanowi prezentację wyników językowo-kognitywnej analizy wybranych nazw chorób i dolegliwości zawierających element roślinny. Celem eksploracji jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy między polskimi i niemieckimi terminami medycznymi istnieje izomorfizm pod względem utrwalonego w obu językach językowego obrazu świata, który jest charakterystyczny dla konkretnego kręgu kulturowego. Na podstawie badania można wysnuć wniosek, że większość analizowanych terminów określających chorobę lub dolegliwość wykazuje całkowitą lub częściową ekwiwalencję, która nie tylko w nauce języka obcego, lecz także w kontaktach między lekarzem i pacjentem jawi się jako istotny czynnik wspierający zarówno proces nauczania lub uczenia się języka obcego, jak i zrozumienie partnera komunikacji oraz recepcję przekazywanej treści w konkretnym kontekście sytuacyjnym.

Bibliografia

  1. Bartmiński J. (2012), Der Begriff des sprachlichen Weltbildes und die Methoden seiner Operationalisierung, „Tekst i Dykurs – Text und Diskurs”, nr 5, http://tekst-dyskurs.eu/resources/html/article/details?id=223427 [dostęp: 21.07.2023]. [Google Scholar]
  2. Brückner A. (1974), Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa. [Google Scholar]
  3. Brzeziński P. (2010), Leczenie miejscowe w trądziku różowatym, „Wybrane Problemy Kliniczne”, nr 5, s. 263–272, https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/viewFile/10068/8569 [dostęp 24.07.2023]. [Google Scholar]
  4. Bukowski P., Heydel M. (2009), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Kraków. [Google Scholar]
  5. Burkacka I. (2012), Kombinatoryka sufiksalna w polskiej derywacji odrzeczownikowej, Warszawa. [Google Scholar]
  6. Casado Jiménez M. (2005), Camille Melchior Gibert (1797–1866), „Journal of the European Academy od Dermatology and Venereology”, vol. 19, s. 785–786, http://dx.doi.org/10.1111/j.1468-3083.2005.01242.x [Google Scholar]
  7. Cassirer E. (2003), Język i budowa świata przedmiotowego, [w:] G. Godlewski (red.): Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, Warszawa. [Google Scholar]
  8. Catford J. C. (1965), A Linguistic Theory of Translation. An Essay in Applied Linguistics, London. [Google Scholar]
  9. Długosz-Kurczabowa K., Dubisz S. (2006), Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa. [Google Scholar]
  10. Doroszewski W. (1958–1969), Słownik języka polskiego, t. 3, Warszawa. [Google Scholar]
  11. DUDEN – Das Herkunftswörterbuch. Etymologie der deutschen Sprache, Bd. 7, Mannheim–Leipzig–Wien–Zürich. [Google Scholar]
  12. DWB – Deutsches Wörterbuch von Jacob Grimm und Wilhelm Grimm, digitalisierte Fassung im Wörterbuchnetz des Trier Center for Digital Humanities, Version 01/23, https://www.woerterbuchnetz.de/DWB [dostęp: 22.07.2023]. [Google Scholar]
  13. Everett D.L. (2019), Jak powstał język. Historia największego wynalazku ludzkości, Warszawa. [Google Scholar]
  14. Fuchs C.H. (1840), Die krankhaften Veränderungen der Haut und ihrer Anhänge in nosologischer und therapeutischer Beziehung. Erste Abtheilung. Einleitung und Dermatonosen, Göttingen, https://www.digitale-bibliothek-mv.de/viewer/image/PPN745726941/283/ [dostęp: 24.07.2023]. [Google Scholar]
  15. Gadamer H.G. (1966), Mensch und Sprache, http://gerardnuman.nl/artikelen/Gadamer%20-%20MENSCH%20UND%20SPRACHE%20b.pdf [dostęp: 21.07.2023]. [Google Scholar]
  16. https://saez.ch/journalfile/view/article/ezm_saez/de/saez.2009.14241/7d31d018b0a73d534c4f703268c1f14f3f2324fa/saez_2009_14241.pdf/rsrc/jf [dostęp: 21.07.2023]. [Google Scholar]
  17. Humboldt W. von (1820), Über das vergleichende Sprachstudium in Beziehung auf die verschiedenen Epochen der Sprachentwicklung, Berlin. [Google Scholar]
  18. Humboldt W. von (1836), Über die Verschiedenheit des menschlichen Sprachbaues und ihren Einfluss auf die geistige Entwicklung des Menschengeschlechts, Berlin. [Google Scholar]
  19. Jackowski P. (2006), Językowy obraz świata jako źródło nieprzetłumaczalności na przykładzie języka polskiego i niemieckiego, [w:] E. Komorowska, D. Dziadosz (red.), Świat Słowian w języku i kulturze. Językoznawstwo, t. 7, Szczecin, s. 98–100. [Google Scholar]
  20. Jopkiewicz S. (2017), Zjawisko samoleczenia jako model zachowania jednostki w zdrowiu i chorobie, [w:] K. Pujer (red.), Zdrowie i choroba w ujęciu socjomedycznym, Wrocław. [Google Scholar]
