Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 111 (2009): Nasza Przeszłość

Artykuły

Dwa katalogi prowincji litewskiej karmelitów bosych z XVIII wieku

  • Czesław Gil OCD
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2009.111.117-158  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2009

Abstrakt

Na początku XVIII w. polska prowincja karmelitów bosych erygowana w 1617 r. liczyła 17 klasztorów. Tylko cztery z nich - w Wilnie, Głębokiem i Grodnie oraz rezydencja w Kownie - znajdowały się na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Mimo to kapituła prowincjalna obradująca w Przemyślu w 1624 r. uznała, że nadszedł czas na utworzenie klasztorów litewskich, tworzących odrębną jednostkę administracyjną. Decyzja ta była uzasadniona nie tylko mnogością prowincji, ale przede wszystkim ogromnymi odległościami między klasztorami, co utrudniało administrację. Mimo pewnych oporów ze strony centralnych władz klasztornych, w 1731 r. utworzono wikariat prowincjalny, który w 1734 r. stał się autonomiczną prowincją pod wezwaniem św. Kazimierza. Historia tej prowincji jest stosunkowo mało znana, ponieważ podczas kasaty klasztorów część źródeł została zniszczona i rozproszona, a te, które ocalały, są nadal trudno dostępne. Dzięki szczęśliwemu splotowi okoliczności zachowały się dwa katalogi zakonników tej prowincji: jeden w katalogu ogólnym z lat 1730-1843, a drugi w katalogu z 1774 roku. Pierwszy z nich to pojedynczy rejestr za lata 1730-1777, prowadzony przez mnichów tej prowincji. Zastąpił on zaginioną księgę zawodów. Drugi powstał z inicjatywy arcybiskupa Giuseppe Garampiego, nuncjusza apostolskiego w Polsce w latach 1772-1776. Katalog Garampiego zawierał najważniejsze informacje o składzie osobowym darowanych klasztorów, zadaniach zakonników w klasztorze i prowincji, roli klasztorów w życiu prowincji, prowadzonej posłudze duszpasterskiej oraz - zgodnie z oczekiwaniami państwa i Kościoła - przyszłych projektach. Publikacja wspomnianych katalogów zapewni badaczom dziejów karmelitów bosych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej dostęp do cennego źródła informacji, zwłaszcza personalnych. Tekst katalogów poprzedzony jest krótką historią prowincji litewskiej oraz informacją o dwóch źródłach.

Bibliografia

  1. Atlas Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku, Lublin 2006. [Google Scholar]
  2. Constitutiones Fratrum Discalceatorum Congregationis S. Eliae Ordinis Beatissimae Virginis Mariae de Monte Carmelo, Parisiis 1638. [Google Scholar]
  3. Gil C. OCD, Erekcja litewskiej prowincji karmelitów bosych pod wezwaniem św. Kazimierza, „Roczniki Teologiczno-kanoniczne” t. XXII (1975) z. 1, s. 110-116. [Google Scholar]
  4. Gil C. OCD, Profesi prowincji polskiej karmelitów bosych w latach 1679-1789, „Roczniki Humanistyczne” t. XXVII (1979) z. 2, tabl. 3, s. 66-67. [Google Scholar]
  5. Kronika poznańskich Karmelitów Bosych, oprac. Piotr Franciszek Neumann OCD, Poznań 2001. [Google Scholar]
  6. Zakon Karmelitów Bosych w Polsce. Klasztory karmelitów i karmelitanek bosych 1602-1975, Kraków 1979. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.