Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 85 (1996): Nasza Przeszłość

Artykuły

Wysokość i struktura dochodu z dóbr biskupstwa krakowskiego w województwie sandomierskim w końcu XVIII wieku

  • Zenon Guldon
  • Jacek Wijaczka
DOI: https://doi.org/10.52204/np.1996.85.159-206  [Google Scholar]
Opublikowane: 30.06.1996

Abstrakt

Artykuł powstał na podstawie badań dziewięciu majątków ziemskich województwa sandomierskiego, będących pod koniec XVIII w. własnością biskupstwa krakowskiego. Były to Bodzentyn, Cisów, Dobrowoda, Iłża, Kielce, Kunów, Mirów, Samsonów i Suchedniów. Roczne dochody ze wszystkich tych majątków oszacowano na ok. 500 tys. zł, a koszt ich prowadzenia wyniósł 193,5 tys. (tj. 38% wpływów). Najwięcej zysków przyniosła produkcja żelaza (231 tys. zł, tj. 45,3% przychodów). Duże piece znajdowały się w majątku Samsonów i Suchedniów, natomiast huta żelaza w majątku kieleckim. Należy zauważyć, że przemysł żelazny wymagał ogromnych nakładów inwestycyjnych i pochłonął około trzech czwartych całkowitych kosztów wydatków. Pewne zyski osiągano na wydobyciu surowców mineralnych i przemyśle (huta szkła w Porąbkach oraz dwie papiernie w Mędrowie i Sukowie). Jedna piąta wpływów pochodziła ze sprzedaży produktów rolnych. W majątku Dobrowoda, charakteryzującym się szczególnie żyznymi glebami, produkcja dworska stanowiła ponad 70% dochodów. Ponad 15% pochodziło z produkcji i sprzedaży napojów alkoholowych, głównie wódki i piwa. Niewielkie znaczenie miały czynsze i daniny pobierane od chłopów (7,8%) i mieszczan (0,4%), podobnie jak dziesięciny, które stanowiły zaledwie 5% dochodów.

Bibliografia

  1. Karbownik H., Obciążenia stanu duchownego w Polsce na rzecz państwa od połowy XVII w. do 1795, Lublin 1984. [Google Scholar]
  2. Kula W., Rozwój gospodarczy Polski XVI-XVIII w. Wstęp metodyczny, Warszawa 1993. [Google Scholar]
  3. Miczulski S., Początki rozwoju górnictwa i hutnictwa kruszcowego w rejonie Kielc do końca XVJ w. w: Dzieje i technika świętokrzyskiego górnictwa i hutnictwa kruszcowego, Warszawa 1972. [Google Scholar]
  4. Pazdur O.J., Zakłady metalowe w Białogonie 1614-1914, Wrocław 1957. [Google Scholar]
  5. Wiśniowski E., Uposażenie duchowieństwa w prepozyturze kieleckiej w świetle Liber retaxationum z roku 1529, w: Księga jubileuszu stulecia diecezji kieleckiej (1883-1983), Kielce 1985. [Google Scholar]

Downloads

Download data is not yet available.