Klasztor cysterek w Owińskach był drugim założonym w Wielkopolsce opactwem zakonu. Jego dzieje nie doczekały się, jak dotąd, kompleksowego opracowania. Klasztor owiński był szóstym klasztorem żeńskiej gałęzi zakonu na ziemiach polskich. Funkcjonował przez niemal pięć wieków. Mimo pozostawienia stosunkowo bogatego zasobu źródłowego, dzieje opactwa w Owińskach nie były dotychczas przedmiotem poważniejszych prac naukowych. Zadaniem niniejszego opracowania będzie naszkicowanie stanu badań na temat opactwa owińskiego i wskazanie potrzeb w tym zakresie, w kontekście planowanej na rok 2002 międzynarodowej sesji naukowej poświęconej dziejom i kulturze zakonu cysterek. Najstarszą historyczną wzmiankę o Owińskach jako miejscowości zawiera dokument fundacyjny klasztoru cysterek. Mniszki zostały sprowadzone do Owińsk ze śląskiego opactwa w Trzebnicy, ufundowanego w latach 1202-1203 przez księcia Henryka Brodatego. Najstarszy dokument klasztoru zachował się w kopii. Jest opatrzony datą 24 kwietnia 1250 r. Co do składu osobowego konwentu, na obecnym etapie badań trudno o bliższe szczegóły. Brak jest dokumentów z okresu średniowiecza, w których odnotowano by imiona mniszek, znamy natomiast imiona ksień. Klasztor cysterek wrósł w lokalną społeczność. Niewątpliwie podnosił ogólny stan kultury we wsi. Zakonnice przyczyniły się do wzrostu gospodarczego okolicy; jest bardzo prawdopodobne, że nadwyżki produkcji z dóbr klasztornych sprzedawały na okolicznych targach. Ważnym elementem działalności szarych mniszek było szerzenie szkolnictwa i kultury wśród okolicznych dziewcząt.