Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 97 (2002): Nasza Przeszłość

Artykuły

Klasztor i parafia ojców bernardynów w Janowie na Podolu

  • Maria Dębowska
DOI: https://doi.org/10.52204/np.2002.97.153-166  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.2002

Abstrakt

Potrzeby rzymskokatolickich mieszkańców Janowa, małego kresowego miasteczka u zbiegu rzek Śniwody i Bohu, nie zostały zignorowane przez Adama i Salomeę Chołoniewskich, właścicieli miasta w połowie XVIII wieku. W 1754 r. zastępca biskupa bracławskiego poświęcił w Janowie kaplicę rzymskokatolicką. Związana była najpierw z parafią Pików, następnie z parafią Winnica. Zgodnie z wolą fundatorów Janów powierzono bernardynom. W 1779 r., wkrótce po śmierci męża, Salomea Chołoniewska mianowała biskupa łuckiego i brzeskiego F. P. Turskiego, aby zatwierdził projekt budowy klasztoru bernardynów w Janowie pod patronatem prowincji ruskiej Zakonu. Ponieważ plany fundatorów pokryły się z hojnymi funduszami, w 1780 r. rozpoczęto budowę zarówno klasztoru, jak i kościoła. Salomea Chołoniewska zadbała także o wypłatę regularnych stypendiów dla braci janowskich. W 1781 r. Kapituła Zasławska mianowała na pierwszego przełożonego klasztoru w Janowie o. Lamberta Halkiewicza. 10 lutego 1782 r. zastępca biskupa bracławskiego powierzył mu parafię janówską, w skład której oprócz miasta wchodziło kilkanaście sąsiadujących wsi. Klasztor janowski najlepiej radził sobie pod koniec lat 80. XVIII w., kiedy to kapituła lubelska w 1784 r. udzieliła mu zezwolenia na posiadanie aż siedmiu ojców i czterech braci. W pozostałych przypadkach klasztor wydawał się działać poniżej swoich możliwości. Klasztor bernardynów w Janowie funkcjonował do 1832 roku, kiedy to został kasowany, podobnie jak większość klasztorów i klasztorów w Królestwie Polskim pod zaborem rosyjskim. Parafią janowską, która nie została zniesiona, mogli opiekować się księża z diecezji kamienieckiej, do której Janów został przyłączony w 1798 roku.

Bibliografia

  1. Badeni J., Ksiądz Stanisław Chołoniewski, Kraków 1888. [Google Scholar]
  2. Barącz S., Pamiętnik Zakonu WW. OO. Bernardynów w Polszczę, Lwów 1874. [Google Scholar]
  3. Dębowska M., Łucka kuria diecezjalna „na wygnaniu”, ABMK 73: 2000. [Google Scholar]
  4. Gach P., Popowstaniowa kasata klasztorów w guberniach zachodnich cesarstwa rosyjskiego w 1832 roku, 1980. [Google Scholar]
  5. Gach P., Struktury i działalność duszpasterska zakonów męskich na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska w latach 1773-1914, Lublin 1999. [Google Scholar]
  6. Kantak K., Bernardyni polscy, t. 2, 1573- 1795- 1932, Lwów 1933. [Google Scholar]
  7. Królik L., Organizacja diecezji łuckiej i brzeskiej odXVI do XVIII wieku, Lublin 1983. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.