Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 123 (2015): Nasza Przeszłość

Artykuły

Księża warmiacy w archidiecezji gnieźniejskiej w XVIII wieku (do 1763r.)

  • Sławomir Zabraniak
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2015.123.186-196  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2015

Abstrakt

W okresie przedrozbiorowym dość częste były przypadki migracji kandydatów do kapłaństwa poza granice rodzimej diecezji. Specyficzną grupę z nich stanowili duchowni pochodzący z terenów dawnej diecezji warmińskiej. Pracowali oni w wielu diecezjach Rzeczypospolitej i wstępowali do zakonów. Część z nich podejmowała pracę duszpasterską i formacyjną w seminariach na terenie dawnej archidiecezji gnieźnieńskiej. Warmiacy byli tam chętnie widziani, gdyż znali język niemiecki, pomocny zwłaszcza w pracy duszpasterskiej wśród mniejszości niemieckojęzycznej napływającej licznie zza zachodniej granicy Rzeczypospolitej. Informacje o nich zawierają akta seminaryjne, wizytacyjne i księgi czynności biskupich.

Bibliografia

  1. Abraham W., Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII, Poznań 1962. [Google Scholar]
  2. Adamczewska G., Chłopskie najścia na dwory w Sieradzkiem w początkach XVIII w., „Rocznik Łódzki” 9(12) (1964), s. 242; [Google Scholar]
  3. Aleksandrowicz A., Wychowawcy i wychowankowie seminarium gnieźnieńskiego w latach 1602-1718, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 12 (1965), z. 4. [Google Scholar]
  4. Aleksandrowicz M., Początkowe dzieje seminarium duchownego w Gnieźnie (1602-1718), „Nasza Przeszłość” 24 (1966), s. 167-185. [Google Scholar]
  5. Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i miasteczek w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986, s. 474. [Google Scholar]
  6. Chodyński S., Zmiana kościołów w 1765 r., „Kronika Diecezji Włocławsko-Kaliskiej” 7(1913), nr 5, s. 148-150. [Google Scholar]
  7. Dukała J., Tollak (Thollack) Jakub Antoni (1707-1760), [w:] Misjonarze św. Wincentego a Paulo w Polsce (1651-2001), t. 2, cz. 1. [Google Scholar]
  8. Dworzaczek W., Wobec wojen śląskich i wojny siedmioletniej. Walki stronnictw, [w:] Dzieje Wielkopolski, t. 1: Do roku 1793, red. J. Topolski, Poznań 1969. [Google Scholar]
  9. Gierowski J., Między saskim absolutyzmem a złotą wolnością. Z dziejów wewnętrznych Rzeczypospolitej w latach 1712-1715, Wrocław 1953. [Google Scholar]
  10. Goldberg J., Zarys gospodarczo-społecznego rozwoju ziemi wieluńskiej w XVI-XVIII w., „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Etnograficzna” 5 (1961). [Google Scholar]
  11. Guldon Z., Wijaczka J., Żydzi wśród chrześcijan w miastach wielkopolskich w okresie przedrozbiorowym, „Nasza Przeszłość” 79 (1993), s. 149-197. [Google Scholar]
  12. I. Gieysztorowa, Ludność, [w:] Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 r., t. 1: A-N, red. A. Mączak, Warszawa 1981, s. 432. [Google Scholar]
  13. Karpiński A., W Walce z niewidzialnym wrogiem. Epidemie chorób zakaźnych w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa demograficzne, społeczno-ekonomiczne i polityczne, Warszawa 2000. [Google Scholar]
  14. Konopczyński W. , Polska w dobie wojny siedmioletniej, Kraków-Warszawa 1911. [Google Scholar]
  15. Korytkowski J., Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasowie i metropolici polscy od roku 1000 aż do roku 1821 czyli połączenia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego z biskupstwem poznańskim, t. 4, Poznań 1891. [Google Scholar]
