Abstrakt
Czy biskup Henryk z Wierzbna wykorzystywał swoje pieczęcie tylko dla celów prawnych, ustrojowych? Ustalenie tego to cel artykułu. Aby go zrealizować, zachowane pieczęcie zostały przeanalizowane pod kątem użycia wizerunku napieczętnego i legendy. Dokonując analizy pieczęci Biskupa Henryka, zauważamy, że mają one cechy pieczęci książęcej; okrągły kształt charakterystyczny był dla władzy świeckiej. Duży wpływ na pieczęcie biskupa miał Arnold ze Zwróconej. Biskup używał pieczęci do trzech celów: potwierdzenia prawdziwości wystawianych dokumentów (cel prawno-ustrojowy), podkreślania boskiego pochodzenia otrzymanej władzy i wiekowości władzy biskupów wrocławskich.
Bibliografia
Archiwum Archidiecezjalne we Wrocławiu (Archdiocesan Archives in Wroclaw), EE 20ab; K; KK; documents of the Świdnica parish; EE 20abc.
Archiwum Państwowe we Wrocławiu (State Archives in Wroclaw), rep. 67–125, documents of the town of Świdnica.
Birkenmajer A., Nowy katalog biskupów wrocławskich, [in:] Studia historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby, vol. 2, Krakow 1938, pp. 29–38.
Bobowski K., Dawne pieczęcie na Pomorzu Zachodnim, Szczecin 1989.
Bretschneider P., Das Breslauer Bistumswappen, [in:] W. Schulte, Die Siegel des Bischofs Lorenz von Breslau, “Zeitschrift des Vereins für Geschichte Schlesiens” 50 (1916), pp. 225–256.
Busching J.G., Von schlesischen Siegeln, Breslau 1824.
Cetwiński M., Biskup wrocławski Magnus: amplifikacja i metafora jako sposoby narracji dziejopisarskiej, [in:] Tysiącletnie dziedzictwo kulturowe diecezji wrocławskiej, A. Barciak (ed.), Katowice 2000, pp. 53–65.
Fabijański W., Dawne pieczęcie na Dolnym Śląsku, Wrocław 1980.
Frelek S., Władztwo biskupstwa wrocławskiego w kasztelanii milickiej, “Sobótka” 18 (1963).
Gigilewicz E., Pieczęcie biskupów warmińskich jako źródło heraldyczne, [in:] Pieczęć w Polsce średniowiecznej i nowożytnej, P. Dymmel (ed.), Lublin 1998, pp. 73–87.
Gottschalk J., Beiträge zur Rechts, -Siedlungs, -und Wirtschaftsgeschichte des Kreises Militsch bis zum Jahre 1648, Darstellung und Quellen Schlesische Geschicht, Bd. 31, Breslau 1930.
Gumowski M., Pieczęcie śląskie do końca XIV wieku, [in:] Historia śląska od najdawniejszych czasów do r. 1400, vol. 3, part 2, Krakow 1936, pp. 274–440.
Haeusler W., Geschichte des Fürstenthums Oels, Breslau 1883.
Jóźwiak P.J., Pieczęcie biskupów wrocławskich do 1376 roku, [in:] Studia historycznoprawne, A. Konieczny (ed.), “Acta Universitatis Wratislaviensis” 2144 (1999): Prawo CCLXI, pp. 25–56.
Jurek T., Dziedzic Królestwa Polskiego. Książę głogowski Henryk (1274–1309), Poznań 1993.
Kaganiec M., Heraldyka Piastów śląskich 1146–1707, Katowice 1992.
Kętrzyński W., Katalogi biskupów wrocławskich, [in:] Monumenta Poloniae Historica, vol. 6, Lwów 1893.
Kodeks dyplomatyczny Śląska, vol. 3, K. Maleczyński, A. Skowrońska (eds.), Wrocław 1964.
Kogut M., Kasztelania milicka jako własność Kościoła wrocławskiego do r. 1358, Kluczbork 1996.
Kozłowska-Budkowa Z., Henryk V Brzuchaty, [in:] Polski Słownik Biograficzny, vol. 1, Krakow 1935.
Krahmer H., Beiträge zur Geschichte des geistlichen Siegels in Schlesien bis zum Jahre 1319, Vorarbeiten zum Schlesischen Urkundenbuch 1, “Zeitschrift des Vereins für Geschichte Schlesiens” (1935), pp. 1–39.
Kuczyński S.K., Pieczęcie książąt mazowieckich, Warsaw 1978.
Lehns,- und Besitzurkunden Schlesiens und seiner einzelnen Fürstentümer im Mittelalter, C. Grünhagen, H. Markgraf (hrsg.), Bd. 2, Leipzig 1883, no. 26.
Mandziuk J., Historia Kościoła katolickiego na Śląsku. Średniowiecze, vol. 1, part 1: Do 1417 roku, Warsaw 2010.
