Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 118 (2012): Nasza Przeszłość

Artykuły

Wychowanie religijne w polskiej myśli pedagogicznej XIX wieku

  • Jan Wnęk
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2012.118.171-182  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.2012

Abstrakt

Artykuł przedstawia rozwój polskiej katolickiej myśli pedagogicznej w XIX wieku. W tym stuleciu ukazało się wiele dzieł popularyzujących religijno-pedagogiczne idee i dostarczających czytelnikom praktycznych wskazówek edukacyjnych. O konieczności edukacji religijnej pisali najwybitniejsi przedstawiciele polskiej myśli pedagogicznej epoki niewoli narodowej, tacy jak Klementyna Tańska Hoffmanowa, Bronisław Trentowski i Ewaryst Estkowski.

Bibliografia

  1. Andrukowicz W., Szlachetny pożytek: o filozoficznej pedagogice Bronisława F. Trentowskiego, Szczecin 2006. [Google Scholar]
  2. Bochwic F., Pomysły o wychowaniu człowieka, Wilno 1847. [Google Scholar]
  3. Bychowiec J., Rady dobrej matce, która pragnie usposobić swych synów do wychowania dobrego i wyższego oświecenia, Wilno 1827. [Google Scholar]
  4. Chmielowski P., Co wychowanie z dziecka zrobić może i powinno? Wskazówki postępowania z dziećmi na doświadczeniu i nauce oparte, Warszawa 1874. [Google Scholar]
  5. Chodecki W., O niemoralności młodzieży, „Przegląd Pedagogiczny” 1904, nr 4, s. 38 – 39. [Google Scholar]
  6. Chorowszewski M., O ukształceniu duszy czyli wychowaniu moralnym, Wilno 1841. [Google Scholar]
  7. Choynacki W. I., Zasady pierwiastkowe pedagogiki i metodyki, Warszawa 1815. [Google Scholar]
  8. Chwalibóg J., Uwagi nad dziełem Bochwica, - Obraz myśli mojej, [w:] idem, Pisma, Lwów 1849, s. 435-462. [Google Scholar]
  9. Dawid J.W., Program spostrzeżeń psychologiczno-wychowawczych nad dzieckiem od urodzenia do 20. roku życia. Przewodnik ułatwiający poznanie dziecka, Warszawa 1887. [Google Scholar]
  10. Dawid J.W., Zasób umysłowy dziecka. Przyczynek do psychologii doświadczalnej, Warszawa 1896. [Google Scholar]
  11. Dłuska E., Kłamstwo i upór, „Przegląd Pedagogiczny” 1904, nr 23, s. 269. [Google Scholar]
  12. Dutkiewicz S., Opieka duszpasterska nad młodzieżą męską w parafiach miejskich i wiejskich, „Gazeta Kościelna” 1911, nr 2, s. 14-15. [Google Scholar]
  13. Dybiec J., Michał Wiszniewski. Życie i twórczość, Wrocław – Warszawa – Kraków 1970. [Google Scholar]
  14. Dybiec J., Nie tylko szablą. Nauka i kultura polska w walce o utrzymanie tożsamości narodowej 1795 – 1918, Kraków 2004. [Google Scholar]
  15. Dziekoński T., Nauka moralna o powinnościach względem bliźniego, Warszawa 1831. [Google Scholar]
  16. Dziekoński T., O wychowaniu dzieci ze szczególniejszym do płci żeńskiej zastosowaniem, Warszawa 1828. [Google Scholar]
  17. Estkowski E., Kilka wstępnych słów o najpierwszej nauce elementarnej, „Szkoła Polska”, t. 1, 1849, s. 69-73. [Google Scholar]
  18. Estkowski E., Ku poczciwemu żywotowi dziecię chowane być ma, „Szkoła Polska”, t. 1, 1849, s. 535. [Google Scholar]
  19. Estkowski E., Wychowanie Polek, „Szkoła Polska”, t. 2, 1850, s. 356. [Google Scholar]