  21. Kahle Ch. (2022), Nesselsucht (Urtikaria), Meine Gesundheit, https://www.meine-gesundheit.de/krankheit/krankheiten/nesselsucht [dostęp: 23.07.2023]. [Google Scholar]
  22. Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W. (1900), Słownik języka polskiego, Warszawa. [Google Scholar]
  23. Kluge F. (2011), Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache, Berlin–Boston. [Google Scholar]
  24. Koller W. (2004), Einführung in die Übersetzungswissenschaft, Wiebelsheim. [Google Scholar]
  25. Koxeder-Hessenberger B. (2015), Kinderkrankheit Röteln: „Deutsche Masern”, Meine Gesundheit, https://www.meinegesundheit.at/cdscontent/?contentid=10007.754421 [dostęp: 23.07.2023]. [Google Scholar]
  26. Kumaniecki K. (1976), Słownik łacińsko-polski, Warszawa. [Google Scholar]
  27. Kuźniak M., Mańczak-Wohlfeld E. (2014), Angielskie wyrazy okolicznościowe w polszczyźnie, „LingVaria”, R. IX, nr 1(17), s. 69–79, http://www.lingvaria.polonistyka.uj.edu.pl/documents/5768825/9068c751-2cbd-4fb5-9b07-dc8be80abab8 [dostęp: 22.07.2023]. [Google Scholar]
  28. Lanzieri T., Haber P., Icenogle J. P., Patel M. (2021), Rubella, [w:] „Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases”, Centers for Disease Control and Prebention, https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/rubella.html [dostęp: 23.07.2023]. [Google Scholar]
  29. Linde S.B. (1807–1814), Słownik języka polskiego, t. 2, Warszawa. [Google Scholar]
  30. Magajewska M. (2016), Specjalistyczny język medyczny a multimedialny kurs języka zawodowego dla pielęgniarek, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 23, s. 199–213, https://doi.org/10.18778/0860-6587.23.16 [Google Scholar]
  31. Meyer U. (2009), Krankheit als leistungsauslösender Begriff im Sozialversicherungsrecht, „Schweizerische Ärztezeitung”, Jg. 90(14), s. 585–588. [Google Scholar]
  32. Morciniec N. (2020), Wprowadzenie do językoznawstwa niemieckiego, Wrocław. [Google Scholar]
  33. OJUW – Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego, https://obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl/hasla/ziobrzyca/ [dostęp: 23.07.2023]. [Google Scholar]
  34. Ortega y Gasset J. (2003), Mówienie jako zwyczaj społęczny, [w:] G. Godlewski (red.), Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, Warszawa. [Google Scholar]
  35. Owsiński P.A. (2020), Fremdsprachliche Interferenzen gestern und heute im Kontext der sprachexternen Faktoren. Eine Studie zum englisch-deutschen und deutsch-polnischen Sprachkontakt, „Linguodidactica”, nr 24, s. 201–226, http://dx.doi.org/10.15290/lingdid.2020.24.15 [Google Scholar]
  36. Owsiński P.A. (2022), Welche Tiere machen den Menschen krank? Ein Versuch der kontrastiven Studie zum sprachlichen Weltbild in den Krankheitsnamen mit einem tierischen Element im Polnischen und Deutschen, „Acta Germanica: German Studies in Africa”, nr 50, s. 161–180. [Google Scholar]
  37. Owsiński P.A., Paluch A. (2020), Zum sprachlichen Weltbild in ausgewählten Begriffen aus dem Bereich des Erbrechts in der deutschen und polnischen Sprache, „Colloquia Germanica Stetinensia” nr 29, s. 255–276, https://doi.org/10.18276/cgs.2020.29-14 [Google Scholar]
  38. Puto K. (2021), Personalmangel im Gesundheitswesen. Polnische Ärztinnen und Ärzte zieht es nach Deutschland, Goethe-Institut Polen, https://www.goethe.de/ins/pl/de/kul/ges/22151632.html?forceDesktop=1 [dostęp: 26.07.2023]. [Google Scholar]
  39. Reiß K., Vermeer H.J. (1984), Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie, Tübingen. [Google Scholar]
  40. Sapir E. (2003), Język – przewodnik po kulturze, [w:] G. Godlewski (red.), Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, Warszawa. [Google Scholar]
  41. Sławek P. (2022), Zur Frage der Entlehnungen in den mittelalterlichen und frühneuzeitlichen medizinischen Fachtexten am Beispiel von Regimen sanitatis von 13. bis 15. Jh., [w:] A. Just, A.S. Feret, P.A. Owsiński (red.), Betrachtungen zur diachronen und synchronen Linguistik, Berlin. [Google Scholar]
  42. Sukalo M., (2022), Tomatengrippe – Was ist das? Was bisher zum Tomatengrippe-Virus bekannt ist, Fernarzt, https://www.fernarzt.com/magazin/tomatengrippe/ [dostęp: 22.07.2023]. [Google Scholar]
  43. Sygit M. (2010), Zdrowie publiczne, Warszawa. [Google Scholar]
  44. Wiercińska M. (2022), Łupież Giberta (różowy) – objawy, przyczyny i leczenie, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/74329,lupiez-rozowy-giberta [dostęp: 24.07.2023]. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.