Abstrakt
W artykule podjęto się zaprezentowania centralnych idei radykalnej ortodoksji. Podkreślono, że radykalny powrót do ortodoksji jest związany z krytyką nowożytnych paradygmatów, a także z przemyśleniem samej tradycji chrześcijańskiej. Główne idee ruchu przedstawiono w formie zestawienia afirmacji ortodoksyjnych przekonań z niebezpiecznymi konsekwencjami ich porzucenia. Ukazano skutki odejścia od centralnej dla radykalnej ortodoksji koncepcji partycypacji, wskazując na dziedzictwo Jana Dunsa Szkota otwierające przestrzeń dla źle rozumianej autonomii stworzeń oraz niebezpiecznej koncepcji natura pura. Odniesiono się także do spuścizny Henriego de Lubaca, którą zwolennicy ruchu odczytują w najbardziej radykalny sposób i którą chcą rozwijać. W zagadnieniu interesującym autora Surnaturel kryje się także problem pojmowania humanizmu oraz relacji między teologią a filozofią. Suspended middle, określenie użyte przez Hansa Ursa von Balthasara, które stało się następnie tytułem książki Johna Milbanka poświęconej de Lubacowi, wydaje się najlepszą autocharakterystyką ruchu. W zakończeniu artykułu autor stawia tezę, że wezwanie kierowane przez autorów spod znaku radykalnej ortodoksji w stronę posoborowej teologii katolickiej wolno porównać do wkładu II Soboru w Konstantynopolu w chrystologię. W obu przypadkach chodzi o akcent na jedność i odrzucenie wszelkich szkodliwych dualizmów „nestoriańskich”.
Bibliografia
„Jakby spadła na mnie szafa z książkami”. Z Sebastianem Dudą rozmawiają Michał Bardel i Janusz Poniewierski, “Znak” 7–8 (2010), pp. 88–103.
Balthasar von H.U., The Theology of Henri De Lubac, San Francisco 1991.
Bibliografia Nauk Teologicznych FIDES, http://biblio.fides.org.pl [access: 15.09.2019].
Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, I. Bokwa (ed.), Poznań 2007.
Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, elaborated by S. Głowa, I. Bieda, Poznań 1998.
Candler P.M. jr, Logika chrześcijańskiego humanizmu, transl. U. Jachimczak, “Znak” 7–8 (2010), pp. 44–59.
Connor T.G., The Kenotic Trajectory of the Church in Donald MacKinnon’s Theology. From Galilee to Jerusalem to Galilee, London 2011.
Cross R., Where Angels Fear to Tread. Duns Scotus and Radical Orthodoxy, “Antonianum” 1 (2001).
Deconstructing Radical Orthodoxy. Postmodern Theology, Rhetoric and Truth, W.J. Hankey, D. Hedley (eds.), Aldershot 2005.
Desmond W., Being and the Between. Political Theory in the American Academy, New York 1995.
Dokumenty Soborów Powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, t. 1: Nicea I, Konstantynopol I, Efez, Chalcedon, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II (325–787), composition and elaboration A. Baron, H. Pietras, Krakow 2007.
Eadie D.G., Chalcedon revisited, “Journal of Ecumenical Studies” 1 (1973), nr 1, pp. 140–145.
Franciszek, Konstytucja Apostolska Veritatis gaudium o uniwersytetach i wydziałach kościelnych, Watykan 2017.
Gillespie M.A., The Theological Origins of Modernity, Chicago 2008.
Gilson E., Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, transl. S. Zalewski, Warsaw 1987.
Gużyński J., Między teorią prywacyjną a teorią zła radykalnego. Johna Milbanka krytyka pozytywnej ontologii zła, “Ethos” 1 (2019), pp. 103–121.
Horan D.P., Postmodernity and Univocity. A Critical Account of Radical Orthodoxy, Minneapolis 2014.
Jaroszyński P., Metafizyka czy ontologia? Problem Boga a spór o rozumienie filozofii w kontekście alternatywy metafizyka czy ontologia, [in:], Metafizyka, cz. 2: Zarys teorii bytu, S. Janeczek, A. Starościc (eds.), Lublin 2017, pp. 89–101.
Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, vol. 1, J. Majewski, J. Makowski (eds.), Warsaw 2003.
Lubac de H., Dramat humanizmu ateistycznego, transl. A. Ziernicki, Krakow 2005.
Lubac de H., Najnowsze paradoksy, transl. K. Dybeł, A. Ziernicki, Kraków 2012.
Lubac de H., Surnaturel. Études historiques, Paris 1946.
Mazanka P., Refleksje o „radykalnej ortodoksji” Johna Milbanka, “Sosnowieckie Studia Teologiczne” 8 (2007), pp. 361–367.
Mazanka P., Tomanek R., Refleksje o „Radykalnej ortodoksji” Johna Milbanka. Sprawozdanie z konferencji „Belief and metaphysics”, 15–18 September 2006, Spain, Granada, “Sosnowieckie Studia Teologiczne” (2007), no. 2, pp. 226–233.
Milbank J., Beyond Secular Order. The representation of Being and the Representation of the People, Oxford 2013.
Milbank J., Knowledge. The theological critique of philosophy in Hamann and Jacobi, [w:] Radical Orthodoxy. A New Theology, J. Milbank, C. Pickstock, G. Ward (eds.), London–New York 2002, pp. 21–37.
Milbank J., Oliver S., Lehmann Imfeld Z., Hampson P., Interview and Conversation with John Milbank and Simon Oliver. Radical Orthodoxy and Christian psychology I – theological underpinnings, “Edification. The Transdisciplinary Journal of Christian Psychology” 6 (2012), vol. 1, pp. 60–68.