Monumenta Lubensia, W. Wattenbach (hrsg.), Breslau 1861.
Morawiecka A., Wyobrażenia i legendy na średniowiecznych pieczęciach biskupów krakowskich, [in:] Sprawozdania z posiedzeń Komisji Naukowych PAN, Oddział w Krakowie, vol. 23, part 1, Wrocław 1981.
Nowacki B., Czeskie roszczenia do korony w Polsce w latach 1290–1335, Poznań 1987.
Orzechowski K., Dzieje i ustrój księstwa biskupiego na Śląsku, [in:] Szkice Nyskie, vol. 3, Z. Kowalski (ed.), Opole 1986, pp. 7–43.
Pakulski J., O najstarszych przedherbowych pieczęciach arcybiskupów gnieźnieńskich, [in:] Homines et societas. Czasy Piastów i Jagiellonów. Studia historyczne ofiarowane Antoniemu Gąsiorowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Poznań 1997.
Pater J., Poczet biskupów wrocławskich, Wrocław 2000.
Pfotenhauer P., Die schlesischen Siegel von 1250 bis 1300 beziehentlich 1327, Breslau 1879.
Piekosiński F., Studya, rozprawy i materiały z dziedziny historyi polskiej i prawa polskiego, vol. 3: Pieczęcie polskie, Krakow 1899.
Piech Z., Ikonografia pieczęci Piastów, Krakow 1993.
Powierski J., Studia nad polityką Krzyżaków i ich sąsiadów w początkach XIV w., [in:] Ludzie – władza – posiadłości, idem (ed.), part 1, serie: Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza, vol. 1, B. Śliwiński (ed.), Gdańsk 1994.
Regesten zur schlesischen Geschichte, C. Grünhagen, K. Wutke et al. (hrsg.), [in:] Codex diplomaticus Silesiae, Bd. 16, 18, Breslau 1892–1898, 2736, 3414 (25 VIII 1314), 3446, 3471, 3493, 3495, 3496, 3500, 3570, 3579, 3610.
Schmidt O., Untersuchungen zu den Breslauer Bischofskatalogen, [in:] J. Gottschalk, Beiträge zur Rechts, -Siedlungs, -und Wirtschaftsgeschichte des Kreises Militsch bis zum Jahre 1648, Darstellung und Quellen Schlesische Geschichte, vol. 25.
Schulte L., Die Siegel der Stadt Neisse und das Breslauer Bistumswappen, [in:] L. Schulte, Kleine Schriften, Breslau 1918.
Schultz A., Die schlesischen Siegel bis 1250, Breslau 1871.
Schulte W., Die Siegel des Bischofs Lorenz von Breslau, “Zeitschrift des Vereins für Geschichte Schlesiens” 42 (1908), pp. 384–391.
Schulte W., Zu den Breslauer Bischofskatalogen, “Zeitschrift des Vereins für Geschichte Schlesiens” 44 (1910), pp. 207–234.
Silnicki T., Biskup Nanker, Warsaw 1953.
Silnicki T., Dzieje i ustrój Kościoła katolickiego na Śląsku do końca XIV wieku, Warsaw 1953.
Stenzel A.G., Liber fundationis claustri p. Mariae virginis in Heinrichow, Breslau 1854.
Szymański J., W sprawie genezy rocznikarstwa śląskiego, “Studia Źródłoznawcze” 22 (1977).
Tarnas-Tomczyk A., Znaczenie herbów umieszczonych na pieczęci biskupa wrocławskiego Henryka z Wierzbnej. Przyczynek do genezy godła diecezji wrocławskiej, “Acta Universitatis Wratislaviensis” 2306 (2001): Historia CLII, pp. 100–118.
Urkundensammlung zur Geschichte des Fürstentums Oels bis zum Aussterben der Piastischen Herzogslinie, W. von Haeusler (hrsg.), Breslau 1883.
Urkunden zur Geschichte des Bistums Breslau im Mittelalter, G.A. von Stenzel (hrsg.), Breslau 1845.
Wojciechowski Z., Ustrój polityczny Śląska, [in:] Historia Śląska od najdawniejszych czasów do roku 1400, vol. 1, S. Kutrzeba (ed.), Krakow 193.
Żerelik R., Arnold ze Zwróconej. Archidiakon głogowski i kanonik wrocławski, [in:] Ludzie śląskiego Kościoła katolickiego, K. Matwijowski (ed.), Wrocław 1992, pp. 21–26.
Żerelik R., Kancelaria biskupów wrocławskich do 1301 roku, “Acta Universitatis Wratislaviensis” 1258 (1991): Historia XCII.
Żerelik R., Praktyczne wykorzystanie katalogu dostojniczego w kancelarii Henryka z Wierzbna biskupa wrocławskiego, “Sobótka” 1 (1993).
Downloads
Download data is not yet available.