  16. Korytkowski J., Arcybiskupi gnieźnieńscy, t. 4, Poznań 1891. [Google Scholar]
  17. Kuklo C., Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej, Warszawa 2009. [Google Scholar]
  18. Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (968-1939), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 18 (1969), s. 320-321. [Google Scholar]
  19. Labuda G., Szkice historyczne X-XI wieku. Z dziejów organizacji Kościoła w Polsce we wczesnym średniowieczu, Poznań 2004. [Google Scholar]
  20. Mączak A., Upadek gospodarczy po wojnach szwedzkich, [w:] Zientara B., Mączak A., Ihnatowicz I., Landau Z., Dzieje gospodarcze Polski do roku 1939, Warszawa 1965. Gierowski J. A., Między saskim absolutyzmem, Bresalu 1953. [Google Scholar]
  21. Michałowski R., Początki arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, [w:] 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Gniezno 2000, s. 29-39. [Google Scholar]
  22. Misjonarze św. Wincentego a Paulo w Polsce (1651-2001), t. 1, Dzieje, red. S. Rospond, Kraków 2001. [Google Scholar]
  23. Misjonarze św. Wincentego a Paulo w Polsce (1651-2001), t. 2, Biografie, red. J. Dukała, Kraków 2001. [Google Scholar]
  24. Od najazdu szwedzkiego do trzeciej wojny północnej, [w:] Dzieje Wielkopolski, t. 1: Do roku 1793, red. J. Topolski, Poznań 1969, s. 699-703. [Google Scholar]
  25. Rejestry wybranych zapisek z akt działalności arcybiskupów gnieźnieńskich, wyd. Rybus, ABMK 3(1961), s. 316. [Google Scholar]
  26. Rusiński W., Gospodarka w dobie regresu, [w:] Dzieje Wielkopolski, t. 1: Do roku 1793, red. J. Topolski, Poznań 1979, s. 712-713. [Google Scholar]
  27. Rusiński W., W dobie upadku gospodarczego (1655-1793), [w:] Dzieje wsi wielkopolskiej, red. W. Rusiński, Poznań 1959, s. 70. [Google Scholar]
  28. Schletz A., Przyczynek do historii Zgromadzenia Misji w okresie rządów wizytatorskich ks. Michała Kownackiego, NP 1(1946), s. 132. [Google Scholar]
  29. Statuty kapituły metropolitalnej w Gnieźnie. Dekrety reformacyjne i ordynacje arcybiskupów z lat 1613-1810, oprac. i wyd. S. Librowski, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 41(1980). [Google Scholar]
  30. Warężak J., Rozwój uposażenia arcybiskupstwa w średniowieczu z uwzględnieniem stosunków gospodarczych w XIV i XV w., Lwów 1929. [Google Scholar]
  31. Wąs G., Dzieje Śląska od 1526 do 1806 roku, [w:] M. Czapliński, E. Kaszuba, G. Wąs, R. Żerelik, Historia Śląska, Wrocław 2002, s. 187-231. [Google Scholar]
  32. Wyczański A., Kuklo C., [w:] Historia Polski w liczbach. Ludność. Terytorium, red. A. Jezierski, Warszawa 1994, s. 23. [Google Scholar]
  33. Zabraniak S., Dzieje seminarium w Łowiczu, „Nasza Przeszłość” 114(2010), s. 135-157. Zabraniak S., Misjonarze św. Wincentego a Paulo w seminarium gnieźnieńskim (do 1795 r.), „Nasza Przeszłość” 112 (2009), s. 207-233. [Google Scholar]
  34. Zieliński Z., Kościół katolicki w krajobrazie minionej epoki. Studia i szkice, Lublin 2008. [Google Scholar]
  35. Zieliński Z., Wykład jubileuszowy ks. profesora Zygmunta Zielińskiego (Aula PWSD, 16 listopada 2002 r.). Objęcie Seminarium Gnieźnieńskiego przez Księży Misjonarzy w roku 1718, [w:] Pokłosie Jubileuszu 400-lecia Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie, red. P. Podeszwa, W. Polak, Gniezno 2003. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.