Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie

Tom 4 (2011)

Artykuły

Mentalistyczna etyka i jej aplikacja do prawa

DOI: https://doi.org/10.32084/tkp.6373  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.12.2011

Abstrakt

W niniejszym artykule przedstawiona została koncepcja mentalistycznej etyki autorstwa dwóch młodych uczonych, prawników i filozofów, Matthiasa Mahlmanna, profesora z Uniwersytetu w Zurychu, i Johna Mikhaila, profesora z Uniwersytetu Georgtown w Waszyngtonie. Inspirację czerpali od Noama Chomsky’ego, światowej sławy językoznawcy, badacza ludzkiej natury i funkcjonowania ludzkiego umysłu, pod kierunkiem którego studiowali w latach 90. XX w. w Massachusetts Institute of Technology w Cambridge. Szczególny akcent został położony na wyjaśnienie genezy mentalistycznej etyki. Dlatego też przedstawiona została najpierw koncepcja gramatyki w systemie badawczym Noama Chomsky’ego oraz jego idea uniwersalnej gramatyki moralności, którą rozwijają M. Mahlmann i J. Mikhail. Nie poprzestają oni jednak na tym, lecz podejmują próbę zastosowania wyników swoich badań w dziedzinie teorii i filozofii prawa.

Bibliografia

  1. J.P.B. Allen, H.G. Widdowson, Gramatyka a nauczanie języka, tłum. A. Kaznowska, w: J. P.B. Allen, S. Pit Corder (red.), Kurs edynburski językoznawstwa stosowanego, t. 1: Rozprawy z językoznawstwa stosowanego, red. wyd. pol. J. Rusiecki, Warszawa 1983. [Google Scholar]
  2. T. Barankiewicz, Renesans filozofii umysłu w XX wieku, w: E. Śliwka (red.), Stałem się sługą Ewangelii. Księga Pamiątkowa z okazji jubileuszu 50-lecia kapłaństwa Ks. Doktora Bernarda Wodeckiego SVD, Materiały i Studia Księży Werbistów, nr 65, Pieniężno 2001. [Google Scholar]
  3. N. Chomsky, Syntactic Structures, The Hague 1957. [Google Scholar]
  4. N. Chomsky, Current Issues in Linguistic Theory, The Hague 1964. [Google Scholar]
  5. N. Chomsky, Aspects of the Theory of Syntax, Cambridge 1965 (wyd. pol. Zagadnienia teorii składni, Wrocław 1982). [Google Scholar]
  6. N. Chomsky, Cartesian Linguistics. A Chapter in the History of Rationalist Thought, New York 1966. [Google Scholar]
  7. N. Chomsky, Topics in the Theory of Generative Grammar, The Hague 1966. [Google Scholar]
  8. N. Chomsky, Language and Mind, New York 1968. [Google Scholar]
  9. N. Chomsky, Studies on Semantics in Generative Grammar, The Hague 1972. [Google Scholar]
  10. N. Chomsky, The Logical Structure of Linguistic Theory, New York 1975. [Google Scholar]
  11. N. Chomsky, Language and Responsibility, New York 1979. [Google Scholar]
  12. N. Chomsky, Rules and Representations, New York 1980. [Google Scholar]
  13. N. Chomsky, Knowledge of Language. Its Nature, Origin, and Use, Cambridge 1984. [Google Scholar]
  14. N. Chomsky, Language and Problems of Knowledge, Cambridge 1988. [Google Scholar]
  15. N. Chomsky, A Minimalist Program for Linguistic Theory, Cambridge 1992. [Google Scholar]
  16. N. Chomsky, Bare Phrase Structure, Cambridge 1994. [Google Scholar]
  17. N. Chomsky, The Architecture of Language, New York 2000. [Google Scholar]
  18. N. Chomsky, New Horizons in the Study of Language and Mind, Cambridge 2000. [Google Scholar]
