Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 138 Nr 2 (2022): Our Past

Z Archiwum Instytutu Wydawniczego Księży Misjonarzy "Nasza Przeszłość"

Memoirs of Fr. Adolf Trusewicz’s CM pastoral work

DOI: https://doi.org/10.52204/np.2022.138.2.371-425  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.12.2022

Abstrakt

Fr Adolf Trusewicz CM (1919-2001) – a priest from the Congregation of the Mission (priest 1945), born in Stare Troki (Senieji Trakai), after World War II, he did not exercise the right of “expatriation” to = post-Yalta Poland and, with the consent of his superiors, remained on his native land to serve the local Catholics – mostly Poles – as a priest in the difficult realities of militant atheism, that characterised the Soviet Union. Due to illness, he was forced to leave Lithuania in 1995 and live in Krakow under the care of his religious confreres. From the pages of these memoirs emerges a living Church with many everyday problems with which Catholic priests were confronted. This is also a document showing the determination of Poles, attached to their native land, Catholic and national traditions, and caring about the preservation of their own identity. This is also a picture of many priests and their exceptional dedication to God and people who, risking their own safety, health and life, brought hope, support, help and a good word to everyone, irrespective of their political or religious views

Bibliografia

  1. Catalogus Ecclesiarum et Cleri Archidioecesis Vilnensis pro Anno Domini 1932, Vilnae 1932. [Google Scholar]
  2. Catalogus Ecclesiarum et Cleri Archidioecesis Vilnensis pro Anno Domini 1937, Vilnae 1937. [Google Scholar]
  3. Catalogus Ecclesiarum et Cleri Archidioecesis Vilnensis pro Anno Domini 1939, Vilnae 1939. [Google Scholar]
  4. Elenchus Omnium Ecclesiarum et Universi Cleri Dioeceseos Vilnensi pro Anno Domini 1914, [Vilnae 1914]. [Google Scholar]
  5. Materiały do dziejów dekanatu białostockiego w czasie II wojny światowej, by T. Krahel, „Studia Teologiczne” Vol. 19:1992, pp. 137-157. [Google Scholar]
  6. Schematismus pro Anno Domini 1922, Vilnae 1922. [Google Scholar]
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im Corriwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl-Warszawa 1933. [Google Scholar]
  8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, vol. 1: Województwo wileńskie, Warszawa 1938. [Google Scholar]
  9. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., vol. 7, p. 2, Warszawa 1924, p. 14. [Google Scholar]
  10. „Śmierci się z nas nikt nie boi”. Listy kapłanów archidiecezji wileńskiej z ZSRS. Wybór źródeł, Introduction, selection and editing by A. Szot, W. F. Wilczewski, Białystok 2012. [Google Scholar]
  11. Studies Avižieniai (Vilnius) [in:] Visuotinė lietuvių enciklopedija, vol. 2, Vilnius 2002, p. 350. [Google Scholar]
  12. Bartoszewski J., Honorat Koźmiński [in:] Encyklopedia katolicka, vol. 6, Lublin 1993, col. 1206-1209. [Google Scholar]
  13. Bielawy K., Kościół św. Jana Ewangelisty w Bartoszycach w latach 1945-1974, „Studia Elbląskie” 2008, pp. 47-61. [Google Scholar]
  14. Brudzisz M., Świątek Franciszek CSsR [in:] Encyklopedia katolicka, vol. 19, Lublin 2013, col. 345-346. [Google Scholar]
  15. Brzegowy J., Z Rudomina do Shuntenfu. Życie misyjne we wspomnieniach Fr Franciszka Arciszewskiego CM (1910-2006) – przyczynek do dziejów Prefektury Apostolskiej Zgromadzenia Misji w Północnych Chinach, „Nasza Przeszłość” vol. 132:2019, pp. 397-420. [Google Scholar]
  16. Buivydžiai [in:] Visuotinė lietuvių enciklopedija, vol. 3, Vilnius 2003, p. 578. Bukiškės [in:] Visuotinė lietuvių enciklopedija, vol. 3, Vilnius 2003, p. 583. [Google Scholar]
