Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Wrocławski Przegląd Teologiczny

Tom 30 Nr 1 (2022)

Teologia systematyczna

Rabinacka reorganizacja judaizmu biblijnego i jej znaczenie dla formułowania argumentu skrypturystycznego w teologii fundamentalnej

DOI: https://doi.org/10.34839/wpt.2022.30.1.67-82  [Google Scholar]
Opublikowane: 26.07.2022

Abstrakt

Jednym z klasycznych argumentów stosowanych w teologii fundamentalnej jest argument skrypturystyczny. Chodzi w nim o wykazanie, że w historycznej osobie Jezusa z Nazaretu zrealizowały się mesjańskie proroctwa i zbawcze obietnice Starego Testamentu. Z tego też względu bywa również nazywany biblijnym lub z proroctw. Istotne tło, bez którego nie sposób właściwie odwoływać się do tego argumentu, stanowią złożone realia historyczno-teologiczne, w jakich następowało stopniowe rozchodzenie się dróg Kościoła i Synagogi. Kluczowe znaczenia ma tu zdobycie i zniszczenie Jerozolimy w 70 roku oraz następująca po tym rabinacka reorganizacja judaizmu biblijnego. Zasadniczym celem niniejszego opracowania jest wskazanie istotnych cech tej reorganizacji i jej znaczenia dla formułowania argumentu skrypturystycznego w teologii fundamentalnej. Kwestia ta nie doczekała się jak dotąd szerszego omówienia w literaturze przedmiotu. Realizując przyjęty cel, wskazano najpierw na konsekwencje płynące z faktu zburzenia Jerozolimy. Omówiono następnie znaczenie Septuaginty (LXX) i fakt jej odrzucenia przez judaizm rabiniczny oraz wskazano na specyfikę masoreckiej wokalizacji tekstu Biblii hebrajskiej. W końcowej części wskazano na płynące z omówionych treści istotne inspiracje dla teologii fundamentalnej. Dzięki temu argument skrypturystyczny zyskuje w swej wymowie i może ciągle być pomocny na drodze uwiarygodniania osoby i dzieła Jezusa z Nazaretu.