  19. N. Chomsky, Lingwistyka i dziedziny pokrewne: osobisty punkt widzenia, tłum. J. Szafrański, w: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów, oprac. K. Rosner, t. 2: Generatywny program badań nad ludzkim umysłem, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  20. N. Chomsky, Koncepcje języka, tłum. G. Śpiewak, w: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów, oprac. K. Rosner, t. 2: Generatywny program badań nad ludzkim umysłem, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  21. N. Chomsky, Spojrzenie w przyszłość: perspektywy badań nad ludzkim umysłem, tłum. A. Graff, w: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów, oprac. K. Rosner, t. 2: Generatywny program badań nad ludzkim umysłem, Warszawa 1996. [Google Scholar]
  22. M. Hauser, Moral minus: how nature designer our universal sense of right and wrong, New York 2006. [Google Scholar]
  23. M. Jaworski, Podręczna gramatyka języka polskiego, Warszawa 1987. [Google Scholar]
  24. H. Kardela, Z. Muszyński (red.), Noam Chomsky: inspiracje i perspektywy, Warszawa 1991. [Google Scholar]
  25. A. Kość, Podstawy filozofii prawa, Lublin 2005. [Google Scholar]
  26. I. Kurcz, Uniwersalna gramatyka jako model umysłu, „Studia z Kognitywistyki i Filozofii Umysłu” 2006, t. 2: Mózg i jego umysły, s. 269–290. [Google Scholar]
  27. A. Lekka-Kowalik, Chomsky Noam Avram, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 2, Lublin 2001. [Google Scholar]
  28. A. MacIntyre, Tomasz z Akwinu o racjonalność praktycznej i sprawiedliwości, tłum. Ł. Nysler, w: tenże, Czyja sprawiedliwość? Jaka racjonalność?, Warszawa 2007. [Google Scholar]
  29. M. Mahlmann, Elemente einer ethischen Grundrechtstheorie, Baden-Baden 2008. [Google Scholar]
  30. M. Mahlmann, Rationalismus in der praktischen Theorie. Normentheorie und praktische Kompetenz, Baden-Baden 2009. [Google Scholar]
  31. M. Mahlmann, Rechtsphilosophie und Rechtstheorie, Baden-Baden 2010. [Google Scholar]
  32. M. Mahlmann, J. Mikhail, Cognitive Science, Ethics and Law, w: Z. Bankowski (red.), Epistemology and Ontology, Stuttgart 2005. [Google Scholar]
  33. J. Mikhail, Elements of Moral Cognition. Rawls’ Linguistic Analogy and the Cognitive Science of Moral and Legal Judgment, Cambridge 2010. [Google Scholar]
  34. J. Potrzeszcz, Przydatność niepozytywistycznej koncepcji prawa w procesie dochodzenia do słusznego prawa przez Trybunał Konstytucyjny, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 5 (94), s. 53–70. [Google Scholar]
  35. J. Potrzeszcz, Uniwersalna gramatyka moralności i prawa, „Forum Prawnicze” 2011, nr 4–5 (6–7), s. 30–45. [Google Scholar]
  36. K. Rosner, Teoria języka i umysłu ludzkiego Noama Chomsky’ego i jej interdyscyplinarna doniosłość, w: Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Antologia tekstów, oprac. K. Rosner, t. 1: Język i jego nabywanie. Debata między Jeanem Piagetem i Noamem Chomskim, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1995. [Google Scholar]
  37. M. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, t. 1, wyd. 9, Warszawa 1994. [Google Scholar]
  38. S. Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa–Wrocław 2000. [Google Scholar]
  39. S. Urbańczyk (red.), Encyklopedia języka polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992. [Google Scholar]
  40. J. Vetulani, Neurobiologiczne podstawy moralności, „Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności” 2007/2008. [Google Scholar]
  41. W. Zabrocki, Czy język jest wrodzony? Językoznawstwo Chomsky’ego a hipoteza natywizmu, Poznań 1990. [Google Scholar]
  42. K. Zamiara, Mentalizm Noama Chomsky’ego koncepcji języka – z kulturoznawczego punktu widzenia, „Studia z Kognitywistyki i Filozofii Umysłu” 2006, t. 2: Mózg i jego umysły, s. 185–197. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.