Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 29 Nr 2 (2021)

Filozofia

Kosmologia medioplatońska w pismach Tacjana Syryjczyka i Atenagorasa z Aten

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2021.29.2.223-248  [Google Scholar]
Opublikowane: 27.12.2021

Abstrakt

W artykule ukazano oddziaływanie greckiej filozofii na myśl wczesnochrześcijańską. Dokonano tego na przykładzie wpływu nauki medioplatońskiej na poglądy Tacjana Syryjczyka i Atenagorasa z Aten. Skoncentrowano się na pojmowaniu przez nich zagadnień kosmologicznych związanych z pytaniami o przyczynę, naturę i cel świata. Na początku zrekonstruowano myśl kosmologiczną Tacjana i Atenagorasa, gdyż ich zachowane pisma nie dotyczą bezpośrednio tych zagadnień, a następnie porównano je z poglądami platoników II wieku (Alkinous, Plutarch, Apulejusz), co pozwoliło zaobserwować podobieństwa, a także występujące różnice. Decydującą rolę w pojmowaniu przyczyn, natury i celu kosmosu odgrywa odmienne rozumienie przez nich dobroci Boga. To z tego, jak się zdaje, wynikają odmienne wnioski kosmologiczne, które uwypuklają specyfikę myśli chrześcijańskiej i platońskiej II wieku. Ponadto w pismach omawianych apologetów greckich zauważalne jest nowe spojrzenie na kwestię materii, która nie jawi się jako druga – wieczna przyczyna świata.

Bibliografia

  1. Alkinoos, Didaskalikos: Lehrbuch der Grundsätze Platons, O.F. Summerell, T. Zimmer (eds.), Berlin–New York 2007. [Google Scholar]
  2. Alkinous, Wykład nauk Platona (Didaskalikos), tłum. K. Pawłowski, Kraków 2008. [Google Scholar]
  3. Apulejusz z Madaury, O Platonie i jego nauce, tłum. K. Pawłowski, Warszawa 2002. [Google Scholar]
  4. Apulejusz, O bogu Sokratesa, tłum. K. Pawłowski, Warszawa 2002. [Google Scholar]
  5. Arystoteles, Analityki wtóre, tłum. K. Leśniak, [w:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 1, Warszawa 1990. [Google Scholar]
  6. Arystoteles, Metafizyka, tłum. K. Leśniak, Warszawa 2013. [Google Scholar]
  7. Atenagoras z Aten, O zmartwychwstaniu umarłych, tłum. S. Kalinkowski, Warszawa 1985. [Google Scholar]
  8. Atenagoras z Aten, Prośba za chrześcijanami, tłum. S. Kalinkowski, Warszawa 1985. [Google Scholar]
  9. Athenagoras, Legatio and De Resurrectione, W.R. Schoedel (ed.), Oxford 1972. [Google Scholar]
  10. Barnard W., Justin Martyr. His Life and Thought, Cambridge 1967. [Google Scholar]
  11. Baron A., Neoplatońska idea Boga a ewangelizacja, Kraków 2005. [Google Scholar]
  12. Chadwick H., Myśl chrześcijańska a tradycja klasyczna, tłum. P. Siejkowski, Poznań 2000. [Google Scholar]
  13. Filon, O stworzeniu świata, [w:] Pisma, t. 1, tłum. L. Joachimowicz, Warszawa 1986. [Google Scholar]
  14. Gładyszewski L., Bóg stwórca i władca: doktryna greckich apologetów II wieku o stworzeniu i opatrzności w aspekcie patrystyczno-filozoficznym, „Studia Antiquitatis Christiane” 1 (1977), z. 1. [Google Scholar]
  15. Grant R.M., Greek Apologists of the Second Century, London 1988. [Google Scholar]
  16. Hunt E.J., Christianity in the Second Century: The Case of Tatian, London–New York 2019. [Google Scholar]
  17. Iustini Martyris, Dialogues cum Tryphone, M. Marcovich (ed.), Berlin–New York 1997. [Google Scholar]
  18. Jaeger W., Wczesne chrześcijaństwo i grecka Paideia, tłum. K. Bielawski, Bydgoszcz 1997. [Google Scholar]
  19. Justyn Męczennik, 1 Apologia, tłum. L. Misiarczyk, Warszawa 2012. [Google Scholar]
  20. Justyn Męczennik, Dialog z Żydem Tryfonem, tłum. L Misiarczyk, Warszawa 2012. [Google Scholar]
  21. Leszczyński R.M., Starożytna koncepcja Logosu i jej wpływ na myśl wczesnego chrześcijaństwa, Warszawa 2003. [Google Scholar]
  22. Mrugalski D., Logos: Filozoficzne i teologiczne źródła idei wczesnochrześcijańskiej, Kraków 2006. [Google Scholar]
  23. Owen W.B., Athenagoras, New York 2010. [Google Scholar]
  24. Platon, Timajos, tłum. P. Siwek, Warszawa 1986. [Google Scholar]
  25. Plutarch, O Izydzie i Ozyrysie, tłum. A. Pawlaczyk, Poznań 2003. [Google Scholar]
  26. Plutarch, O obliczu widniejącym na tarczy księżyca, tłum. Z. Abramowiczówna,[w:] Moralia II, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  27. Plutarch, O odwlekaniu kary przez bogów, tłum. Z. Abramowiczówna, [w:] Moralia II, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  28. Plutarch, O powstaniu duszy w Timajosie, tłum. J. Komorowska, [w:] Pisma egzegetyczne, Kraków 2012. [Google Scholar]
  29. Plutarch, O wygnaniu, tłum. Z. Abramowiczówna, [w:] Moralia II, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  30. Powszechna encyklopedia filozofii, t. 3, A. Maryniarczyk (red.), Lublin 2002. [Google Scholar]
  31. Praechter K., Die Philosophie des Altertums, [w:] Grundriss der Geschichte der Philosophie, F. Ueberweg (ed.), Berlin 1926, s. 524–556. [Google Scholar]
  32. Rankin D., Athenagoras: Philosopher and Theologian, London–New York 2016. [Google Scholar]
  33. Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 5: Słownik, indeksy i bibliografia, tłum. E. I. Zieliński, Lublin 2002. [Google Scholar]
  34. Sextus Empiryk, Zarysy pirrońskie, tłum. A. Krokiewicz, Warszawa 1998. [Google Scholar]
  35. Tacjan Syryjczyk, Mowa do Greków, tłum. L. Misiarczyk, [w:] Pierwsi apologeci greccy, Kraków 2004. [Google Scholar]
  36. Tatiani, Oratio ad Graecos, M. Marcovich (ed.), Berlin–New York 1995. [Google Scholar]
  37. Tertulian, Preskrypcja przeciw heretykom, tłum. W. Myszor, E. Stanula, seria: Pisma starochrześcijańskich pisarzy 5, Warszawa 1970. [Google Scholar]
  38. Timothy H., The Early Christian Apologists and Greek Philosophy, Assen 1973. [Google Scholar]
  39. Zieliński J., Koncepcja creatio ex nihilo w myśli Apologetów greckich II wieku, Wrocław 2013. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.