  17. Chierotti L., Congregazione della Missione [in:] Dizionario degli istituti di perfezione, ed. Guerrino Pelliccia e Giancarlo Rocca, vol. 2, Milano 1975, col. 1543-1551. [Google Scholar]
  18. Druskieniki, [in:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 2, Warszawa 1881. [Google Scholar]
  19. Druskieniki. Zdrojowisko nas Niemnem, Wilno 1932. [Google Scholar]
  20. Duchniewski J., Lament Bolesława bł. [in:] Encyklopedia katolicka, vol. 10, Lublin 2004, col. 432-433. [Google Scholar]
  21. Dyl G., Michał Giedroyć, zwany błogosławionym [in:] Polscy świeci, ed. J. Bar, vol. 1, Warszawa 1983, pp. 63-102. [Google Scholar]
  22. Dziębowska E., Bach Jan Sebastian, w: Encyklopedia muzyczna PWM, vol. 1, ed. E. E. Dziębowska, Kraków 1979, pp. 120-157. [Google Scholar]
  23. Foryś W., Mietelski J., Pelczar A., Jan Śniadecki. Matematyk, astronom, reformator Akademii [in:] Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Matematyki i Fizyki, ed. B. Szafirski, Kraków 2000, pp. 271-300. Franaszek A., Miłosz. Biografia, Kraków 2011. [Google Scholar]
  24. Gadacz J. L., Słownik polskich kapucynów, vol. 1, Wrocław 1985. Gajdy [in:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 15, p. 1, Warszawa 1900, p. 483. [Google Scholar]
  25. Gajewski A., Tarcza i miecz. Rosyjskie służby specjalne 1991-1998, War-szawa 1998. [Google Scholar]
  26. Gil Cz., Kiedy Karol Wojtyła przyjął szkaplerz karmelitański?, „Wadowiana” vol. 16: 2013, pp. 167-169. [Google Scholar]
  27. Grigiškės [in:] Visuotinė lietuvių enciklopedija, vol. 7, Vilnius 2005, p. 165. [Google Scholar]
  28. Jacewicz W., Woś J., Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymsko-katolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939-1945, f. 5, Warszawa 1981. [Google Scholar]
  29. Janaczek S., Rospond S., Bibliography misjonarska. 1651-1988, Kraków 1988. [Google Scholar]
  30. Kałamarz W., Fr prof. dr hab. Karol Mrowiec CM (1919-2011) – sylwetka kapłana, muzykologa, kompozytora, „Pro Musica Sacra” No. 10:2012, pp. 105-129. [Google Scholar]
  31. Kałamarz W., Tradycje muzyczne w Polskiej Prowincji Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo, „Informator ITKM 2009, No. 29; pp. 73-88. [Google Scholar]
  32. Kapłani wołyńscy na Dolnym Śląsku [mps w posiadaniu autora], p. 6. Kelly J.N. D., Encyklopedia papieży. Warszawa 1997. [Google Scholar]
  33. Krahel T., Martyrologia duchowieństwa archidiecezji wileńskiej 1939-1945, Białystok 2020. [Google Scholar]
  34. Krahel T., Przez więzienia i obozy do kapłaństwa. Wojenne losy alumnów Seminarium Duchownego w Wilnie, Białystok 2015. [Google Scholar]
  35. Krahel T., Reinys Mečislovas [in:] Encyklopedia katolicka, vol. 16, Lublin 2012, col. 1351-1352. [Google Scholar]
  36. Krahel T., Zdanowicz Stanisław (1906-1978) [in:] Słownik polskich teologów katolickich, vol. 7, ed. L. Grzebień, Warszawa 1983, p. 485. [Google Scholar]
  37. Królikowski P., Materski Edward bp [in:] Encyklopedia katolicka, vol. 12, Lublin 2008, col. 199-200. [Google Scholar]
  38. Landwarowo [in:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 5, Warszawa 1884, p. 75. [Google Scholar]
  39. Liebfeld A., Churchill, Warszawa 1971. Mała encyklopedia medycyny PWN, Editor in Chief vol. Roźniatowski, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  40. Markiewicz H., Sienkiewicz Henryk Adam [in:] Polski słownik biograficzny, vol. 37, Warszawa-Kraków 1996-1997, pp. 203-216. [Google Scholar]
  41. Matelski D., Ksiądz prałat Józef Obremski (1906-2011), „Przegląd Polsko-Polonijny”, 2011, No. 2, pp. 340–349. [Google Scholar]