  20. Gabryl F., Polska filozofia religijna w wieku XIX, t. 2, Warszawa 1914. [Google Scholar]
  21. Haraszkiewicz M., Kłamstwo, „Rodzina i Szkoła” 1903, nr 5, s. 2. [Google Scholar]
  22. Hellwig J., Ewaryst Estkowski (1820 – 1856). Prekursor nowatorstwa pedagogicznego w Polsce, Poznań 1984. [Google Scholar]
  23. Hoffmanowa K. z Tańskich, Pamiątka po dobrej matce, czyli ostatnie jej rady dla córki, Warszawa 1819. [Google Scholar]
  24. Hulewicz J., Dziekoński Tomasz Sylwester (1790 – 1875), PSB, s. 136-137. [Google Scholar]
  25. Jedynak S., Etyka w Polsce. Słownik pisarzy, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1986. [Google Scholar]
  26. Kaniowska – Lewańska I., Pisarze dla młodego pokolenia w powstaniu listopadowym. Klementyna Hoffmanowa i Stanisław Jachowicz, [w:] Dziedzictwo powstania listopadowego w literaturze polskiej, Warszawa 1986. [Google Scholar]
  27. Kremer J., O zadaniu młodzieży kształcącej się w Uniwersytecie Jagiellońskim, [w:] Pisma pomniejsze, t. 12, Warszawa 1879, s. 480-483. [Google Scholar]
  28. Kula E., Działalność oświatowa Teodozego Sierocińskiego. Przyczynek do dziejów szkolnictwa w okresie międzypowstaniowym w Królestwie Polskim, „Kieleckie Studia Historyczne”, t. 14, 1996, s.47-58. [Google Scholar]
  29. Leśniewski P. E., Wychowaniec dziewiętnastego wieku czyli przepisy przystojności i dobrego tonu w pożyciu towarzyskim, Warszawa 1843. [Google Scholar]
  30. Lubicz Czerwiński I., Cenzor w ojcu czyli wykład cnót i wystawa wad, Lwów 1810. [Google Scholar]
  31. Łossowska I., Tradycja i nowoczesność dydaktycznej powieści oświecenia w Polsce. Studia i szkice, Warszawa 2002. [Google Scholar]
  32. Majorek Cz., Myśl pedagogiczna na ziemiach polskich pod zaborem austriackim 1772 – 1918, [w:] Nauki pedagogiczne w Polsce. Tradycje, współczesność, przyszłość, red. S. Michalski, Bydgoszcz 1994, s. 161 – 186. [Google Scholar]
  33. Markiewicz A., Moralność w wykładzie prawa przyrodzonego stosownie do przepisów Komisji Edukacyjnej w kl. VI szkół przygłównych krakowskich podczas przerwania bytu Polski dawana, Kraków 1809. [Google Scholar]
  34. Markiewicz A., Nauka obyczajowa o obrzydzeniu występków, wad i przesądów, a zamiłowaniu prawdy, cnoty i przymiotów towarzyskich, Kraków 1810. [Google Scholar]
  35. Muklanowiczówna Z., Zaufanie wychowańca, „Dziecko” 1913, nr 1, s. 13-15. [Google Scholar]
  36. Nawroczyński B., Polska myśl pedagogiczna. Jej główne linie rozwojowe, stan współczesny i cechy charakterystyczne, Lwów – Warszawa 1938. [Google Scholar]
  37. Osiński A., Nauka ojca dana synowi jadącemu do Akademii, Warszawa 1801. [Google Scholar]
  38. Ostaszewski S., Ojciec córkom, t. 1 – 2, Kijów 1851. [Google Scholar]
  39. Poznański K., Polska myśl pedagogiczna pod zaborem rosyjskim – do powstania styczniowego (1795 – 1863), „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1992, nr 1 – 2, s. 9-31. [Google Scholar]
  40. Przybył J., Wychowanie religijne w polskich koncepcjach pedagogicznych w XIX wieku, [w:] Elementy pedagogiki religijnej, praca zbiorowa pod red. B. Milerskiego, Warszawa 1998, s. 93-118. [Google Scholar]
