Abstrakt
Jednym z argumentów za wiarygodnością chrześcijaństwa, który jest formułowany w ramach teologii fundamentalnej, jest argument kaloniczny. Wskazuje się w nim na uwiarygadniającą wiarę chrześcijańską moc piękna. Dla pogłębiania tej refleksji inspirująca jest treść dokumentu „Via pulchritudinis” – uprzywilejowana droga ewangelizacji i dialogu wydanego przez Papieską Radę ds. Kultury w 2006 roku. Nie został on jak dotąd oficjalnie przetłumaczony na język polski, a stanowi kompendium nauczania Kościoła na temat ewangelizacyjnej siły piękna. Zasadniczym celem artykułu jest więc wydobycie inspiracji płynących z tego dokumentu, które przydatne mogą być dla refleksji prowadzonej w ramach teologii fundamentalnej. Po krótkim wprowadzaniu do zagadnienia teologii piękna i via pulchritudinis podjęta zostanie analiza wspomnianego dokumentu. Wskaże się najpierw na aktualną sytuację wiary oraz na kwestię natury argumentów za wiarygodnością chrześcijaństwa. W zasadniczej części tej analizy przedstawione zostanie zagadnienie rozumienia i konstruowania argumentu kalonicznego oraz kwestia waloru motywacyjnego via pulchritudinis.
Bibliografia
Adamkiewicz J., J. Ratzingera/Benedykta XVI teologia piękna. Założenia, treści, perspektywy, Katowice 2017 (mps UŚ Katowice).
Bać T., Nobilis pulchritudo: o pięknie liturgii, „Pro Musica Sacra” 12 (2014), s. 55–70.
Balthasar H.U. von, Chwała. Estetyka teologiczna, t. 1–3, Kraków 2007–2010.
Baran A., Piękno w duchowości osoby konsekrowanej, [w:] Duchowość osób powołanych, S. Urbański, M. Szymula (red.), Warszawa 2002, s. 161–171.
Bramorski J., Muzyka sakralna jako „via pulchritudinis” wyzwaniem dla kompozytorów, „Pro Musica Sacra” 15 (2017), s. 77–91.
Chałupniak R., „Fides ex visu” we współczesnej teologii piękna, „Colloquia Theologica Ottoniana” 1 (2014), s. 151–175.
Chełstowski D., Problem recepcji na Zachodzie nauki o obrazach Soboru Nicejskiego II, „Zeszyty Naukowe KUL” 2 (2017), s. 389–408.
Conseil Pontifical de la Culture, La „Via pulchritudinis”, chemin privilégié d’évangélisation et de dialogue. Document final de l'Assemblée Plénière, 2006, http://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/cultr/documents/rc_pc_cultr_doc_20060327_plenary-assembly_final-document_fr.html [dostęp: 17.01.2019].
Dańczak A., Kategoria piękna w teologii. Na skrzyżowaniu objawienia i doświadczenia, „Teologia i Człowiek” 13 (2009), s. 41–51.
Davie G., From „Believing without belonging” to „Vicarious Religion”: Understanding the Patterns of Religion in Modern Europe, [w:] The Role of Religion in Modern Societies, D. Pollack, D. Olson (eds), New York–London 2008, s. 165–176.
Dąbrowski J., „Droga piękna” (via pulchritudinis) a realizacja misji Kościoła według B. Fortego, „Rocznik Teologii Dogmatycznej” 5 (2013), s. 181–190.
Discorso di Paolo VI al Congressi mariologico e mariano, 16 maja 1975, http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/speeches/1975/documents/hf_p-vi_spe_19750516_congresso-mariologico_it.html [dostęp: 10.08.2019].
Ferdek B., Czy cierpiący Bóg może być piękny? Odpowiedź lady Juliany z Norwich, „Wrocławski Przegląd Teologiczny” 1 (2012), s. 53–62.
Fisichella R., Droga piękna ukierunkowana chrystologicznie w świetle „Jezusa z Nazaretu” Benedykta XVI, [w:] Jezus z Nazaretu. Poszukiwania chrystologiczne drogą wyznaczoną przez Josepha Ratzingera – Benedykta XVI, J. Królikowski, P. Łabuda, A. Michalik (red.), Tarnów 2016, s. 9–18.
Forte B., Teologia piękna a duszpasterstwo?, „Pastores” 3 (2006), s. 7–18.
Franciszek, Adhortacja Evangelii gaudium, Kraków 2013.
Grossi V., La „via pulchritudinis” nella riflessione di Agostino di Ippona, „Pontificia Academia Theologica” 4 (2005), s. 347–376.
Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, Rzym 1998.
Jan Paweł II, List do artystów, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/ jan_pawel_ii/listy/do_artystow_04041999.html [dostęp: 10.08.2019].
Kaucha K., „Kto jest z prawdy, słucha Mojego głosu” (J 18,37). Argument werytatywny, [w:] M. Rusecki, Traktat o wiarygodności chrześcijaństwa, Lublin 2010, s. 171–195.
Kaucha K., „Stworzył je bowiem Twórca Piękności” (Mdr 13,3). Argument kaloniczny, [w:] M. Rusecki, Traktat o wiarygodności chrześcijaństwa, Lublin 2010, s. 209–224.
Kawecki W., Czy piękno może zbawić? Wokół teologii piękna, „Studia Theologica Varsaviensia” 2 (2009), s. 201–221.
Kawecki W., Teologia piękna. Poszukiwanie locus theologicus w kulturze współczesnej, Poznań 2013.