  42. Mejszagoła [in:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 6, Warszawa 1885, p. 243. [Google Scholar]
  43. Miedwiediew R. A., Chruszczow, Warszawa 1990. [Google Scholar]
  44. Misjonarze św. Wincentego a Paulo w Polsce (1651–2001), vol. 1, ed. S. Rospond, vol. 2, ed. J. Dukała, Kraków 2001. Nemenčinė [in:] Lietuviškoji tarybinė enciklopedija, vol. 8, Vilnius 1981, p. 137. [Google Scholar]
  45. Nitecki P., Biskupi Kościoła katolickiego w Polsce. Słownik biograficzny, Warszawa 1992. [Google Scholar]
  46. Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000. [Google Scholar]
  47. Nowak W., In memoriam Fr profesora Stanisława Zdanowicza (1906-1978), „Studia Warmińskie”, vol. 26:1989, pp. 239-242. Nowoaleksandrowsk, w: Słownik geograficzny królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 7, Warszawa 1886, p. 240. [Google Scholar]
  48. O Brodskim. Studia, szkice, refleksje, ed. P. Fasta, Katowice 1993. [Google Scholar]
  49. Ozorowski E., [rec.] Kazimierz Kułak, Psychologia nawrócenia z prawosławia na katolicyzm Melecjusza Smotryckiego, Białystok 1984, p. 227, „Studia Teologiczne” 1986, No. 4, pp. 233-234. [Google Scholar]
  50. Pasierbska H. , Wileńskie Łukiszki na tle wydarzeń lat wojny 1939-1944, Gdańsk 2003. [Google Scholar]
  51. Pastusiak L., Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Warszawa 1999, pp. 663-706. [Google Scholar]
  52. Petkus V., Vilniaus vyskupai Lietuvos istorijoje, Vilnius 2002. [Google Scholar]
  53. Piersa H., Staszewski Wacław (1892-1970) [in:] Polski słownik biograficzny vol. 42, Warszawa-Kraków 2004, pp. 536-537. [Google Scholar]
  54. Piersa H., Życie, działalność dydaktyczna i naukowa profesora Wacława Staszewskiego, „Fizyka w Szkole” 1970, No. 3, pp. 95-98. [Google Scholar]
  55. Podhorodecki L., Chanat Krymski, Warszawa 1987. [Google Scholar]
  56. Polak G., Kto jest kim w Kościele. Ekumeniczne „who is who” chrześcijaństwa w Polsce, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  57. Poniewież [in:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 8, Warszawa 1887, p. 771. [Google Scholar]
  58. Proczek Z., Jerzy Matulewicz bł. [in:] Encyklopedia katolicka, vol. 7, Lublin 1997, col. 1228-1230. [Google Scholar]
  59. Prokop K.R., Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej, Kraków 1998. [Google Scholar]
  60. R. R. Kufel, Słownik biograficzny księży pracujących w Kościele gorzowskim. 1945-1956, vol. 2, Zielona Góra 2017. [Google Scholar]
  61. Radziński E., Stalin, Warszawa 1996. Rąkowski G., Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Litwie, Warszawa 1999. [Google Scholar]
  62. Rewieńska W., Miasta i miasteczka magdeburskie w woj. wileńskim i nowo-gródzkim, Lida 1938. [Google Scholar]
  63. Rokicki P., Glinciszki i Dubinki. Zbrodnie wojenne na Wileńszczyźnie w połowie 1944 roku i ich konsekwencje we współczesnych relacjach polsko-litewskich, Warszawa 2015. [Google Scholar]
  64. Satkauskytė D., Venclova Tomas [in:] Visuotinė lietuvių enciklopedija, vol. 24, Vilnius 2015, pp. 797-798. [Google Scholar]
  65. Schletz A., Broda Karol [in:] Misjonarze św. Wincentego a Paulo w Polsce, vol. 2, p. 1: Biografie, ed. J. Dukała, Kraków 2001, p. 69. Starowiejski M., Szymusiak J.M., Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa. Poznań 1971. [Google Scholar]
  66. Stopniak F., Archidiecezja wileńska w czasie II wojny światowej, „Studia Teologiczne” Vol. 5-6: 1987-1988, pp. 323-361. [Google Scholar]
  67. Szafrańska A., Święty naszych czasów. Beatyfikacja i kanonizacja Ojca Maksymiliana Kolbego, Warszawa 1983. [Google Scholar]
