Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nasza Przeszłość

Tom 79 (1993): Nasza Przeszłość

Artykuły

Postać Matki Bożej w folklorze słownym polskiego Podkarpacia

  • Urszula Janicka-Krzywda
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1993.79.5-49  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1993

Abstrakt

Artykuł omawia legendy i opowieści o Najświętszej Maryi Pannie w polskim folklorze ustnym, zwłaszcza w Małych Karpatach, które są bogate i różnorodne. Dzielą się one na dwa główne cykle: pierwszy opisuje Maryję jako fizyczną postać, drugi przedstawia Jej cudowne obrazy. Artykuł skupia się głównie na pierwszym cyklu, który podzielono na teksty opowiadające o ziemskim życiu Maryi oraz o Jej nawiedzeniach na ziemię. Teksty te często zawierają apokryficzne elementy, potwierdzone przez Kościół lub nie, oraz moralizujące wzorce postępowania. Maryja często jest przedstawiana w kontekście zjawisk przyrodniczych, gdzie interweniuje w sposób bezpośredni lub pośredni, nadając nowe cechy stworzeniom natury. Jest to efekt Jej działalności na rzecz ludzi. Najświętsza Dziewica jest zazwyczaj utożsamiana ze światem przyrody, co ma często charakter symboliczny. W tekstach folklorystycznych Maryja jest przedstawiana jako prosta kobieta, żyjąca w codziennych warunkach, jednocześnie będąc Królową nieba i ziemi, wyposażoną we wszystkie królewskie cechy. Ta wizja Maryi wywodzi się z nauczania Kościoła, rozumianego dosłownie jako Matka Boża – Matka ludzi.

Bibliografia

  1. Andersen J. Ch., Baśnie, Warszawa 1955. [Google Scholar]
  2. Borowski M. , Polskie pieśni katolickie od najdawniejszych czasów do końca XVI wieku zebrał..., Kraków 1893. [Google Scholar]
  3. Bruckner A., Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa z rękopisu greckokatolickiego kapituły przemyskiej wydał..., w: „Biblioteka Pisarzów Polskich” t. 54; Kraków 1907. [Google Scholar]
  4. Ciszewski S., Krakowiacy, Kraków 1894. [Google Scholar]
  5. Gawalewicz M., Legendy ludowe o Matce Boskiej, Kraków 1894. [Google Scholar]
  6. Grąbczewski J., Postać Matki Boskiej w ludowych przekazach językowych, „Polska Sztuka Ludowa” R. 38:1984. [Google Scholar]
  7. Grimm J.L. , Deutsche Sagen, Berlin 1891. [Google Scholar]
  8. Halicka B., Napad Tatarów, „Nasza Sprawa” 1934. [Google Scholar]
  9. Kalinowski K., Legendy, Część I. Matka Niebieskiego Pana, Warszawa 1902. [Google Scholar]
  10. Kolberg O. , Dzieła wszystkie, t. 8: Krakowskie, cl. 4, Wrocław-Poznań 1962. [Google Scholar]
  11. Kolberg O., Dzieła wszystkie, t. 3: Kujawy, cz. 1, Wrocław-Poznań 1962. [Google Scholar]
  12. Kolberg O., Dzieła wszystkie, t. 47: Mazowsze, cz. 7, Wrocław-Poznań 1970. [Google Scholar]
  13. Krzyżanowski J., Paralele, Warszawa 1961. [Google Scholar]
  14. Krzyżanowski J., Polska bajka ludowa w układzie systematycznym, t. 2, Warszawa 1947. [Google Scholar]
  15. Kuchta J., Motyw Matki Boskiej - Ucieczki grzesznych w podaniach ludowych o czarnoksiężniku Twardowskim, „Lud” t. 31:1932. [Google Scholar]
  16. Morcinek G., O beskidzkim zbójniku Ondraszku, „Kalendarz Beskidzki”, Bielsko- Biała 1963. [Google Scholar]
  17. Siedlecki J., Śpiewnik kościelny, Kraków 1931. [Google Scholar]
  18. Steffen A., Język polskiej Warmii, cz. 1, Kraków 1938. [Google Scholar]
  19. Udziela S., Opowiadania ludowe ze Starego Sącza, „Wisła” t. 9, 1895. [Google Scholar]
  20. Wojtkowski J. , Początki kultu Matki Bożej w Polsce w świetle najstarszych rękopisów, Olsztyn 1964. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.