Aller directement au menu principal Aller directement au contenu principal Aller au pied de page

Vol. 87 (1997): Nasza Przeszłość

Artykuły

Studia w Małopolskiej Prowincji Reformatów 1623-1865. Część II.

  • Henryk Błażkiewicz
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1997.87.195-252  [Google Scholar]
Publiée: 1997-06-30

Résumé

Fratres minores strictioris observantiae, zwani reformatami, organizowali studia we własnych domach zakonnych. Proces kształcenia rozpoczynał się od rocznego kursu przygotowawczego w ramach nowicjatu, a następnie kontynuowany był dwuletnim cyklem studiów Artium. Kandydaci uczyli się wówczas gramatyki łacińskiej, retoryki, poezji, śpiewu, ceremonii liturgicznych, religijnych, ascetyki i mistycyzmu. Od 1774 roku wprowadzono naukę języka niemieckiego i etyki, a od 1781 roku arytmetyki, algebry i geometrii. Studia filozoficzne trwały trzy lata i obejmowały logikę, fizykę i metafizykę, opierając się na pismach Dunsa Szkota. Studia filozoficzne trwały trzy lata i obejmowały logikę, fizykę i metafizykę. Nauczanie filozofii opierało się na pismach Dunsa Szkota. Próbę modernizacji szkoctwa podjęli dwaj franciszkanie konwentualni: Bonaventura Belluti (zm. 1670) i ​​Bartłomiej Mastrius (zm. 1678). Ich następcami byli: Johannes Poncius (zm. 1668), Claudius Frassen, kardynał Laurentius Brancati (zm. 1693), Anakletus Reiffenstuel (? 1731), Crescencius Krisper (zm. 1749). Z ich dzieł korzystali wykładowcy reformacyjni w Polsce: zamiast posługiwać się średniowiecznymi komentarzami do Arystotelesa i Szkota, prowadzili samodzielne wykłady w formie tzw. kursów filozoficznych. Od 1763 roku wykładowcy w swoich wykładach zestawiali tezy Szkota z elementami nowej nauki i filozofii Oświecenia. Korzystali z podręcznika „Philosophia mentis” P. Fortunatusa z Brescii z 1742 r. W XIX w. nauczanie filozofii opierało się na podręcznikach Laurentiusa Altieri i Bonsieriego. Studia teologiczne trwały trzy lata, od 1696 r. cztery lata. Nauczanie teologii opierało się na komentarzu Dunsa Szkota do czterech ksiąg Petrusa Lombardusa. Zgodnie z poleceniem Kapituły Generalnej z 1651 r. redaktorzy przy opracowywaniu skryptów mogli korzystać z podręczników nowszych niż Szkota. Podstawą nauczania po 1830 r. stały się podręczniki Andreasa Sgambatiego i Thomasa von Charmesa, zwolennika teologii eklektycznej. Małopolscy reformaci nauczali także nowych dyscyplin teologicznych, które wyłoniły się w wyniku stopniowego rozpadu średniowiecznej syntezy teologicznej. Tematami Artium były asceza i mistycyzm. Oprócz teologii dogmatycznej wykładano także teologię moralną. W roku 1735 wprowadzono teologię polemiczną i prawo kanoniczne. Od 1781 r. wykłady z teologii spekulatywnej poprzedzały studia z teologii fundamentalnej. Na przełomie XVIII i XIX w. Wprowadzono wykłady z Pisma Świętego, a od 1851 r. z historii Kościoła. Dekretem cara Aleksandra II z 28 listopada 1864 r. zarówno małopolska prowincja reformatów jak i studia zostały rozwiązane.

Références

  1. Bertoni A., Le bienheureux Jean Duns Scot, Levanto 1917. [Google Scholar]
  2. Grabmann M., Die Geschichte der katholischen Theologie seit dem Ausgang der Vaterzeit, Darmstadt 1961. [Google Scholar]
  3. Karolewicz A., Additament do kronik Braci Mniejszych, Warszawa 1722. [Google Scholar]
  4. Kołłątaj H., Stan oświecenia w Polsce w ostatnich latach panowania Augusta III (1750-1764), Wrocław 1953. [Google Scholar]
  5. Krąpiec M.A.,, Struktura bytu, Lublin 1963. [Google Scholar]
  6. Kuliczkowski A., Zarys dziejów literatury polskiej, Lwów 1891. [Google Scholar]
  7. Paulsen F,, Geschichte der gälehrsten Unterrichtes, t. 1, Leipzig 1919. [Google Scholar]
  8. Rychłowski F., Kazania dwojakie na niedziele całego roku, Kraków 1667 , 1672 , 1675. [Google Scholar]

Téléchargements

Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.