  68. Szot A., Stosunki narodowościowe w Archidiecezji Wileńskiej w okresie rządów arcybiskupa Romualda Jałbrzykowskiego. Lata 1926-1945, „Roczniki Teologiczne” vol. 49:2002, f. 4, pp. 129-155. [Google Scholar]
  69. Szymik J., Miłosz Czesław [in:] Encyklopedia katolicka, vol. 12, Lublin 2008, col. 1116-1117. [Google Scholar]
  70. Terlikowski T. P., Maksymilian M. Kolbe. Biografia świętego męczennika, Kraków 2017. [Google Scholar]
  71. Tomkiewicz M., Zbrodnia w Ponarach 1941-1944, Warszawa 2008. [Google Scholar]
  72. Tomkiewicz M., Więzienie na Łukiszkach w Wilnie 1939-1953, Warszawa 2018. [Google Scholar]
  73. Troki [in:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 12, ed. B. Chlebowski, F. Sulimierski, Warszawa 1892, pp. 485-491. [Google Scholar]
  74. Ulińska A., Państwowe Liceum im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Wilnie (1938-1939), Białystok 1996. [Google Scholar]
  75. Umiński W., Łada Józef [in:] Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1945-1989, vol. 1, ed. J. Myszor, Warszawa 2002, p. 156. [Google Scholar]
  76. Umiński W., Małe Seminaria prowadzone przez Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo w latach 1918-1939, „FIDES – Biuletyn Bibliotek Kościelnych” 2001, No. 1-2, pp. 96-140. [Google Scholar]
  77. Umiński W., Polska Prowincja Zgromadzenia Księży Misjonarzy w latach 1918-1939, Kraków 2009. [Google Scholar]
  78. Walker J., Trzecia wojna światowa. Tajny plan wyrwania Polski z rąk Stalina, Kraków 2014. [Google Scholar]
  79. Wesseling K-G., Trajan [in:] Biographisch Bibliographisches Kirchenlexikon, vol. 12, Herzberg 1997, pp. 394-410. [Google Scholar]
  80. Wojtkowski J., Śp. ksiądz Henryk Elizeusz Czepułkowski (1911-2004), „Rocznik Archidiecezji Warmińskiej”, Olsztyn 2005, pp. 468-469. Wrzeszcz M., Paweł VI. Szkice do portretu wielkiego papieża, Warszawa 1988. [Google Scholar]
  81. Wyka K., Mickiewicz Adam Bernard [in:] Polski słownik biograficzny, vol. 20, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975, pp. 694-706. Банушевич В., Лентварис на перекрёстках истории, Вильнюс 2015. Гайворонский A., Созвездие Гераев, Симферополь 2003. [Google Scholar]
  82. Север A., Спецназ КГБ. Гриф секретности снят!, Москва 2008. [Google Scholar]
  83. Henryk Czepułkowski, http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php/Henryk_Czepu%C5%82kowski [read: 23 May 2022]. [Google Scholar]
  84. Hlebowicz A., Dekanat lidzki, http://pawet.net/zl/zl/1992_7/8.html [read: 17 May 2022]. [Google Scholar]
  85. Kazimieras Paltarokas, https://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bpalt.html [read: 8 September 2022]. [Google Scholar]
  86. Kazimieras Paltarokas, https://www.vle.lt/straipsnis/kazimieras-paltarokas/[read: 8 September 2022]. [Google Scholar]
  87. Kazys Katilius, https://www.vle.lt/straipsnis/kazyz-katylius [read: 17 May 2022]. [Google Scholar]
  88. Ks. Danielus Buivys – kościół w Gajdach (1948-1952), https://rymszany.wordpress.com/2013/07/01/ks-danielius-buivys-kosciol-w-gajdach-1948-1952/ [read: 12 September 2022]. [Google Scholar]
  89. [Ks. prałat Lucjan Chalecki], https://radzima.org./pl/user-comm/1377.html [read: 11 September 2022]. [Google Scholar]
  90. Rimas Geniušas, https://www.vle.lt/straipsnis/rimas-geniusas [read: 17 May 2022]. [Google Scholar]
  91. Rostkowski Z., Fr bp dr Antoni Pacyfik Dydycz OFMCap, https://drohiczynska.pl/%20diecezja/biskup-senior-antoni-dydycz/ [read: 13 September 2022]. [Google Scholar]
  92. Антанас Венцлова – о поэте, https://www.livelib.ru/author/186225-antanas-ventslova [read: 12 October 2022]. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.