Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 64 (1985): Nasza Przeszłość

Artykuły

Kościół katedralny p. wezw. św. Stanisława Kostki w Łodzi

  • Zbigniew Wieczorek
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1985.64.57-86  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.12.1985

Abstrakt

Katedra pod wezwaniem św. Stanisława w Łodzi została zbudowana w stylu neogotyckim. Jest to budowla orientowana, wzniesiona na rzucie krzyża łacińskiego, z cegły jako materiału i piaskowca na kolumny. Budowę kościoła rozpoczęto w 1901 roku i trwała – z przerwami – do 22 grudnia 1912 roku, kiedy to ks. Karol Szmidel dokonał jego konsekracji. Do ukończenia pozostała wieża, która została wzniesiona w latach 1912-1916, natomiast iglicę ukończono w 1927 roku. Budynek jest bazyliką trójnawową, zwieńczoną od strony zachodniej wysoką wieżą. Na skrzyżowaniu nawy głównej z transeptem znajduje się niewielka, smukła dzwonnica. Od początku postanowiono, że kościół zostanie oddany pod patronat św. Stanisława Kostki. Następnie, wraz z utworzeniem diecezji łódzkiej, 10 grudnia 1920 r. kościół wzniesiono jako katedrę. Autorem projektu kościoła był pochodzący z Berlina przedsiębiorca Zellman. Choć opracował pierwszy projekt, który później uległ zasadniczym zmianom, rola Zellmana była skromna. Podobnie jak łódzkiej firmy Zarske i Wende, której jedyną zasługą była zmiana projektu Zellmana według wytycznych S. Odrzywolskiego i J. Dziekońskiego, gdyż wobec jej braku kompetencji kierownictwo kościelne podziękowało jej za pierwszy etap budowy. Ostateczny kształt kościoła nadali niewątpliwie polscy architekci Dziekoński i Odrzywolski. Dzięki swemu autorytetowi i wpływom skłoniły wykonawcę robót do wyboru realizacji projektu Zellmana, poprawionego i poprawionego przez tych dwóch architektów. Zmieniły one nieco kształt i proporcje kościoła. Architekt Zygfryd Stem był osobą, która podjęła się najważniejszych prac nad nadaniem kościołowi ostatecznego wyglądu. Podczas gdy Dziekoński i Odrzywolski kształtowali jego wygląd zewnętrzny), Stern zaprojektował wygląd wnętrza, realizowany pod jego kierunkiem przez różne firmy budowlane. Większość detali została zaprojektowana przez Sterna.

Bibliografia

  1. Czajewski W., Pamiątka XXV-lecia pracy kapłańskiej i społecznej ks. W. Tymienieckiego, Łódź 1920. [Google Scholar]
  2. Dinter S., Spod czarnych dymów: Łódź w latach 1861—1918, Łódź 1978. [Google Scholar]
  3. Fijałek J., Życie gospodarcze Łodzi w latach 1870—1918, Łódź 1973. [Google Scholar]
  4. Frycz J., Neogotyk i restauracja zabytków w Polsce, w: Sztuka II połowy XIX wieku, Warszawa 1973. [Google Scholar]
  5. Jaroszewski T. S., Legenda Klasycyzmu. O niektórych problemach architektury polskiej przełomu XVIII i XIX wieku, w: Romantyzm, Warszawa 1967. [Google Scholar]
  6. Koter M., Geneza układu przestrzennego Łodzi przemysłowej, Warszawa 1970. [Google Scholar]
  7. Krakowski P., Teoretyczne podstaw y architektury wieku XIX, w: ZNUJ, Prace z historii sztuki, z. 15, Warszawa—Kraków 1979. [Google Scholar]
  8. Krakowski P., Wątki znaczeniowe w architekturze wieku XIX, w: ZNUJ, Prace z historii sztuki, z. 11, Kraków 1973. [Google Scholar]
  9. Krassowski C., Architektura romantyczna i romantyzm, w: Romantyzm, Warszawa 1967. [Google Scholar]
  10. Miłobędzki A., Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1978. [Google Scholar]
  11. Olszewski A. K., Przegląd problematyki architektonicznej, w: Polskie życie artystyczne w latach 1890—1914, Wrocław 1967. [Google Scholar]
  12. Rudowska M., Warszawskie konkursy architektoniczne w latach 1864—1898, w: „Studia i materiały do teorii i historii architektury i urbanistyki” t. X, Warszawa 1972. [Google Scholar]
  13. Rymkowski J., Pamiątka odlewu i chrztu dzwonu dla kościoła św. Stanisława Kostki w Łodzi, Łódź 1911. [Google Scholar]
  14. Rynkowska A., Ulica Piotrkowska, Łódź 1970. [Google Scholar]
  15. Szram A., Wach A., Architektura Łodzi przemysłowej, Łódź b.r. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.