  41. Rowid H., Podstawy i zasady wychowania, Warszawa 1946. [Google Scholar]
  42. Smołalski A., Ideały wychowawcze w polskiej myśli pedagogicznej od XVI w. do końca II Rzeczypospolitej, Opole 1964. [Google Scholar]
  43. Rowid H., Podstawy pedagogiki Trentowskiego, Lwów-Warszawa 1920. [Google Scholar]
  44. S…, Rady i przestrogi dla dzieci czyli nauka, jak się kiedy zachować mają, aby u wszystkich za grzeczne i obyczajne uchodziły, 1808, [w:] Źródła do dziejów wychowania i szkolnictwa w Polsce w dobie Izby Edukacji Publicznej 1807 – 1812, zebrał i wstępem poprzedził Z. Kukulski, Lublin 1931, s. 334. [Google Scholar]
  45. Seredyński W., Pedagogia polska w zarysie, Lwów 1868. [Google Scholar]
  46. Sękowski M., Spencer i pozytywizm warszawski, Lublin 1986. [Google Scholar]
  47. Sierociński T., Pedagogika czyli nauka wychowania, Warszawa 1846. [Google Scholar]
  48. Skotnicki M., Nauka życia czyli zasady cnót i moralności dla młodzieży, Warszawa 1849. [Google Scholar]
  49. Służewski S., Wychowanie środek uszczęśliwienia człowieka i społeczeństwa, Kraków 1833. [Google Scholar]
  50. Spencer H., O wychowaniu umysłowym, moralnym i fizycznym, tł. A. Peretiatkowicz, Warszawa 2002. [Google Scholar]
  51. Szycówna A., Rozwój pojęciowy dziecka w okresie lat 6-12, Warszawa 1899. [Google Scholar]
  52. Szymczak-Hoff J., Drukowane kodeksy obyczajowe na ziemiach polskich w XIX wieku (studium źródłoznawcze), Rzeszów 1982. [Google Scholar]
  53. Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańsk 2007. [Google Scholar]
  54. Trentowski B. F., Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży, wstępem i komentarzem opatrzył A. Walicki, t. 2, Wrocław 1970. [Google Scholar]
  55. Wiszniewski M., Myśli o ukształceniu siebie samego, Warszawa 1873. [Google Scholar]
  56. Wiszniewski M., Pamiątka po dobrym ojcu, z rękopisma bezimiennego przerobiona, pomnożona i wydana przez T. Sierocińskiego, Warszawa 1825. [Google Scholar]
  57. Wnęk J., Polska myśl pedagogiczna 1795 – 1863, Kraków 2007. [Google Scholar]
  58. Wnęk J., Problematyka pedagogiczna w „Filozofii serca” Józefa Żochowskiego, „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych PAN” 2008, s. 5-20. [Google Scholar]
  59. Wnęk J., Problemy edukacyjne w utworze Józefa Bychowca pt. Rady dobrey matce, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 2011, s. 209-222. [Google Scholar]
  60. Wroczyński R., Myśl pedagogiczna i programy oświatowe w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1955. [Google Scholar]
  61. Żelazny M., Józef Władysław Bychowiec. Nota bio – i biograficzna, [w:] Filozofia na Uniwersytecie Wileńskim, praca zbiorowa pod red. R. Jadczaka i J. Pawlaka, Toruń 1997, s. 43 – 50. [Google Scholar]
  62. Żochowski J., Filozofia serca czyli mądrość praktyczna, Warszawa 1845. [Google Scholar]
  63. Żulińska B., O kształceniu uczuć religijnych w wieku przedszkolnym, „Dziecko” 1913, nr 2, s. 80. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.