Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie

Tom 5 (2012)

Artykuły

Status prawny zapisobiercy windykacyjnego (zagadnienia wybrane)

DOI: https://doi.org/10.32084/tkp.6405  [Google Scholar]
Opublikowane: 31.12.2012

Abstrakt

Wprowadzenie do polskiego systemu prawnego zapisu windykacyjnego jest kolejnym etapem reformy prawa spadkowego. Stanowiący wyjątek od zasady sukcesji uniwersalnej legatum per vindicationem wywołuje skutki o charakterze rzeczowym, tzn. że w chwili otwarcia spadku przeznaczone w zapisie dla uprawnionego określone prawo przechodzi na zapisobiercę. Nabycie zapisu z chwilą otwarcia spadku ma, tak jak nabycie spadku, charakter tymczasowy. Zapisobiercy windykacyjnemu przysługuje uprawnienie do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu zapisu. Treścią oświadczenia zapisobiercy windykacyjnego może być tylko przyjęcie albo odrzucenie zapisu. Odmiennie niż ma to miejsce w przypadku spadkobiercy, zapisobierca windykacyjny nie ma możliwości poprzez złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku o odpowiedniej treści (przyjęcie wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza), wpłynąć na zakres swojej odpowiedzialności za długi spadkowe. Zakres odpowiedzialności zapisobiercy za długi spadkowe został ograniczony ustawowo do wartości przedmiotu zapisu windykacyjnego według stanu i cen z chwili otwarcia spadku - ograniczenie pro viribus patrimonii. Do chwili działu spadku zapisobiercy windykacyjni wraz ze spadkobiercami ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe, natomiast od chwili działu spadku spadkobiercy i zapisobiercy windykacyjni ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe proporcjonalnie do wartości otrzymanych przysporzeń. Mechanizm rozłożenia ciężaru długów spadkowych na te dwie kategorie podmiotów tłumaczy się tym, że - materialnie rzecz biorąc - zapis windykacyjny jest powołaniem do spadku w zakresie jednego przedmiotu, a nie zapisem.

Bibliografia

  1. J. Biernat, Z problematyki tzw. testamentu działowego w polskim prawie spadkowym, "Przegląd Sądowy" 2005, nr 4. [Google Scholar]
  2. J. Górecki, Zapis windykacyjny - uwagi de lege ferenda, w: Rozprawy z prawa prywatnego, prawa o notariacie i prawa europejskiego ofiarowane Panu Rejentowi Romualdowi Sztykowi, pod red. E. Drozda, A. Oleszki i M. Pazdana, Kluczbork 2007. [Google Scholar]
  3. J. Gwiazdomorski, Dziedziczenie czy następstwo szczególne? (przyczynek do dyskusji nad art. 103 pr. spadk.), "Przegląd Notarialny" 1950, t. I. [Google Scholar]
  4. J. Gwiazdomorski, Prawo spadkowe w zarysie, Warszawa 1990. [Google Scholar]
  5. M. Kłoda, Problemy kolizyjne przepisów o zapisie windykacyjnym, Palestra 2012, nr 1-2. [Google Scholar]
  6. J. Kremis, w: Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, Warszawa 2008. [Google Scholar]
  7. P. Księżak, Początek biegu terminu przedawnienia roszczenia o wykonanie zapisu, "Przegląd Sądowy" 2005, nr 1. [Google Scholar]
  8. P. Księżak, Podstawowe problemy zapisu windykacyjnego, "Kwartalnik Prawa Prywatnego" 2011, z. 4. [Google Scholar]
  9. P. Księżak, Zapis windykacyjny, Warszawa 2012. [Google Scholar]
  10. Z. Kuniewicz, Forma oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku składanego przed notariuszem, "Rejent" 2010, nr 1. [Google Scholar]
  11. K. Łaski, Postępowanie spadkowe. Proponowane kierunki zmian, "Nowy Przegląd Notarialny" 2001, nr 7-8. [Google Scholar]
  12. M. Niedośpiał, Swoboda testowania, Bielsko-Biała 2004. [Google Scholar]
  13. M. Niedośpiał, Zasadnicze rozrządzenia testamentowe, "Studia Prawnicze" 1997, z. 2. [Google Scholar]
  14. E. Niezbecka, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Spadki, pod red. A. Kidyby, Warszawa 2012. [Google Scholar]
  15. E. Niezbecka, Ustanowienie spadkobiercy i zapisobiorcy w testamencie, "Rejent" 1992, nr 6. [Google Scholar]
  16. E. Niezbecka, Zapis, Lublin 1990. [Google Scholar]
  17. K. Osajda, Przedmiot zapisu windykacyjnego i odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych za długi spadkowe oraz zachowki, "Monitor Prawniczy" 2012, nr 3. [Google Scholar]
  18. K. Osajda, Komentarz do art. 9811 kc., w: Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. K. Osajdy, Warszawa 2011, Legalis. [Google Scholar]
  19. K. Osajda, Przedmiot zapisu windykacyjnego i odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych za długi spadkowe oraz zachowki, "Monitor Prawniczy" 2012, nr 3. [Google Scholar]
  20. K. Osajda, Zapis windykacyjny - nowa instytucja polskiego prawa spadkowego, "Monitor Prawniczy" 2012, nr 2. [Google Scholar]
  21. M. Pazdan, w: Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz do artykułów 450-1088, pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  22. M. Pazdan, w: Zielona Księga. Optymalna wizja Kodeksu cywilnego w Rzeczypospolitej Polskiej, pod red. Z. Radwańskiego, Warszawa 2006. [Google Scholar]
  23. J. St. Piątowski, w: System prawa cywilnego. T. IV. Prawo spadkowe, pod red. J. St. Piątowskiego, Wrocław 1986. [Google Scholar]
  24. J. St. Piątowski, B. Kordasiewicz, Prawo spadkowe. Zarys wykładu, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  25. E. Skowrońska-Bocian, Glosa do uchwały SN z 16.9.1993 r. , III CZP 122/93, OSP 1994, z. 10, poz. 177. [Google Scholar]
  26. E. Skowrońska-Bocian, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga czwarta. Spadki, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  27. E. Skowrońska-Bocian, Testament w prawie polskim, Warszawa 2004. [Google Scholar]
  28. A. Stempniak, Nowelizacja Kodeksu cywilnego w zakresie prawa spadkowego, "Monitor Prawniczy" 2011, nr 12. [Google Scholar]
  29. J. Turłukowski, Zapis windykacyjny. Komentarz, Warszawa 2011. [Google Scholar]
  30. H. Witczak, Zmiany w prawie spadkowym- zapis windykacyjny, MoP 2011, nr 20. [Google Scholar]
  31. W. Wołodkiewicz, Na marginesie projektów zmian w polskim prawie spadkowym, Palestra 2011, nr 1-2. [Google Scholar]
  32. S. Wójcik, w: System prawa cywilnego. T. IV. Prawo spadkowe, pod red. J. St. Piątowskiego, Wrocław 1986. [Google Scholar]
  33. S. Wójcik, F. Zoll, w: System prawa prywatnego. Tom 10. Prawo spadkowe, pod red. B. Kordasiewicza, Warszawa 2009. [Google Scholar]
  34. P. Zakrzewski, Zapis windykacyjny, "Przegląd Sądowy" 2012, nr 2. [Google Scholar]
  35. W. Żukowski, Projektowane wprowadzenie zapisu windykacyjnego do polskiego prawa spadkowego, "Kwartalnik Prawa Prywatnego" 2010, z. 4. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.