Zur Hauptnavigation springen Zum Inhalt springen Zur Fußzeile springen

Bd. 97 (2002): Nasza Przeszłość

Artykuły

Jana Gumowskiego motywy architektury polskiej: Jasna Góra

  • Jerzy Żywicki
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2002.97.267-298  [Google Scholar]
Veröffentlicht: 2002-06-30

Abstract

Jan Kanty Gumowski był malarzem, grafikiem i rysownikiem, którego nazwisko zostało w dużej mierze zapomniane. Urodzony w 1883 roku, studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz we Florencji, Monachium i Paryżu. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego. Wiele lat później, po odejściu z wojska, osiadł z rodziną w Krakowie. Twórczość kontynuował aż do swojej śmierci w 1943 roku. Generalnie jego twórczość można pogrupować wokół dwóch głównych wątków. Pierwsza obejmuje portrety legionistów I Brygady, sceny rodzajowe i pejzaże z pól bitewnych; druga to widoku historycznej architektury Polski. Jest autorem całych serii rysunków i akwarel przedstawiających zrujnowane miasta i zamki, niezagojone rany XVII-wiecznych wojen szwedzkich, a także kilka cykli litograficznych, które ukazały się pod ogólnym tytułem „Motywy architektury polskiej”. Tematem jego litografii jest zapadające w pamięć piękno polskiej architektury drewnianej oraz zakątków i zaułków starych miast. To właśnie charakterystyczny realizm Gumowskiego w połączeniu z indywidualną wrażliwością wolną od schematów i otwartą na urok architektury historycznej stanowi o artystycznej doskonałości jego kompozycji. Gumowski pracował nad kolekcją jasnogórską w latach 1925-1926, wydaną jako czwarta część Motywów architektury polskiej. Składa się z 14 kolorowych i czarno-białych tablic litograficznych przedstawiających panoramę Jasnej Góry oraz serię zbliżeń na obwarowania, dziedzińce, wnętrza kościoła, kaplicę NMP i samą Świętą Ikonę. Dobór obrazów i ich układ wskazują, że chciał podążać drogą wszystkich pielgrzymów przybywających do Najświętszego Sanktuarium Maryi Panny w Polsce. Ilustracje ze zbioru jasnogórskiego wyróżniają się zarówno wyrazem graficznym, jak i wiernym oddaniem poszczególnych szczegółów. Można je zatem uznać za sztukę lub cenny materiał ikonograficzny Jasnej Góry okresu międzywojennego.

Literaturhinweise

  1. Rozanow Z., E. Smulikowska E., Skarby kultury na Jasnej Górze, Warszawa 1974. [Google Scholar]
  2. Sieradzka A. , Jasna Góra w litografiach Jana Kaniego Gumowskiego, „Studia Claromontana” 10: 1989. [Google Scholar]
  3. Smulikowska E., Artystyczne dzieje Jasnej Góry,bWarszawa 1982. [Google Scholar]
  4. Tomziński J., Jasna Góra. Informator, Jasna Góra 1981. [Google Scholar]
  5. Zientara M., Sztuka Legionów Polskich i je j twórcy 1914-1918, Kraków 1999. [Google Scholar]

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.