Milbank J., Pickstock C., Truth in Aquinas, London 2001.
Milbank J., The grandeur of reason and the perversity of rationalism: Radical Orthodoxy’s first decade, [in:] The Radical Orthodoxy Reader, J. Milbank, S. Oliver (eds.), New York 2009, pp. 367–404.
Milbank J., The Suspended Middle. Henri de Lubac and the Renewed Split in Modern Catholic Theology, Grand Rapids–Cambridge 2014.
Milbank J., Theology and Social Theory. Beyond Secular Reason, Oxford 2006.
Milbank J., The Word Made Strange. Theology, Language, Culture, Oxford 1997.
Milbank J., Ward G., Pickstock C., Introduction. Suspending the material: the turn of radical orthodoxy, [in:] Radical Orthodoxy. A New Theology, J. Milbank, C. Pickstock, G. Ward (eds.), London–New York 2002, pp. 1–20.
Montag J., The False Legacy of Suárez, [in:] Radical Orthodoxy. A New Theology, J. Milbank, C. Pickstock, G. Ward (eds.), London–New York 2002.
O’Collins G., Revelation. Towards a Christian Interpretation of God’s Self-revelation in Jesus Christ, Oxford 2016.
Oliver S., Introducing Radical Orthodoxy: from participation to late modernity, [in:] The Radical Orthodoxy Reader, J. Milbank, S. Oliver (eds.), New York 2009, pp. 3–27.
Oliver S., Krótki kurs radykalnej ortodoksji, transl. K. Kleczka, “Znak” 7–8 (2010), pp. 21–43.
Oliver S., Philosophy, God and Motion, London–New York 2006.
Paweł VI, Populorum progressio. Encyklika o popieraniu ludów, Rzym 1967.
Perrone L., Wpływ dogmatu Chalcedońskiego na refleksję teologiczną między IV a V soborem ekumenicznym, [in:] Historia teologii, I. Epoka patrystyczna, A. di Bernardino, B. Studer (eds.), transl. M. Gołębiowski et al., Krakow 2010, pp. 547–617.
Persidok A., Paradoks w teologii według Henri de Lubaca, “Warszawskie Studia Teologiczne” 2 (2015), pp. 100–117.
Pius XII, Encyklika Humani generis, [in:] Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, I. Bokwa (ed.), Poznań 2007, pp. 400–410.
Radical Orthodoxy: a conversation, Shortt R. (ed.), [in:] The Radical Orthodoxy Reader, J. Milbank, S. Oliver (ed.), New York 2009, pp. 28–48.
Radical Orthodoxy. A New Theology, J. Milbank, C. Pickstock, G. Ward (eds.), London–New York 2002.
Riches A., Ecce homo. On the Divine Unity of Christ, Grand Rapids, Michigan 2016.
Rowland T., Catholic Theology, London–Oxford–New York–New Delhi–Sydney 2017.
Sesboüé B., Wolinski J., Bóg zbawienia. Tradycja, reguła i Symbole wiary. Ekonomia zbawienia. Rozwój dogmatów trynitarnych i chrystologicznych, B. Sesboüé (ed.), polish scientific edition T. Dzidek, transl. P. Rak, Krakow 1999.
Skowronek A., Niedokończona symfonia, [in:] Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, vol. 1, J. Majewski, J. Makowski (eds.), Warsaw 2003, pp. 22–29.
Smith J.K.A., Introducing Radical Orthodoxy. Mapping a Post-secular Theology, Grand Rapids 2004.
Sobór Chalcedoński, Decyzja Soboru [in:] Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, elaborated by S. Głowa, I. Bieda, Poznań 1998, VI.1, no 8.
Sobór Konstantynopolitański II, Anatematyzmy przeciwko „Trzem rozdziałom”, [in:] Dokumenty Soborów Powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, t. 1: Nicea I, Konstantynopol I, Efez, Chalcedon, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II (325–787), composition and elaboration A. Baron, H. Pietras, Krakow 2007.
Suskiewicz M., Recenzja książki: J. Milbank, Beyond Secular Order, “Przegląd Tomistyczny” 20 (2014), pp. 294–303.
Szczęsny C., Pośrednicząca rola bytu w poznaniu Boga u Gustawa Siewertha, Lublin 1986.
The Analogy of Being: Invention of the Antichrist or the Wisdom of God?, T.J. White (ed.), Grand Rapids 2011.
The Poverty of Radical Orthodoxy, L. Isherwood, M. Zlomislic (eds.), Eugene 2012.
The Radical Orthodoxy Reader, J. Milbank, S. Oliver (eds.), New York 2009.
Walker A.J., Love Alone: Hans Urs von Balthasar as a Master of Theological Renewal, “Communio: International Catholic Review” 3 (2005), pp. 518–540.
Ward G., Christ and Culture, Oxford 2005.
Wójtowicz M., Odwaga myślenia, [in:] Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, vol. 1, J. Majewski, J. Makowski (eds.), Warsaw 2003, pp. 173–180.
Woźniak R.J., Przyszłość, teologia, społeczeństwo, Krakow 2007, pp. 10–20.
Woźniak R.J., Radykalna ortodoksja: próba opisu, “Znak” 7–8 (2010).
Zatwardnicki S., Chalcedońska formuła „bez zmieszania i bez rozdzielania” w świetle dokumentów Międzynarodowej Komisji Teologicznej, Wrocław 2017.
Zdybicka J., Partycypacja, [in:] Powszechna encyklopedia filozofii, vol. 8, A. Maryniarczyk et al. (ed.), Lublin 2007.
Zdybicka Z.J., Partycypacja bytu. Próba wyjaśnienia relacji między światem a Bogiem, Lublin 2017, pp. 31–42.
Downloads
Download data is not yet available.