Bibliografia

  1. Adamczyk D., Relektura psalmów cytowanych w Ewangeliach synoptycznych, „Studia Gnesnensia” 23 (2009), s. 5–53. [Google Scholar]
  2. Bóg, Biblia, Mesjasz. Z księdzem profesorem Waldemarem Chrostowskim rozmawiają Grzegorz Górny i Rafał Tichy, Warszawa 2007. [Google Scholar]
  3. Brzegowy T., Jezus wypełnieniem zapowiedzi Deutero-Izajasza, [w:] Dla dobra Jego Ciała, którym jest Kościół (Kol 1,24). Księga Pamiątkowa Księdza Profesora Antoniego Paciorka z okazji Złotego Jubileuszu Kapłaństwa, G.M. Baran (red.), Częstochowa 2019, s. 103–134. [Google Scholar]
  4. Chrostowski W., Kiedy Bóg płacze… oraz inne studia, seria: Rozprawy i Studia Biblijne 50, Warszawa 2018. [Google Scholar]
  5. Chrostowski W., Konferencje biblijne 2006/2007–2016/2017, http://wch-biblijne.pl/akademia/books/Konferencje_biblijne_2006-2017braz.pdf [dostęp: 16.02.2021]. [Google Scholar]
  6. Chrostowski W., Konflikt wokół odbudowy świątyni (Ezd 4,1-5). Przyczynek do transformacji religii biblijnego Izraela i narodzin judaizmu, „Collectanea Theologica” 89/3 (2019), s. 43–84. [Google Scholar]
  7. Chrostowski W., Kościół a Izrael, „Collectanea Theologica” 73/1 (2003), s. 73–94. [Google Scholar]
  8. Chrostowski W., Księga Kapłańska w judaizmie rabinicznym, „Collectanea Theologica” 80/4 (2010), s. 33–66. [Google Scholar]
  9. Chrostowski W., Literatura targumiczna a Septuaginta, „Collectanea Theologica” 63/3 (1993), s. 49–68. [Google Scholar]
  10. Chrostowski W., Nowy Testament a judaizm – możliwości i wyzwania, „Collectanea Theologica” 64/2 (1994), s. 11–23. [Google Scholar]
  11. Chrostowski W., Qumran – 40 lat później (II), „Przegląd Powszechny” 12 (1987), s. 377–396. [Google Scholar]
  12. Chrostowski W., Rabini żydowscy – prehistoria i początki, „Przegląd Powszechny” 9 (1987), s. 277–294. [Google Scholar]
  13. Chrostowski W., Tekst i interpretacja Psalmu 22,17c. Przyczynek do historii masoreckiego tekstu Biblii Hebrajskiej, [w:] tegoż, Kiedy Bóg płacze… oraz inne studia, seria: Rozprawy i Studia Biblijne 50, Warszawa 2018, s. s. 249–270. [Google Scholar]
  14. Dla dobra Jego Ciała, którym jest Kościół (Kol 1,24). Księga Pamiątkowa Księdza Profesora Antoniego Paciorka z okazji Złotego Jubileuszu Kapłaństwa, G.M. Baran (red.), Częstochowa 2019. [Google Scholar]
  15. Jan Paweł II, Nauczanie papieskie. 9, cz. 1, 1986 (styczeń–czerwiec), przygotowali E. Weron, A. Jaroch, seria: Dzieła wszystkie Jana Pawła II, Poznań 2005. [Google Scholar]
  16. Konferencje biblijne 2006/2007–2016/2017 ks. prof. W. Chrostowskiego, http://wch-biblijne.pl/index.php/176-konferencje-biblijne-ks-prof-w-chrostowskiego-interaktywny-spis-wyk%C5%82ad%C3%B3w [dostęp: 16.02.2021], s. 761–770. [Google Scholar]
  17. Kościół, Żydzi, Polska. Z księdzem profesorem Waldemarem Chrostowskim rozmawiają Grzegorz Górny i Rafał Tichy, Warszawa 2009. [Google Scholar]
  18. Królikowski J., Początki chrześcijańskiego tekstu Pisma Świętego, „Vox Patrum” 67 (2017), s. 259–276. [Google Scholar]
  19. Le Déaut R., Septuaginta – Biblia zapoznana, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 37/6 (1984), s. 454–470. [Google Scholar]
  20. Malina A., Czy Nowy Testament mógłby powstać bez Septuaginty?, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 35/1 (2016), s. 147–160. [Google Scholar]
  21. Mielcarek K., Język Septuaginty i jego wpływ na autora trzeciej Ewangelii, „Roczniki Teologiczne” 49/1 (2002), s. 33–47. [Google Scholar]
  22. Mielcarek K., Ku nowej koncepcji natchnienia LXX, „Roczniki Teologiczne” 48/1 (2001), s. 5–25. [Google Scholar]
  23. Misiarczyk L., Polemika z Żydami i judaizmem w Ad Quirinum (liber primus) Cypriana z Kartaginy, „Vox Patrum” 72 (2019), s. 79–96. [Google Scholar]
  24. Papieska Komisja Biblijna, Naród żydowski i jego święte pisma w Biblii chrześcijańskiej, tłum. R. Rubinkiewicz, Kielce 2002. [Google Scholar]
  25. Prawda, Chrystus, Judaizm. Z księdzem profesorem Waldemarem Chrostowskim rozmawiają Grzegorz Górny i Rafał Tichy, Warszawa 2018. [Google Scholar]
  26. Rafiński G., Odniesienia do Starego Testamentu w Listach św. Pawła, „Studia Gdańskie” 42 (2018), s. 17–38. [Google Scholar]
  27. Rosik M., Kościół a Synagoga (30–313 po Chr.) na rozdrożu, Wrocław 2016. [Google Scholar]
  28. Rusecki M., Traktat o wiarygodności chrześcijaństwa. Dlaczego wierzyć Chrystusowi?, Lublin 2010. [Google Scholar]
  29. Sikora A., Relektura cytatów z Księgi Psalmów w Ewangelii według św. Jana, „Poznańskie Studia Teologiczne” 24 (2010), s. 121–138. [Google Scholar]
  30. Strus A., Rozwój proroctwa o Emmanuelu jako przykład hermeneutyki w Starym Testamencie, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 39/3 (1983), s. 197–211. [Google Scholar]
  31. Tronina A., Chrystologiczna lektura Ps 22, „Roczniki Teologiczne” 40/1 (1993), s. 61–68. [Google Scholar]
  32. Wilk M., Biblia Pawła i Kościoła, „W drodze” 12 (2021), s. 112–119. [Google Scholar]
  33. Wróbel M.S., Jezus i chrześcijanie w Talmudzie, [w:] Historia – Wiara – Nauka. Źródła poznania Jezusa Chrystusa, P. Artemiuk (red.), Płock 2018, s. 167–184. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.

Inne teksty tego samego autora