Kimsza R., I wszystko co stworzył Bóg było piękne… Teologia piękna, „Roczniki Teologii Katolickiej” 3 (2004), s. 105–111.
Klauza K., „Via pulchritudinis” w mariologii, „Salvatorias Mater” 1–4 (2013), s. 281–300.
Klauza K., „Wiara z widzenia”. Pre-ewangelizacyjna funkcja ikonografii, „Roczniki Teologii Dogmatycznej” 4 (2012), nr 59, s. 19–31.
Klauza K., Kultura przestrzenią dialogu Kościoła ze światem po Vaticanum II, „Ethos” 4 (2012), s. 101–117.
Klauza K., Piękno. W teologii, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 15, E. Gigilewicz (red.), Lublin 2011, k. 561–562.
Klauza K., Teokalia. Piękno Boga. Prolegomenta do estetyki dogmatycznej, Lublin 2008.
Kochaniewicz B., „Via pulchritudinis” a mariologia, [w:] tenże, Wybrane zagadnienia z mariologii Jana Pawła II, Niepokalanów 2007, s. 58–74.
Kongregacja ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, Kontemplujcie. O ty, którego miłuje moja dusza (Pnp 1,7). Do osób konsekrowanych o śladach Piękna, Warszawa 2016.
Kotyński M., Piękno wyznacznikiem duchowości, „Polonia Sacra” 21 (2007), s. 161–175.
Kucza G., Piękno Kościoła Oblubienicy Bożego Baranka. Medytacja o Kościele w kręgu estetyki zainspirowana myślą teologiczną Soboru Watykańskiego II, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 1 (2011), s. 280–290.
Kwidzyński E., Ekologizm jako ideologia polityczna – na przykładzie Niemiec i Francji, „Ogrody Nauki i Sztuk” 5 (2015), s. 125–132.
Lekan J., Chrystologiczny wymiar „via pulchritudinis” w mariologii, „Salvatorias Mater” 1–4 (2013), s. 31–47.
Marchesi G., La via della bellezza nell’estetica teologica di Hans Urs von Balthasar, „Pontificia Academia Theologica” 4 (2005), s. 395–412.
Mariański J., Sekularyzacja a nowe formy religijności, „Roczniki Nauk Społecznych” 37 (2009), s. 33–68.
Michalik A., Zraniony strzałą piękna: piękno i misja Kościoła według Josepha Ratzingera, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 2 (2014), s. 79–90.
Pawlak I., Piękno muzyki liturgicznej, „Liturgia Sacra” 2 (2005), s. 357–374.
Penke A., Piękno słowa wcielonego u Fiodora Dostojewskiego, „Studia Gdańskie” 21 (2007), s. 101–112.
Piękno Kościoła, T. Płonka (red.), Zakroczym 2013.
Piękno Kościoła, M. Chojnacki, J. Morawa, A. Napiórkowski (red.), Kraków 2014.
Poupard P., Piękno drogą do wiary, „Pastores” 4 (2002), s. 33–45.
Poupard P., Przemówienie otwierające obrady zgromadzenia plenarnego Papieskiej Rady ds. Kultury, 28 marca 2006, „Pastores” 3 (2006), s. 148.
Pyc M., Chrystus – piękno – dobro – prawda. Studium chrystologii Hansa Ursa von Balthasara w jej trylogicznym układzie, Poznań 2002.
Ravasi G., La bellezza della creazione nell’Antico Testamento, „Pontificia Academia Theologica” 4 (2005), s. 323–335.
Rusecki M., Traktat o wiarygodności chrześcijaństwa, Lublin 2010.
Słupek R., Sensotwórczy wymiar Objawienia Bożego według adhortacji Verbum Domini Benedykta XVI, „Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii” 3 (2011), nr 58, s. 37–50.
Specht-Abramiuk Z.S., Piękno w doświadczeniu egzystencjalnym Karola Wojtyły – Jana Pawła II, „Warszawskie Studia Teologiczne” 1 (2011), s. 23–44.
Szymik J., Piękno i prawda. Papieże ostatniego półwiecza na temat sztuki, „Studia Elbląskie” 9 (2008), s. 83–87.
Szymik J., W szkole piękna. Poetyckie przesłanie Jana Pawła II, [w:] Omnia tempus habent, A. Reginek, G. Strzelczyk, A. Żądło (red.), Katowice 2009, s. 237–249.
Tomasiak M., Znaczenie argumentu kalonicznego za wiarygodnością chrześcijaństwa w teologii muzyki Józefa Ratzingera (Benedykta XVI), Wrocław 2017 (mps PWT Wrocław).
Turzyński P., Ewangelizacyjna droga piękna według Evangelii gaudium, [w:] Kościół wobec wyzwań współczesnych, M. Jagodziński, J. Wojtkun (red.), Radom 2015, s. 171–182.
Turzyński P., Piękno w teologii św. Augustyna, Radom 2013.
Wadowski J., Piękno jako droga do doświadczenia Boga, „Quaestiones Selectae” 10 (2000), s. 55–70.
Walkowiak K.K., Nowość w Ewangelii darem Boga i wyzwaniem dla nowej ewangelizacji, czyli: co chrześcijaństwo może zaproponować światu?, „Warszawskie Studia Pastoralne” 16 (2012), s. 57–86.
Zawada M., Duchowość Piękna. Kosmokalia, antropokalia, teokalia w doświadczeniu mistycznym, Poznań 2014.
Downloads
Download data is not yet available.
